เจ้าปิ่นแก้ว

เจ้าปิ่นแก้ว หรือ แม่เจ้าปิ่นแก้ว เป็นพระขนิษฐาในพระยาแสนซ้าย และเป็นพระมารดาในพระยาพิมพิสารราชา เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์แสนซ้าย

เจ้าปิ่นแก้ว
เจ้าปิ่นแก้ว
ราชธิดาเจ้านครแพร่
พระสวามี	เจ้าวังขวา
พระบุตร	เจ้าเขียว พระยาพิมพิสารราชา เจ้าเรือนแก้ว เจ้าแก้ววรรณา เจ้าราชวงศ์ (น้อยสุริยวงศ์)
ราชวงศ์	แสนซ้าย
พระบิดา	พระยาเทพวงศ์
พระมารดา	แม่เจ้าสุชาดาราชเทวี

พระประวัติ

เจ้าปิ่นแก้ว เป็นพระขนิษฐาในพระยาแสนซ้าย พระยาแพร่ ตามที่พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4 ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) กล่าวว่า

"...พระบาทสมเด็จฯ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ตั้งราชวงศ์พิมพิสารบุตรพระยาวังขวา มารดาเป็นน้องพระยาแพร่แสนซ้าย เป็นพระยาแพร่..."

แต่ในหนังสือเชื้อสายเจ้าหลวงเมืองแพร่ 4 สมัย เรียบเรียงโดยบัวผิว วงศ์พระถาง เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช และร.ต.ดวงแก้ว รัตนวงศ์ ระบุว่า เป็นพระธิดาพระยาเทพวงศ์ เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 1 กับแม่เจ้าสุชาดา และเป็นพระขนิษของพระยาอินทวิไชย เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 3

โอรส-ธิดา

แม่เจ้าปิ่นแก้ว เสกสมรสกับเจ้าพระวังขวา (นามเดิมไม่ปรากฏ) มีโอรส-ธิดา ด้วยกัน 5 คน คือ

• เจ้าเขียว สมรสกับเจ้าพระเมืองชัย (นามเดิมไม่ปรากฏ) (ต่อมาได้เป็นพระวังขวานครแพร่สืบทอดตำแหน่งจากพ่อตา) มีบุตร-ธิดา 6 คน คือ
  • เจ้าเมืองอินทร์ สมรสกับเจ้าคำใย้ มีธิดา 1 คน คือ
    • เจ้าหนู ดอกไม้
  • เจ้าหนานชัยลังกา
  • เจ้าหนานศรีทิ
  • เจ้าขิง อิ่นคำลือ สมรสกับเจ้าหนานอินต๊ะ อิ่นคำลือ มีบุตร-ธิดา 6 คน คือ
    • เจ้าตุ้ย ใยญาณ
    • เจ้าแจ้ อิ่นคำลือ
    • เจ้าเตี่ยง อิ่นคำลือ
    • เจ้าฮ่าย อิ่นคำลือ
    • เจ้าปั๋น อิ่นคำลือ
    • เจ้าน้อยคำมูล อิ่นคำลือ
  • เจ้าสีมา รสเข้ม สมรสกับเจ้าเทพรส รสเข้ม (บุตรชายเจ้าไชยสงคราม กับเจ้านางอิ่น) มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ
    • เจ้าหนานหมื่น รสเข้ม
    • เจ้าบุ รสเข้ม
    • เจ้าน้อยแสน รสเข้ม
    • เจ้าน้อยหนู รสเข้ม
    • เจ้าขันคำ รสเข้ม
    • เจ้าน้อยหวัน รสเข้ม
    • เจ้าน้อยศรี รสเข้ม
    • เจ้าน้อยตุ่น รสเข้ม
• เจ้าพิมพิสาร (ต่อมาคือพระยาพิมพิสารราชา เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 21) เสกสมรสกับแม่เจ้าแก้วไหลมาราชเทวี ,แม่เจ้าธิดา และแม่เจ้าคำใย้
• เจ้าเรือนแก้ว หรือเฮือนแก้ว สมรสกับเจ้าบุรีรัตน์ (หนานปัญญา มหายศปัญญา) มีโอรส-ธิดา 2 คน คือ
  • แม่เจ้าบัวถา มหายศปัญญา พระชายาในเจ้าพิริยเทพวงษ์ ไม่มีบุตร
  • เจ้าบุรีรัตน์ (น้อยหนู มหายศปัญญา) สมรสกับเจ้าคำ เจ้าจันทร์คำ นางป้าว และนางสา มีโอรส-ธิดา 5 คน คือ
    • เจ้าอินทร์ป๋ง มหายศปัญญา
    • เจ้าสุนันตา วงศ์บุรี
    • เจ้าสุธรรมา หัวเมืองแก้ว
    • เจ้าสุกันทา วิจฝัน
    • เจ้าน้อยแดง มหายศปัญญา
• เจ้าแก้ววรรณา สมรสกับเจ้าพระวังซ้าย (เฒ่า) มีธิดา 4 คน คือ
  • เจ้าคำเอ้ย สามีไม่ปรากฏชื่อ มีบุตร-ธิดา 2 คน คือ
    • เจ้าน้อยมา
    • เจ้าฟุ่น
  • เจ้าขันคำ สมรสกับพ่อเฒ่าอภิวงศ์
  • เจ้าเขียว รัตนวงศ์ สมรสกับเจ้าเสาร์ รัตนวงศ์ มีบุตร-ธิดา 6 คน คือ
    • เจ้าบุญนำ รัตนวงศ์
    • เจ้าน้อยหน่อคำ รัตนวงศ์
    • เจ้าหนานพรหมา รัตนวงศ์
    • เจ้าน้อยนวล รัตนวงศ์
    • เจ้าแสงมอน รัตนวงศ์
    • เจ้าคำเกี้ยว รัตนวงศ์
  • เจ้าคำค่าย สมรสกับพระวังซ้าย (เจ้าหนานมหาจักร) มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ
    • เจ้าน้อยคำมูล วังซ้าย
    • เจ้าน้อยสิงห์แก้ว วังซ้าย
    • เจ้าหนานแสน วังซ้าย
    • เจ้าก้อม อิ่นคำลือ
    • เจ้าน้อยตัน วังซ้าย
    • เจ้าน้อยหมวก วังซ้าย
    • เจ้าน้อยหมื่น วังซ้าย
    • เจ้าน้อยอ้น วังซ้าย
• เจ้าราชวงศ์ (น้อยสุริยวงศ์) สมรสกับเจ้าบัวคำ และเจ้าบัวจีน มีโอรส 1 คน ไม่ปรากฏชื่อ