บุญสม มาร์ติน

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน (19 กันยายน พ.ศ. 2465 - 9 มิถุนายน พ.ศ. 2551) เป็นแพทย์และนักการเมืองชาวไทย อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงสาธารณสุข อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นผู้บุกเบิกการเรียนการสอนวิชาพลศึกษา ได้รับการยกย่องเป็น “บิดาของการพลศึกษาแผนใหม่ของไทย"

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2520 – พ.ศ. 2523
นายกรัฐมนตรี	เกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์
ก่อนหน้า	ภิญโญ สาธร
ถัดไป	สิปปนนท์ เกตุทัต
อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่ง 24 มิถุนายน พ.ศ. 2514 – 1 มกราคม พ.ศ. 2516
ก่อนหน้า	ศ.ดร.บัวเรศ คำทอง
ถัดไป	ศ.น.อ.นพ.ตะวัน กังวานพงศ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	19 กันยายน พ.ศ. 2465 ประเทศไทย
เสียชีวิต	9 มิถุนายน พ.ศ. 2551 (อายุ 85 ปี)
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
คู่สมรส	นางอังศณา มาร์ติน

ประวัติ

ศาสตราจารย์ นายแพทย์ บุญสม มาร์ติน เกิดเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2465 เป็นลูกครึ่งไทย-อังกฤษ สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย โรงเรียนอัสสัมชัญลำปาง โรงเรียนอัสสัมชัญ แพทยศาสตรบัณฑิต จากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2488 และได้เป็นอาจารย์ในภาควิชาอายุรศาสตร์อยู่ในระยะสั้น ๆ แล้วจึงย้ายไปอยู่สังกัดกระทรวงศึกษาธิการ พร้อมได้ทุนไปศึกษาต่อที่ประเทศสหรัฐอเมริกา จนได้รับปริญญามหาบัณฑิตทางสาธารณสุขศาสตร์และโรคเมืองร้อนจากมหาวิทยาลัยทูเลน เมื่อปี พ.ศ. 2492

เมื่อกลับจากศึกษาต่างประเทศมาแล้ว ได้เข้ามาปฏิบัติงานในกระทรวงศึกษาธิการ และได้รับมอบหมายให้ดูแลงานพลศึกษา จนได้ดำรงตำแหน่งสำคัญหลายระดับของกระทรวงศึกษาธิการ ตั้งแต่อาจารย์ใหญ่โรงเรียนฝึกหัดครูพลศึกษา โรงเรียนฝึกหัดครูพลานามัย ผู้อำนวยการ วิทยาลัยพลศึกษา รองอธิการวิทยาลัยวิชาการศึกษาพลศึกษา ไปจนถึงตำแหน่งสูงสุด คือ ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ

รวมทั้งยังได้มีโอกาสรับใช้ประเทศชาติในการบริหารราชการแผ่นดินในระดับรัฐบาลอยู่หลายสมัย โดยเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ 2 สมัย ในรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร และรัฐบาลนายสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาลพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์ และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ต่อมาสลับไปเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในรัฐบาลพลเอกเกรียงศักดิ์ ชมะนันทน์

นอกจากนี้แล้ว ยังเคยเป็นนักฟุตบอลทีมชาติไทยในปี พ.ศ. 2489 อีกด้วย

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2521 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2517 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2523 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2531 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ
• พ.ศ. 2515 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
• พ.ศ. 2507 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)

แหล่งข้อมูลอื่น

• วารสารมิตรครู, ฉบับที่ 12, ปักษ์แรก วันที่ 15 ตุลาคม 2523, หน้า 12-13

ก่อนหน้า		บุญสม มาร์ติน		ถัดไป
เรือโท ยงยุทธ สัจจวาณิชย์		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (12 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 - 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2523)		เสม พริ้งพวงแก้ว
ศาสตราจารย์ ดร.บัวเรศ คำทอง		อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (24 มิถุนายน พ.ศ. 2514 - 1 มกราคม พ.ศ. 2516)		ศาสตราจารย์ นาวาอากาศเอก นายแพทย์ ตะวัน กังวานพงศ์