ฮ่องกงของบริเตน

ฮ่องกงของบริเตน (อังกฤษ: British Hong Kong; จีน: 英屬香港; ยฺหวิดเพ็ง: Jing1 suk6 hoeng1 gong2) หรือเรียกอย่างง่ายว่า ฮ่องกง เป็นช่วงสมัยที่ฮ่องกงอยู่ภายใต้การปกครองของสหราชอาณาจักรตั้งแต่ปี ค.ศ. 1841 ถึง 1997 (ยกเว้นช่วงที่ถูกญี่ปุ่นยึดครองระหว่าง ค.ศ. 1941 ถึง 1945) เมื่อแรกจัดตั้งมีสถานะเป็นอาณานิคมในพระองค์ ก่อนที่ในปี ค.ศ. 1781 จะมีสถานะเป็นดินแดนโพ้นทะเลของบริเตน ราชวงศ์ชิงจำยอมต้องยกเกาะฮ่องกงให้แก่บริเตนใหญ่ภายหลังจีนพ่ายแพ้ในสงครามฝิ่นครั้งที่หนึ่ง และจำยอมต้องยกคาบสมุทรเกาลูนให้อีกเมื่อพ่ายแพ้ในสงครามฝิ่นครั้งที่สอง ในที่สุดก็มีการทำสนธิสัญญาใหม่ขึ้นใน ค.ศ. 1898 ซึ่งให้สิทธิการเช่าฮ่องกงเป็นเวลา 99 ปี ทางสหราชอาณาจักรได้ส่งคืนฮ่องกงแก่จีนเมื่อสัญญาเป็นอันสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1997 การส่งมอบเกาะฮ่องกงในครั้งนั้นถูกมองว่าเป็นจุดสิ้นสุดจักรวรรดิบริเตน

ฮ่องกง 香港
ค.ศ. 1841–1941 ค.ศ. 1945–1997
ธง (ค.ศ. 1959–1997) ตราแผ่นดิน (ค.ศ. 1959–1997)
เพลงชาติ: "ก็อดเซฟเดอะควีน/ก็อดเซฟเดอะคิง"
สถานะ	อาณานิคมในพระองค์ (ค.ศ. 1843–1941; ค.ศ. 1945–1981) ดินแดนโพ้นทะเลของบริเตน (ค.ศ. 1981–1997)
เมืองหลวง	วิกตอเรีย (โดยพฤตินัย)
ภาษาราชการ	อังกฤษ จีนกวางตุ้ง
ศาสนา	คริสต์ ศาสนาชาวบ้าน พุทธ ลัทธิเต๋า ฮินดู อิสลาม
พระมหากษัตริย์
• ค.ศ. 1841–1901	วิกตอเรีย
• ค.ศ. 1901–1910	เอ็ดเวิร์ดที่ 7
• ค.ศ. 1910–1936	จอร์จที่ 5
• ค.ศ. 1936	เอ็ดเวิร์ดที่ 8
• ค.ศ. 1936–1941, ค.ศ. 1945–1952	จอร์จที่ 6
• ค.ศ. 1952–1997	เอลิซาเบธที่ 2
ผู้สำเร็จราชการ
• ค.ศ. 1843–1844	เซอร์ เฮ็นรี พ็อตทิงเกอร์ (คนแรก)
• ค.ศ. 1992–1997	คริส แพตเทิน (คนสุดท้าย)
รัฐมนตรีอาวุโสด้านการบริหาร
• ค.ศ. 1843	จอร์จ มัลคอล์ม (คนแรก)
• ค.ศ. 1993–1997	อันซอน ชัน (คนสุดท้าย)
สภานิติบัญญัติ	สภานิติบัญญัติ
ยุคประวัติศาสตร์	สมัยวิกตอเรียจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 20
• ถูกบริเตนยึดครอง	26 มกราคม ค.ศ. 1841
• สนธิสัญญานานกิง	29 สิงหาคม ค.ศ. 1842
• อนุสัญญาปักกิ่ง	18 ตุลาคม ค.ศ. 1860
• อนุสัญญาสำหรับการขยายเขตแดนของฮ่องกง	9 มิถุนายน ค.ศ. 1898
• การยึดครองฮ่องกงโดยญี่ปุ่น	25 ธันวาคม ค.ศ. 1941 – 30 สิงหาคม ค.ศ. 1945
• ยกคืนฮ่องกง	1 กรกฎาคม ค.ศ. 1997
ประชากร
• ค.ศ. 1996 ประมาณ	6,217,556
• ความหนาแน่น	5,796 ต่อตารางกิโลเมตร (15,011.6 ต่อตารางไมล์)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 1996 (ประมาณ)
• รวม	1.54 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	23,843 ดอลลาร์สหรัฐ
จีดีพี (ราคาตลาด)	1996 (ประมาณ)
• รวม	1.60 แสนล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	24,698 ดอลลาร์สหรัฐ
จีนี (ค.ศ. 1996)	51.8 สูง
เอชดีไอ (ค.ศ. 1995)	0.808 สูงมาก
สกุลเงิน	ก่อน ค.ศ. 1895: ดอลลาร์สเปน เงินจีน ค.ศ. 1895–1937: ดอลลาร์สำหรับการค้า หลัง ค.ศ. 1937: ดอลลาร์ฮ่องกง
ก่อนหน้า ถัดไป ค.ศ. 1841: เทศมณฑลซินอาน ค.ศ. 1945: ฮ่องกงของญี่ปุ่น ค.ศ. 1941: ฮ่องกงของญี่ปุ่น 1997: เขตบริหารพิเศษฮ่องกง
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ	จีน ∟ฮ่องกง

ฮ่องกงของบริเตน
อักษรจีนตัวเต็ม	英屬香港
อักษรจีนตัวย่อ	英属香港
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Yīngshǔ Xiānggǎng ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Yīng suhk hēung góng ยฺหวิดเพ็ง Jing1 suk6 hoeng1 gong2

แม้ว่าเกาะฮ่องกงและเกาลูนจะถูกยกให้เป็นการถาวร แต่พื้นที่เช่าบริเวณนิวเทร์ริทอรีส์นั้นเป็นดินแดนส่วนใหญ่ และอังกฤษถือว่าไม่มีทางเป็นไปได้ในการแบ่งแยกอาณานิคมที่เป็นเอกภาพออกเป็นส่วน ในขณะที่พรรคคอมมิวนิสต์จีนจะไม่พิจารณาขยายสัญญาเช่าหรืออนุญาต หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาการบริหารของอังกฤษ ในที่สุดสหราชอาณาจักรก็ตกลงที่จะทำการถ่ายโอนอำนาจอธิปไตยเหนือฮ่องกงทั้งหมดให้กับจีนเมื่อสัญญาเช่านั้นหมดอายุลงในปี ค.ศ. 1997 หลังจากได้รับ "การค้ำประกัน" ที่จะ "รักษาระบบการปกครอง เสรีภาพ และวิถีชีวิต" เป็นเวลาอย่างน้อย 50 ปี

รัฐบาล

สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2
กษัตริย์
(1952–1997)

คริส แพตเตน
ผู้สำเร็จราชการ
(1992–1997)

แอนสัน ชาน
รัฐมนตรีอาวุโสด้านบริหาร
(1993–1997)

ฮ่องกงเป็นอาณานิคมในพระองค์ของสหราชอาณาจักรและดำเนินการบริหารตามแบบของระบบเวสต์มินสเตอร์ พระราชเอกสารสิทธิเป็นพื้นฐานของรัฐธรรมนูญของรัฐบาลอาณานิคม โดยพระราชโองการเป็นการกำหนดรายละเอียดการปกครองและจัดระเบียบดินแดนของอาณานิคม

ผู้สำเร็จราชการเป็นหัวหน้ารัฐบาลและได้รับการแต่งตั้งจากพระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร ให้ทำหน้าที่เป็นผู้แทนของสถาบันกษัตริย์ในอาณานิคม อำนาจบริหารมีการรวมศูนย์อยู่ที่ผู้สำเร็จราชการซึ่งเป็นผู้แต่งตั้งสมาชิกสภานิติบัญญัติและสภาผู้บริหารเกือบทั้งหมด และยังดำรงตำแหน่งประธานของทั้งสององค์กรด้วย รัฐบาลอังกฤษให้การดูแลรัฐบาลอาณานิคม โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหราชอาณาจักรได้รับอนุมัติอย่างเป็นทางการในการเข้าร่วมสังเกตการณ์ในการประชุมของสภานิติบัญญัติและสภาผู้บริหาร และกษัตริย์มีพระราชอำนาจเพียงพระองค์เดียวในการแก้ไขพระราชเอกสารสิทธิและพระราชโองการ

สภาผู้บริหารเป็นผู้กำหนดนโยบายของการบริหารและพิจารณาร่างกฎหมายหลักก่อนที่จะส่งต่อไปยังสภานิติบัญญัติเพื่อพิจารณาอนุมัติ หน่วยงานที่ปรึกษานี้ยังออกกฎหมายลำดับรองภายใต้กฎหมายอาณานิคมที่จำกัด สภานิติบัญญัติอภิปรายการเสนอกฎหมายและรับผิดชอบในการพิจารณางบประมาณ สภาได้รับการปฏิรูปในช่วงปีท้าย ๆ ของการปกครองอาณานิคมเพื่อริเริ่มการมีผู้แทนประชาชนที่เป็นประชาธิปไตยมากขึ้น การเลือกสมาชิกสภาทางอ้อมในเขตเลือกตั้งตามกลุ่มผลประโยชน์ทางวิชาชีพ (functional constituency) เริ่มต้นในปี ค.ศ. 1985 และการเลือกสมาชิกสภาตามความนิยมในเขตเลือกตั้งทางภูมิศาสตร์เริ่มในปี ค.ศ. 1991 การปฏิรูปการเลือกตั้งเพิ่มเติมในปี ค.ศ. 1994 ทำให้สภานิติบัญญัติมีผู้แทนที่หลากหลาย การบริหารกิจการพลเรือนนำโดยเลขาธิการแห่งรัฐอาณานิคม (ภายหลังคือ รัฐมนตรีอาวุโสด้านบริหาร) ซึ่งเป็นรองผู้สำเร็จราชการโดยตำแหน่ง

ทำเนียบรัฐบาลฮ่องกง c. 1873

ระบบตุลาการตั้งอยู่บนพื้นฐานของกฎหมายอังกฤษ โดยกฎหมายจารีตประเพณีจีนมีบทบาทรองในคดีแพ่งที่เกี่ยวข้องกับชาวจีน ศาลฎีกาฮ่องกงเป็นศาลสูงสุด ทำหน้าที่ตัดสินคดีแพ่งและคดีอาญาทั้งหมดในอาณานิคม ในช่วงต้นยุคอาณานิคมมีการพิจารณาคดีคำร้องสิทธิสภาพนอกอาณาเขตจากภูมิภาคอื่น ๆ ของจีนที่เกี่ยวข้องกับชาวอังกฤษในศาลนี้ด้วย คณะกรรมการตุลาการของคณะองคมนตรีทำหน้าที่รับการอุทธรณ์เพิ่มเติมจากศาลฎีกาโดยวินิจฉัยออกคำพิพากษาขั้นสุดท้ายในอาณาเขตจักรวรรดิอังกฤษทั้งหมด

นักเรียนนายทหาร

ในปี ค.ศ. 1861 ผู้สำเร็จราชการเซอร์เฮอร์คิวลีส โรบินสัน ได้ก่อตั้งโรงเรียนนายทหารฮ่องกง ซึ่งคัดเลือกผู้สำเร็จการศึกษารุ่นใหม่จากสหราชอาณาจักร ให้เรียนภาษาจีนกวางตุ้งและการเขียนภาษาจีนเป็นเวลาสองปีก่อนที่จะรับเข้าปฏิบัติราชการอย่างรวดเร็ว นักเรียนนายทหารค่อย ๆ เป็นกำลังหลักของการบริหารราชการ หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ผู้มีเชื้อสายจีนได้รับอนุญาตให้เข้ารับการศึกษา และต่อมาผู้หญิงก็ได้เข้าศึกษาเช่นกัน นักเรียนนายทหารถูกเปลี่ยนชื่อเป็นเจ้าหน้าที่บริหารในปี ค.ศ. 1950 และพวกเขายังคงเป็นแกนนำของข้าราชการพลเรือนในช่วงที่อังกฤษปกครอง

เศรษฐกิจ

เสถียรภาพ ความปลอดภัย และความสามารถในการคาดเดาได้ของฝ่ายบริหารและระบบกฎหมายอังกฤษ ทำให้ฮ่องกงมีความเจริญรุ่งเรืองในฐานะศูนย์กลางการค้าระหว่างประเทศ ในทศวรรษแรกของอาณานิคมรายได้จากการค้าฝิ่นเป็นแหล่งทุนหลักของรัฐบาล ความสำคัญของฝิ่นลดลงเมื่อเวลาผ่านไป แต่รัฐบาลอาณานิคมยังคงมีรายได้จากฝิ่นจนกระทั่งญี่ปุ่นเข้ายึดครองฮ่องกงในปี ค.ศ. 1941 แม้ว่าธุรกิจที่ใหญ่ที่สุดในอาณานิคมยุคแรกจะดำเนินการโดยชาวอังกฤษ อเมริกัน และชาวต่างชาติอื่น ๆ แต่คนงานชาวจีนเป็นกำลังแรงงานหลักในการพัฒนาเมืองท่าแห่งใหม่นี้

ในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษ 1980 คนเชื้อสายจีนจำนวนมากได้กลายเป็นบุคคลสำคัญทางธุรกิจในฮ่องกง เช่น เซอร์ลี กาชิง ซึ่งกลายเป็นหนึ่งในบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดของอาณานิคมในเวลานั้น

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Snow, Philip (2004). The Fall of Hong Kong: Britain, China and the Japanese Occupation. Yale University Press. ISBN 0300103735.
• Tsang, Steve (2004). A Modern History of Hong Kong. I. B. Tauris. ISBN 978-1-84511-419-0.

ดูเพิ่ม

• Carroll, John M. (2007). A Concise History of Hong Kong. Rowman & Littlefield. ISBN 9780742574694.
• David Clayton (15 April 2007). Hong Kong since 1945: An Economic and Social History (1st ed.). Routledge. ISBN 978-0415202664.
• Endacott, G. B. (1964). An Eastern Entrepot: A Collection of Documents Illustrating the History of Hong Kong. Her Majesty's Stationery Office. p. 293. ASIN B0007J07G6. OCLC 632495979.
• Lui, Adam Yuen-chung (1990). Forts and Pirates – A History of Hong Kong. Hong Kong History Society. p. 114. ISBN 962-7489-01-8.
• Liu, Shuyong; Wang, Wenjiong; Chang, Mingyu (1997). An Outline History of Hong Kong. Foreign Languages Press. p. 291. ISBN 978-7-119-01946-8.
• Ngo, Tak-Wing (1 August 1999). Hong Kong's History: State and Society Under Colonial Rule. Routledge. p. 205. ISBN 978-0-415-20868-0.
• Tsang, Steve (1995). Government and Politics: A Documentary History of Hong Kong. Hong Kong University Press. ISBN 962-209-392-2.
• Welsh, Frank (1993). A Borrowed place: the history of Hong Kong. Kodansha International. p. 624. ISBN 978-1-56836-002-7.

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Official web site of the British Hong Kong Government". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 December 1996. สืบค้นเมื่อ 26 March 2013.
• ฮ่องกงของบริเตน ที่เฟซบุ๊ก