อำเภอธัญบุรี
อำเภอในจังหวัดปทุมธานี ประเทศไทย
ธัญบุรี [ทัน-ยะ-บุ-รี][1] เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดปทุมธานี มีลักษณะเป็นแนวยาวขนานไปกับคลองรังสิตประยูรศักดิ์ไปจนสุดเขตจังหวัด เป็นพื้นที่ที่มีความเจริญมากกว่าอำเภอเมืองปทุมธานี เนื่องจากเป็นทางผ่านของการคมนาคมไปภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีเขตเทศบาลนคร 1 แห่ง เขตเทศบาลเมือง 2 แห่ง และเขตเทศบาลตำบลอีก 1 แห่งในพื้นที่
อำเภอธัญบุรี | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Thanyaburi |
 ภาพถ่ายทางอากาศของคลองรังสิตในเขตอำเภอธัญบุรี | |
| คำขวัญ: ธัญบุรีแดนเศรษฐกิจ คลองรังสิตคู่เมืองมา ชื่อเสียงเป็นศรีสง่า รุ่งเรืองมานับร้อยปี | |
 แผนที่จังหวัดปทุมธานี เน้นอำเภอธัญบุรี | |
| พิกัด: 14°1′16″N 100°44′4″E / 14.02111°N 100.73444°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | ปทุมธานี |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 112.124 ตร.กม. (43.291 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2566) | |
| • ทั้งหมด | 217,355 คน |
| • ความหนาแน่น | 1,938.52 คน/ตร.กม. (5,020.7 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 12110, 12130 (เฉพาะ ตำบลประชาธิปัตย์และบึงยี่โถ) |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 1303 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอธัญบุรี หมู่ที่ 4 ถนนรังสิต-นครนายก ตำบลรังสิต อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี 12110 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอธัญบุรีตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอคลองหลวงและอำเภอหนองเสือ มีแนวลำรางสาธารณะห่างจากคลองรังสิตประยูรศักดิ์ 1.6 กิโลเมตร เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอองครักษ์ (จังหวัดนครนายก) มีคลองสิบสี่เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอลำลูกกา มีแนวเส้นขนานคลองรังสิตประยูรศักดิ์ไปทางทิศใต้ 1.6 กิโลเมตร เป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองปทุมธานี มีทางรถไฟสายเหนือเป็นเส้นแบ่งเขต
ประวัติศาสตร์
แก้อำเภอธัญบุรีนั้น เดิมอยู่ในบริเวณที่เรียกว่า "ทุ่งหลวง" ของมณฑลกรุงเทพ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชปณิธานอันแน่วแน่ที่จะพัฒนาที่ดินในทุ่งหลวงให้เกิดประโยชน์แก่ประชาราษฎรด้วยการที่จะให้มีคลองขึ้นในบริเวณทุ่งนี้ จึงโปรดเกล้าฯ ให้ดำเนินการขุดคลองตั้งแต่ พ.ศ. 2433 เป็นต้นมาและได้พระราชทานนามว่า "คลองรังสิตประยูรศักดิ์"[2][3] ต่อมาได้มีพระบรมราชโองการให้สถาปนา "เมืองธัญญบูรี" ขึ้น ประกอบด้วย 4 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมือง อำเภอคลองหลวง อำเภอหนองเสือ และอำเภอลำลูกกา พระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินเปิดที่ทำการเมืองด้วยพระองค์เองเมื่อวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2445[4] โดยคำว่า "ธัญญบูรี" หมายถึง "เมืองแห่งข้าว" เป็นพระนามพระราชทาน เพื่อให้สอดคล้องกับเมืองมีนบุรี (เขตมีนบุรี ในปัจจุบัน) ที่หมายถึง "เมืองแห่งปลา"[2]
ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2459 ได้มีประกาศเปลี่ยนคำว่า "เมือง" มาเป็น "จังหวัด" เมืองธัญญบุรีจึงถูกเรียกว่า "จังหวัดธัญญบุรี" รวมทั้งเปลี่ยนชื่ออำเภอเมืองของจังหวัดธัญญบุรีเป็น "อำเภอรังสิต" เมื่อ พ.ศ. 2460[5] จังหวัดธัญญบุรีมีมาจนกระทั่งถึง พ.ศ. 2475 จึงถูกยุบรวมเข้ากับจังหวัดปทุมธานี อำเภอรังสิต (ซึ่งเปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอธัญญบุรี) อำเภอคลองหลวง อำเภอหนองเสือ และอำเภอลำลูกกา จึงกลายเป็นอำเภอในจังหวัดปทุมธานี ต่อมาเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2510 ราชบัณฑิตยสถานได้เปลี่ยนการใช้ตัวสะกดใหม่ จึงเป็น "ธัญบุรี" มาจนถึงปัจจุบัน[6]
ตั้งแต่ พ.ศ. 2498 ถึงปัจจุบัน (เรียงตามปี) มีการจัดตั้งและเปลี่ยนแปลงเทศบาลในอำเภอธัญบุรี ดังนี้
- วันที่ 31 สิงหาคม พ.ศ. 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลประชาธิปัตย์ ในพื้นที่บางส่วนของตำบลประชาธิปัตย์ [7]
- วันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลธัญบุรี ในพื้นที่บางส่วนของตำบลรังสิตและตำบลลำผักกูด[8]
- วันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2506 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลประชาธิปัตย์ให้ครอบคลุมตำบลประชาธิปัตย์ทั้งตำบล[9]
- วันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2508 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลธัญบุรีให้ครอบคลุมตำบลรังสิตและตำบลลำผักกูดทั้งตำบล[10]
- วันที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2519 จัดตั้งสุขาภิบาลสนั่นรักษ์ ในพื้นที่ตำบลบึงสนั่นและตำบลบึงน้ำรักษ์ [11]
- วันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2537 ยกฐานะสุขาภิบาลประชาธิปัตย์ ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลประชาธิปัตย์[12]
- วันที่ 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลธัญบุรี และ สุขาภิบาลสนั่นรักษ์ ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลธัญบุรี และ เทศบาลตำบลสนั่นรักษ์
- วันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2546 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลประชาธิปัตย์ เป็น เทศบาลเมืองรังสิต [13]
- วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2547 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลสนั่นรักษ์ เป็น เทศบาลเมืองสนั่นรักษ์ [14]
- วันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2554 ยกฐานะจากเทศบาลเมืองรังสิต เป็น เทศบาลนครรังสิต [15]
- วันที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2554 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลบึงยี่โถ เป็น เทศบาลเมืองบึงยี่โถ [16]
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้พื้นที่อำเภอธัญบุรีแบ่งเขตการปกครองย่อยเป็น 6 ตำบล แต่ละตำบลแบ่งออกเป็นหมู่บ้าน รวม 12 หมู่บ้าน ได้แก่
| ลำดับ | อักษรไทย | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)[17] |
สี | แผนที่ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | ประชาธิปัตย์ | Prachathipat | – |
84,543 |
 | |
| 2. | บึงยี่โถ | Bueng Yitho | 4 |
33,713 |
||
| 3. | รังสิต | Rangsit | 4 |
24,724 |
||
| 4. | ลำผักกูด | Lam Phak Kut | 4 |
39,701 |
||
| 5. | บึงสนั่น | Bueng Sanan | – |
14,221 |
||
| 6. | บึงน้ำรักษ์ | Bueng Nam Rak | – |
18,557 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้อำเภอธัญบุรีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลนครรังสิต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลประชาธิปัตย์ทั้งตำบล (ทางรถไฟสายเหนือ-คลองสาม)
- เทศบาลเมืองบึงยี่โถ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงยี่โถทั้งตำบล (คลองสาม-คลองห้า)
- เทศบาลเมืองสนั่นรักษ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบึงสนั่นและตำบลบึงน้ำรักษ์ทั้งตำบล (คลองเก้า-คลองสิบสี่)
- เทศบาลตำบลธัญบุรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลรังสิตและตำบลลำผักกูดทั้งตำบล (คลองห้า-คลองเก้า)
การคมนาคม
แก้ถนนสายหลักของอำเภอธัญบุรี ได้แก่
- ถนนพหลโยธิน (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1)
- ถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9)
- ถนนรังสิต-นครนายก (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 305)
ถนนสายรองของอำเภอธัญบุรี ได้แก่
- ถนนรังสิต-ปทุมธานี (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 346)
- ถนนลำลูกกา-วังน้อย (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 352)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3261 (ถนนเลียบคลองสิบ,ถนนคลองสิบ-หนองแค,ถนนปทุมธานี-สระบุรี)
- ทางหลวงชนบท ปท.3004 (แยกคลองเจ็ด - แยกลำลูกกา)
- ขนส่งทางราง
การรถไฟแห่งประเทศไทย:
- รถไฟทางไกล — สายเหนือ/ สายตะวันออกเฉียงเหนือ: สถานีรังสิต
- รถไฟฟ้าชานเมือง — สายสีแดงเข้ม: สถานีรังสิต
สถานที่สำคัญ
แก้
- ฟิวเจอร์พาร์ครังสิต
- โรงพยาบาลเปาโล รังสิต
- โรงพยาบาลบางปะกอก รังสิต 2
- โรงเรียนโชคชัย (ครูเกียว)
- สำนักงานเทศบาลเมืองบึงยี่โถ
- โรงเรียนนานาชาติสยาม
- มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ วิทยาเขตรังสิต
- สวนสนุกดรีมเวิลด์
- การไฟฟ้าส่วนภูมิภาคอำเภอธัญบุรี
- วัดเขียนเขต พระอารามหลวง
- สนามฟุตบอลบีจีสเตเดียม ของสโมสรบีจี ปทุม ยูไนเต็ด
- ห้างสรรพสินค้าโลตัส สาขารังสิต-นครนายก
- มาร์เก็ตวิลเลจ สาขารังสิต คลอง4
- ร้านกาแฟชายทุ่ง
- สนามกอล์ฟกรุงกวี
- วัดมูลจินดาราม
- บ้านพักเด็กอ่อนและครอบครัวจังหวัดปทุมธานี
- สถานสงเคราะห์เด็กอ่อนรังสิต (บ้านเด็กอ่อนรังสิต)
- สถานสงเคราะห์เยาวชน มูลนิธิมหาราช
- ศูนย์พัฒนาการจัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุจังหวัดปทุมธานี
- สถานแรกรับเด็กหญิงบ้านธัญญพร
- มหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย
- สถานกักขังกลางจังหวัดปทุมธานี
- สถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งชายธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี
- สถานคุ้มครองคนไร้ที่พึ่งหญิงธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี
- ที่ว่าการอำเภอธัญบุรี
- วิทยาลัยการปกครอง
- ทางเข้า มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี ศูนย์ฝึกกรมพลศึกษา สถาบันวิทยาศาสตร์การกีฬา สนามกีฬาเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ 60 พรรษา กรมพลศึกษา และศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษารังสิต (ท้องฟ้าจำลองรังสิต)
- สถานคุ้มครองและพัฒนาคนพิการบ้านกึ่งวิถีชาย
- โรงพยาบาลธัญบุรี
- ศาลจังหวัดธัญบุรี
- สำนักงานอัยการจังหวัดธัญบุรี
- สถานีตำรวจภูธรธัญบุรี
- สวนสัตว์ดุสิตแห่งใหม่
- โรงเรียนธัญรัตน์
- โรงเรียนธัญสิทธิศิลป์
- สนามกอล์ฟรอยัลเจมส์ซิตี้
- ดูโฮม สาขารังสิต คลอง7
- วัดนาบุญ
- โรงเรียนธัญวิทยา (ตงมิ้น)
- มูลนิธิปวีณาหงสกุลเพื่อเด็กและสตรี
- สำนักงานพัฒนาที่ดินเขต 1
- สำนักงานเทศบาลตำบลธัญบุรี
- ห้างสรรพสินค้าโลตัส สาขารังสิต คลอง7
- โรงเรียนสารสาสน์วิเทศรังสิต
- โรงเรียนปิยวัฒนศาสตร์
- วัดอัยยิการาม
- วัดขุมแก้ว
- องค์การเภสัชกรรม
- โรงพยาบาลมหาวชิราลงกรณ์ ธัญบุรี (ศูนย์มะเร็งคลอง10)
- โรงเรียนสารสาสน์วิเทศปทุมธานี
- วัดสระบัว
- สำนักงานเทศบาลเมืองสนั่นรักษ์
- มัสยิดเราะห์มัดรัศมี
- มหาวิทยาลัยการกีฬาแห่งชาติ วิทยาเขตกรุงเทพ
- วิทยาลัยเทคนิคธัญบุรี
- วัดพิชิตปิตยาราม
- สำนักชลประทานที่ 11
- โรงเรียนธัญบุรี
อ้างอิง
แก้- ↑ ราชบัณฑิตยสถาน. อ่านอย่างไร และ เขียนอย่างไร ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 22. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2557, หน้า 54.
- ↑ 2.0 2.1 สิทธิพร ณ นครพนม. "ชื่อ "ธัญบุรี" เพราะมี "ข้าว"". ใน ศิลปวัฒนธรรม. 22:4 (กุมภาพันธ์ 2544), หน้า 62-64
- ↑ น้าชาติ ประชาชื่น (31 ตุลาคม 2556). "อำเภอธัญบุรี". ข่าวสด. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-05. สืบค้นเมื่อ 28 พฤษภาคม 2557.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-02-03. สืบค้นเมื่อ 2010-07-23.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 34–55. 29 เมษายน 2460. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2013-11-05.
- ↑ คลองรังสิตประยูรศักดิ์ สายน้ำพระราชทานในรัชกาลที่ 5 เมืองข้าว เมืองนา แห่งราชอาณาจักรสยาม, พินิจนคร รายการ: วันพุธที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2554 ทางไทยพีบีเอส
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลประชาธิปัตย์ อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 72 (74 ง): (ฉบับพิเศษ) 20-21. 17 กันยายน 2498.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลธัญญบุรี อำเภอธัญญบุรี จังหวัดปทุมธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 53-54. 15 ตุลาคม 2499.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลประชาธิปัตย์ อำเภอธัญญบุรี จังหวัดปทุมธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (32 ง): 873–874. 2 เมษายน 2506.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลธัญญบุรี อำเภอธัญญบุรี จังหวัดปทุมธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (75 ง): 2328–2329. 15 กันยายน 2508.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสนั่นรักษ์ อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (13 ง): 765–766. 22 กุมภาพันธ์ 2520.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลประชาธิปัตย์ อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี พ.ศ. ๒๕๓๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 111 (49 ก): 33–36. 2 พฤศจิกายน 2537.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองรังสิต พ.ศ. ๒๕๔๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 120 (36 ก): 18–20. 1 พฤษภาคม 2546. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-06-04. สืบค้นเมื่อ 2013-08-22.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลเป็นเทศบาลเมือง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (พิเศษ 78 ง): 1–2. 19 กรกฎาคม 2547. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2013-08-22.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลเมืองรังสิต อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เป็นเทศบาลนครรังสิต" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 128 (พิเศษ 61 ง): 42. 1 มิถุนายน 2554. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-10. สืบค้นเมื่อ 2013-08-22.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลบึงยี่โถ อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เป็นเทศบาลเมืองบึงยี่โถ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 129 (พิเศษ 13 ง): 44. 11 มกราคม 2555. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-27. สืบค้นเมื่อ 2013-08-22.
- ↑ "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.