ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน

ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน (อังกฤษ: ASEAN Economic Community: AEC) คือ การร่วมกันทางเศรษฐกิจของประเทศในเขตอาเซียน เพื่อผลประโยชน์ในอำนาจการต่อรองทางเศรษฐกิจ การส่งออก และการนำเข้าของสินค้า จะเริ่มใช้ใน พ.ศ. 2558

ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน อังกฤษ: ASEAN Economic Community เขมร: សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន จีน: 东盟经济共同体 ฟิลิปีโน: Komunidad ng Ekonomiya ng ASEAN พม่า: အာဆီယံစီးပွားရေးအသိုက်အဝန်း ทมิฬ: ஆசியான் பொருளாதார சமூகம் มลายู: Komuniti Ekonomi ASEAN ลาว: ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ เวียดนาม: Cộng đồng Kinh tế ASEAN อินโดนีเซีย: Masyarakat Ekonomi ASEAN
ตรา
สำนักงานใหญ่	จาการ์ตา
เมืองใหญ่สุด	มะนิลา
ภาษาราชการ	อังกฤษ
ภาษาราชการในประเทศสมาชิก	10 ภาษา เขมร จีน ทมิฬ พม่า ฟิลิปีโน มลายู ลาว เวียดนาม อินโดนีเซีย
ประเภท	ประชาคมเศรษฐกิจ
รัฐสมาชิก	10 รัฐ บรูไน กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว มาเลเซีย พม่า ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ไทย เวียดนาม
สถาปนา	31 ธันวาคม 2015 (2015-12-31)
พื้นที่
• รวม	4,479,210 ตารางกิโลเมตร (1,729,430 ตารางไมล์)
• แหล่งน้ำ (%)	3.62
ประชากร
• ปี 2020 ประมาณ	661,088,000
• ความหนาแน่น	144 ต่อตารางกิโลเมตร (373.0 ต่อตารางไมล์)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ปี 2020 (ประมาณ)
• รวม	$9.727 ล้านล้าน
• ต่อหัว	$14,025
จีดีพี (ราคาตลาด)	ปี 2020 (ประมาณ)
• รวม	$3.317 ล้านล้าน
• ต่อหัว	$5,017
เอชดีไอ (2019)	0.723 สูง
สกุลเงิน	10 สกุล ดอลลาร์บรูไน (B$) (BND) เรียล (៛) (KHR) รูปียะฮ์ (Rp) (IDR) กีบ (₭) (LAK) ริงกิต (RM) (MYR) จัต (K) (MMK) เปโซฟิลิปปินส์ (₱) (PHP) ดอลลาร์สิงคโปร์ (S$) (SGD) บาท (฿) (THB) ด่ง (₫) (VND)
เขตเวลา	UTC+6.30 ถึง +9 (เวลามาตรฐานอาเซียน)

ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ดำเนินการควบคู่ไปกับ ประชาคมการเมืองและความมั่นคงอาเซียน (ASEAN Political-Security Community: APSC) และประชาคมสังคม-วัฒนธรรมอาเซียน (ASEAN Socio-Cultural Community: ASCC) ซึ่งเป็นสามส่วนหลักของประชาคมอาเซียน

แม้อาเซียนจะมิได้มีสนธิสัญญาหรือกฎบัตรมาตั้งแต่ต้น แต่เมื่อเวลาผ่านไปอาเซียนก็ได้พัฒนาความร่วมมือโดยอาศัยฐานในทางกฎหมายระหว่างประเทศมากขึ้น เช่น การที่สมาชิกอาเซียนได้จัดทำสนธิสัญญาไมตรี และความร่วมมือในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Treaty of Amity and Cooperation in Southeast Asia 1976 หรือ TAC) ซึ่งก็เป็นการนำหลักกฎหมายระหว่างประเทศที่มีอยู่เดิมแล้วมาเน้นย้ำระหว่างรัฐในภูมิภาค เช่น หลักการเคารพอำนาจอธิปไตยของรัฐ หลักการไม่แทรกแซงกิจการอันเป็นการภายในของแต่ละรัฐ ซึ่งปรากฏอยู่ในกฏบัตรสหประชาชาติอยู่แล้ว เป็นต้น และอาเซียนก็ได้อาศัยหลักในสนธิสัญญาดังกล่าวมาเป็นหลักการที่อาเซียนยึดถือ และเป็นข้อแม้ในการต่อรองกับรัฐที่ไม่ใช่สมาชิกให้ลงนามเป็นภาคีก่อนจะได้รับให้เข้าร่วมประชุมกับอาเซียนนั่นเอง ข้อพิจารณาสำคัญคือสนธิสัญญาดังกล่าวมิได้เกี่ยวข้องหรือทำขึ้นกับอาเซียนโดยตรง และอาเซียนก็มิได้มีความสามารถในการทำสนธิสัญญาโดยตนเอง เพียงแต่รัฐที่อยู่ในบริเวณเอเชียอาคเนย์ได้เข้าเป็นภาคีสนธิสัญญาดังกล่าวเพื่อประโยชน์ร่วมกันในภูมิภาคและอาศัยอาเซียนเป็นเครื่องมือในการดำเนินความร่วมมือและพันธกรณีหรือหน้าที่ตามสนธิสัญญานั้นย่อมส่งผลกระทบต่อการดำเนินความร่วมมือภายใต้กรอบอาเซียนโดยปริยาย นอกจากนี้ อาเซียนยังได้เป็นเวทีที่ทำให้เกิดสนธิสัญญาในเรื่องอื่น ๆ เช่น การทำให้ภูมิภาคปลอดจากอาวุธนิวเคลียร์ หรือล่าสุดในด้านการต่อต้านการก่อการร้าย ตลอดจนความตกลงเรื่องเศรษฐกิจและความร่วมมือเฉพาะด้าน เช่น ด้านการส่งเสริมสวัสดิการสังคม การศึกษา การป้องกันและปราบปรามอาชญากรรมข้ามชาติสิ่งแวดล้อม การจัดการภัยพิบัติ ฯลฯ ซึ่งล้วนอาศัยอาเซียนเป็นกลไกสำคัญทั้งสิ้น ดังนั้น แม้ในทางรูปแบบแล้วจะไม่ถือว่าอาเซียนได้ตั้งอยู่บนฐานกฎหมายระหว่างประเทศ แต่ในทางเนื้อหากฎหมายระหว่างประเทศและความตกลงเหล่านี้ก็จะได้มีอิทธิพลต่อการดำเนินของอาเซียนในช่วงเวลาที่ผ่านมา

แหล่งข้อมูลอื่น

• ASEAN Economic Community (อังกฤษ)
• องค์ความรู้ ประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เก็บถาวร 2012-04-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Asian Knowledge Institute เก็บถาวร 2018-04-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• 2558 เปิดประตูสุ่ประชาคมอาเซียน เก็บถาวร 2012-08-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน