จิวท่าย (วุยก๊ก)
จิวท่าย[2][3][4] (เสียชีวิต ค.ศ. 261[1]) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า โจว ไท่ (จีน: 州泰; พินอิน: Zhōu Tài) เป็นขุนพลของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน
จิวท่าย (โจว ไท่) | |
|---|---|
| 州泰 | |
| ขุนพลโจมตีอนารยชน (征虜將軍 เจิงหลู่เจียงจฺวิน) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. 261 | |
| กษัตริย์ | โจฮวน |
| ข้าหลวงมณฑลอิจิ๋ว (豫州刺史 ยฺวี่โจวชื่อฉื่อ) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. ? | |
| กษัตริย์ | โจมอ |
| ข้าหลวงมณฑลกุนจิ๋ว (兖州刺史 เหยี่ยนโจวชื่อฉื่อ) | |
| ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? – ค.ศ. ? | |
| กษัตริย์ | โจมอ |
| เจ้าเมืองซินเสีย (新城太守 ซินเฉิงไท่โฉ่ว) | |
| ดำรงตำแหน่ง ป. ค.ศ. 237 – ค.ศ. ? | |
| กษัตริย์ | โจฮอง |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | ไม่ทราบ |
| เสียชีวิต | ค.ศ. 261[1] |
| อาชีพ | ขุนพล |
| สมัญญานาม | จฺว้างโหว (壯侯)[1] |
ประวัติ
แก้จิวท่ายเป็นชาวเมืองลำหยง (南陽郡 หนานหยางจฺวิ้น) ซึ่งอยู่บริเวณนครหนานหยาง มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน จิวท่ายเป็นชาวเมืองเดียวกันกับเตงงายและมีอายุใกล้เคียงกัน มีบันทึกว่าจิวท่าย "กระตือรือร้นที่จะมีความดีความชอบ และเชี่ยวชาญด้านกลยุทธ์"[5]
จิวท่ายรับราชการในช่วงต้นในตำแหน่งเจ้าหน้าที่ผู้ช่วย (從事 ฉงชื่อ) ของเผย์ เฉียน (裴潛) ข้าหลวงมณฑล (刺史 ชื่อฉื่อ) ของมณฑลเกงจิ๋ว ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 227 และค.ศ. 230 เมื่อขุนพลสุมาอี้ประจำการอยู่ที่อำเภออ้วนเซีย (宛縣 หว่านเซี่ยน; ปัจจุบันคือเขตหว่านเฉิง นครหนานหยาง มณฑลเหอหนาน) เพื่อดูแลราชการทหารในมณฑลเกงจิ๋วและอิจิ๋ว[6] จิวท่ายกลายเป็นคนรู้จักมักคุ้นกับสุมาอี้หลังจิวท่ายมักช่วยในการส่งสารระหว่างสุมาอี้และเผย์ เฉียนอยู่บ่อยครั้ง[7]
ในปี ค.ศ. 228 เมื่อสุมาอี้นำทัพวุยก๊กปราบกบฏที่ก่อการโดยเบ้งตัดในเมืองซินเสีย (新城郡 ซินเฉิงจฺวิ้น; อยู่บริเวณอำเภอฝาง มณฑลหูเป่ย์ในปัจจุบัน) สุมาอี้รับจิวท่ายมาเป็นนายทหารในทัพของตน ภายหลังเมื่อบิดามารดาและปู่ของจิวท่ายเสียชีวิต จิวท่ายจึงลาออกจากราชการชั่วคราวเพื่อไว้ทุกข์เป็นเวลา 9 ปี สุมาอี้ให้ความสำคัญกับจิวท่ายมากจึงสำรองตำแหน่งไว้ให้จิวท่าย หลังจากการไว้ทุกข์สิ้นสุดลง 36 วัน จิวท่ายได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) คนใหม่ของเมืองซินเสีย[8] สุมาอี้แอบบอกราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)[a] ให้หยอกล้อจิวท่ายว่า "ท่านทิ้งเสื้อผ้าเรียบ ๆ และเข้ารับตำแหน่งสูง หลังจากเพียง 36 วัน บัดนี้ท่านได้มีอำนาจยิ่งใหญ่และสั่งการกำลังทหารในเมืองได้ ก็เหมือนกับขอทานที่ได้นั่งรถม้า ช่างรวดเร็วเสียจริง!" จิวท่ายตอบว่า "ท่านพูดถูก ท่านมาจากตระกูลขุนนางที่มีชื่อเสียง และท่านก็มีชื่อเสียงเรื่องความสามารถตั้งแต่วัยเยาว์ นั่นจึงเป็นเหตุผลว่าเหตุใดท่านจึงยังเป็นราชเลขาธิการ ก็เหมือนกับลิงกังขี่โค ช่างเชื่องช้าเสียจริง!" ทุกคนที่อยู่ที่นั่นต่างรู้สึกขบขัน[10]
ในฤดูใบไม้ผลิของปี ค.ศ. 251 โจฮองจักรพรรดิวุยก๊กมีรับสั่งให้อองกี๋ (ข้าหลวงมณฑลเกงจิ๋ว) และจิวท่าย (เวลานั้นเป็นเจ้าเมืองซินเสีย) นำทัพเข้าโจมตีง่อก๊กที่เป็นรัฐอริของวุยก๊ก อองกี๋และจิวท่ายเอาชนะข้าศึกและบีบให้ทหารข้าศึกหลายพันนายยอมจำนน[11]
จิวท่ายไต่เต้าขึ้นไปเรื่อย ๆ ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 250 และขึ้นเป็นข้าหลวงมณฑล (刺史 ชื่อฉื่อ) ของมณฑลกุนจิ๋วและภายหลังเป็นข้าหลวงมณฑลของมณฑลอิจิ๋ว[12]
ในฤดูร้อนของปี ค.ศ. 257 จูกัดเอี๋ยนขุนพลวุยก๊กเริ่มก่อกบฏในฉิวฉุน (壽春 โช่วชุน; ปัจจุบันคืออำเภอโช่ว นครลู่อาน มณฑลอานฮุย) โดยได้รับการสนันสนุนจากง่อก๊กที่เป็นรัฐอริของวุยก๊ก จิวท่ายในเวลานั้นเป็นข้าหลวงมณฑลกุนจิ๋วได้รับคำสั่งจากสุมาเจียวผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งวุยก๊กให้เคลื่อนทัพไปปราบกบฏ สุมาเจียวส่งกำลังพลใต้บังคับบัญชาจิวท่าย, โจเป๋า (石苞 ฉือ เปา) ขุนพลสำแดงยุทธ (奮武將軍 เฟิ่นอู่เจียงจฺวิน) ผู้ดูแลราชการทหารในมณฑลเฉงจิ๋ว, เฮาจิด (胡質 หู จื้อ) ข้าหลวงมณฑลชีจิ๋ว และคนอื่น ๆ ให้เข้าโจมตีจูกัดเอี๋ยนและทัพง่อก๊กที่เป็นพันธมิตร จิวท่ายเอาชนะทัพง่อก๊กที่นำโดยจูอี้ที่หยางเยฺวียน (陽淵) ขณะที่จูอี้และทหารล่าถอย จิวท่ายก็นำทัพไล่ตามตี สังหารหรือทำให้ทหารข้าศึกบาดเจ็บรวมมากว่า 2,000 นาย[13] ในฤดูใบไม้ร่วง ซุนหลิมผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งง่อก๊กสั่งให้จูอี้, เตงฮอง, หลี เฝ่ย์ (黎斐) และนายทหารคนอื่นอีก 3 คนนำกำลังพลไปช่วยสลายวงล้อมที่ฉิวฉุน ทั้งหมดวางเสบียงอาหารและยุทโธปกรณ์หนักไว้ที่ตูลู่ (都陸) และรุดหน้าไปยังหลีเจียง (黎漿) โจเป๋าและจิวท่ายโจมตีกำลังพลของง่อก๊กและเอาชนะได้[14] กบฏถูกปราบปรามอย่างราบคาบในช่วงต้นปี ค.ศ. 258[15]
ตำแหน่งราชการสูงสุดที่จิวท่ายได้รับคือขุนพลโจมตีอนารยชน (征虜將軍 เจิงหลู่เจียงจฺวิน) จิวท่ายได้ยังรับอำนาจในการดูแลราชการทหารในภูมิภาคกังหนำ (江南 เจียงหนาน)[16] จิวท่ายเสียชีวิตในปี ค.ศ. 261 ได้รับการแต่งตั้งย้อนหลังให้เป็นขุนพลพิทักษ์ (衞將軍 เว่ย์เจียงจฺวิน) และได้รับสมัญญานามว่า "จฺว้างโหว" (壯侯)[1]
ดูเพิ่ม
แก้หมายเหตุ
แก้- ↑ ชื่อ-ยฺหวี่ (世語) ระบุว่าราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู) ที่หยอกล้อจิวท่ายคือจงฮิว แต่ความจริงแล้วไม่น่าเป็นจงฮิว เพราะจงฮิวได้เลื่อนตำแหน่งเป็นราชครู (太傅 ไท่ฟู่) ที่มีเกียรติสูงกว่าแล้วเมื่อราวปี ค.ศ. 227[9] นอกจากนี้จงฮิวที่เป็นราชครูก็มีเกียรติเทียบเท่ากันกับสุมาอี้ซึ่งมีตำแหน่งเป็นขุนพลม้าทะยาน (驃騎將軍 เพี่ยวฉีเจียงจฺวิน) ในเวลานั้น จึงไม่สมเหตุสมผลที่จงฮิวจะทำตามที่สุมาอี้สั่ง
อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 (景元二年薨，追贈衞將軍，謚曰壯侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ ("พระเจ้าโจมอขัดมิได้ก็รับว่าจะไป จึงมีตรารับสั่งให้เกณฑ์กองทัพในเมืองหลวงทั้งสองเมืองได้ยี่สิบหกหมื่น ตั้งอองกี๋เปนทัพหน้า ตังเขียนเปนปลัดทัพหน้า โจเป๋าเปนปีกขวา จิวท่ายเจ้าเมืองกุนจิ๋วเปนปีกซ้าย") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๒". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ August 15, 2024.
- ↑ ("สุมาเจียวเห็นชอบด้วย ก็สั่งให้โจเป๋าจิวท่ายคุมทหารเปนสองกองไปซุ่มอยู่ต้นทางเมืองโจเทาเสีย ให้อองกี๋กับตังเขียนคุมทหารไปซุ่มอยู่ปลายทางนั้น") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๒". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ August 15, 2024.
- ↑ ("ทหารจูกัดเอี๋ยนเห็นสิ่งของตกเรี่ยราย ต่างคนก็เก็บสิ่งของโคแลม้าหาได้ระวังตัวไม่ พอได้ยินเสียงพลุแลประทัดจุดขึ้น แลไปก็เห็นโจเป๋ากับจิวท่ายคุมทหารสองกองตีบุกรุกเข้ามา") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๒". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ August 15, 2024.
- ↑ (艾州里時輩南陽州泰，亦好立功業，善用兵， ...) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ (太和元年六月，天子詔帝屯于宛，加督荊、豫二州諸軍事。 ... 四年，遷大將軍，加大都督、假黃鉞，與曹真伐蜀。) จิ้นชู เล่มที่ 1.
- ↑ (世語曰：初，荊州刺史裴潛以泰為從事，司馬宣王鎮宛，潛數遣詣宣王，由此為宣王所知。) อรรถาธิบายจาก'ชื่อ-ยฺหวี่ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ (及征孟達，泰又導軍，遂辟泰。泰頻喪考、妣、祖，九年居喪，宣王留缺待之，至三十六日，擢為新城太守。) อรรถาธิบายจากชื่อ-ยฺหวี่ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ (明帝即位，進封定陵侯，增邑五百，并前千八百戶，遷太傅。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
- ↑ (宣王為泰會，使尚書鍾繇調泰：「君釋褐登宰府，三十六日擁麾蓋，守兵馬郡；乞兒乘小車，一何駛乎？」泰曰：「誠有此。君，名公之子，少有文采，故守吏職；獼猴騎土牛，又何遲也！」衆賔咸恱。) อรรถาธิบายจาก'ชื่อ-ยฺหวี่ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ ([嘉平]三年春正月，荊州刺史王基、新城太守州泰攻吳，破之，降者數千口。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 4.
- ↑ (後歷兖、豫州刺史，所在有籌筭績效。) อรรถาธิบายจาก'ชื่อ-ยฺหวี่ในสามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ (司馬昭又使奮武將軍監青州諸軍事石苞督兗州刺史州泰、徐州刺史胡質等簡銳卒為游軍，以備外寇。泰擊破朱異於陽淵，異走，泰追之，殺傷二千人。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 77.
- ↑ (秋，七月，吳大將軍綝大發兵出屯鑊里，復遣朱異帥將軍丁奉、黎斐等五人前解壽春之圍。異留輜重於都陸，進屯黎漿，石苞、州泰又擊破之。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 77.
- ↑ (大將軍司馬文王督中外諸軍二十六萬衆，臨淮討之。 ... 又使監軍石苞、兖州刺史州泰等，簡銳卒為游軍，備外寇。欽等數出犯圍，逆擊走之。吴將朱異再以大衆來迎誕等，渡黎漿水，泰等逆與戰，每摧其鋒。孫綝以異戰不進，怒而殺之。城中食轉少，外救不至，衆無所恃。將軍蔣班、焦彝，皆誕爪牙計事者也，棄誕，踰城自歸大將軍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
- ↑ (... 官至征虜將軍、假節都督江南諸軍事。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
บรรณานุกรม
แก้- ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). สามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อ).
- เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายสามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อจู้).
- ฝาน เสฺวียนหลิง (648). จิ้นชู.
- ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.