พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี (19 กรกฎาคม พ.ศ. 2408 — 18 มีนาคม พ.ศ. 2505) พระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาดวงคำ พระราชนัดดาในเจ้าอนุวงศ์แห่งเวียงจันทน์ และเป็นพระบรมวงศ์ที่พระชันษาสูงสุดในราชวงศ์จักรี
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
 | |
| ประสูติ | 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2408 |
| สิ้นพระชนม์ | 18 มีนาคม พ.ศ. 2505 (96 ปี) |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาดวงคำ ในรัชกาลที่ 4 |
พระประวัติ
แก้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน 8 แรม 11 ค่ำ ปีฉลู ตรงกับวันที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2408 เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 75 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และที่ 2 ของเจ้าจอมมารดาดวงคำ พระธิดาของเจ้าคลี่ และเป็นพระราชนัดดาในเจ้าอนุวงศ์แห่งเวียงจันทน์ มีพระโสทรเชษฐภคินีพระองค์หนึ่ง คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านารีรัตนา ด้วยพระมารดาเป็นเจ้าจากเวียงจันทน์ พระบรมชนกนาถจึงมีพระราชดำรัสเรียกพระองค์ว่า ลูกลาวน้อย[ต้องการอ้างอิง]
พระองค์เป็นผู้ให้การอุปถัมภ์หม่อมราชวงศ์ชื่น นพวงศ์ ซึ่งต่อมาได้ครองสมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 13 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์[1]
ในพระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียร พระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2493 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงทิพยรัตนกิริฎกุลินี และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี ในฐานะที่เป็นพระบรมวงศ์ฝ่ายในที่มีพระอาวุโสสูงสุด (รองจากสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) จึงเป็นผู้ทำหน้าที่ปูลาดพระที่ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินี ในคราวนั้น
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2505 สิริพระชันษา 96 ปี นับเป็นพระราชบุตรในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่มีพระชันษาสูงที่สุดและมีพระชนม์ชีพเป็นพระองค์สุดท้าย และเป็นพระบรมวงศ์ที่พระชันษาสูงสุดในพระราชวงศ์จักรี[2] โดยมีพระชันษายืนยาวถึง 6 แผ่นดิน ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส ในวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ. 2505[3] ต่อมามีการเปลี่ยนวันหมายกำหนดการเสด็จฯ พระราชทานเพลิงพระศพ เป็นวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2505[4] การนี้ เจ้าชายวงศ์สว่าง มกุฎราชกุมารแห่งลาว เสด็จฯ แทนพระองค์ ทรงร่วมพระพิธีดังกล่าวด้วย
พระเกียรติยศ
แก้| ธรรมเนียมพระยศของ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี | |
|---|---|
 ธงประจำพระอิสริยยศ | |
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
พระอิสริยยศ
แก้- 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2408 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 : พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี
- 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 : พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี
- 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 18 มีนาคม พ.ศ. 2505 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้- พ.ศ. 2493 –
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายใน) - พ.ศ. 2493 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายใน)[5] - พ.ศ. 2447 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 3 (ม.ป.ร.3)[6] - พ.ศ. 2444 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)[7] - พ.ศ. 2481 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 1 (อ.ป.ร.1)[8] - พ.ศ. 2496 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 1 (ภ.ป.ร.1)[9] - พ.ศ. 2439 –
เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.) - พ.ศ. 2493 –
เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
พงศาวลี
แก้| พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
แก้- ↑ วัดบวรนิเวศวิหาร. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ เจ้าอาวาสลำดับที่ ๔ เก็บถาวร 2013-08-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกดูเมื่อ 15 เมษายน 2556
- ↑ ไฟน์สโตน, เจฟฟรีย์. (๒๕๔๓). สมุดพระรูปพระราชโอรส พระราชธิดา และพระราชนัดดาในรัชกาลที่ ๔. กรุงเทพฯ: โลมาโฮลดิ้ง. ISBN 974-87148-8-8, หน้า 45 เชิงอรรถ 46
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, หมายกำหนดการ ที่ ๑๓/๒๕๐๕ พระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส พุทธศักราช ๒๕๐๕ เล่ม 79, ตอน ๕๙ ง, 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2505, หน้า 9
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักพระราชวัง ที่ ๗/๒๕๐๕ เรื่อง เปลี่ยนวันในหมายกำหนดการ ที่ ๑๓/๒๕๐๕ การพระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐสารี ณ พระเมรุวัดเทพศิรินทราวาส พุทธศักราช ๒๕๐๕ เล่ม 79, ตอน ๖๒ ง, 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2505, หน้า 1562
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2436/035/374_1.PDF
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ ฝ่ายใน เก็บถาวร 2015-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๒๑, ตอน ๓๒, ๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗, หน้า ๕๗๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน เก็บถาวร 2011-11-20 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม 25, ตอน 39, 27 ธันวาคม พ.ศ. 2451, หน้า 1153
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ เก็บถาวร 2011-12-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๕, ตอน ๐ ง, ๑๖ มกราคม พ.ศ. ๒๔๘๑, หน้า ๓๔๒๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๗๐, ตอน ๑๗ ง, ๑๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๖, หน้า ๑๐๑๐
| ก่อนหน้า | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงทิพยรัตนกิริฏกุลินี | 
|
กุลเชษฐ์ในราชวงศ์จักรี (19 กรกฎาคม พ.ศ. 2501 – 18 มีนาคม พ.ศ. 2505) |
|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิศัยสุริยาภา |
 | บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |