สวนสัตว์ดุสิต

สวนสัตว์ดุสิต หรือ เขาดินวนา เป็นสวนสัตว์แห่งแรกของประเทศไทย ตั้งอยู่เลขที่ 71 ถนนพระรามที่ 5 แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร ใกล้กับสนามเสือป่าและพระที่นั่งอนันตสมาคม มีเนื้อที่ 118 ไร่ ปัจจุบันสวนสัตว์ดุสิตได้ปิดให้บริการลงตั้งแต่วันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2561 โดยได้ย้ายสวนสัตว์ไปสร้างยังสถานที่แห่งใหม่บริเวณอำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี ซึ่งคาดว่าจะเปิดให้บริการได้ในปี พ.ศ. 2570

สวนสัตว์ดุสิต
อนุสาวรีย์หมีในสวนสัตว์
วันที่เปิด	18 มีนาคม พ.ศ. 2481
วันที่ปิด	30 กันยายน พ.ศ. 2561
ที่ตั้ง	กรุงเทพมหานคร
จำนวนสัตว์	2218
จำนวนสปีชีส์	329

สะพาน

ไข่ไดโนเสาร์

ป้ายเขาดินวนา

ลานกิจกรรม หน้าบริเวณทางเข้าฝั่งถนนอู่ทองใน

ประวัติ

สวนสัตว์ดุสิต อยู่ในอาณาบริเวณของ "วังสวนดุสิต" มาตั้งแต่ พ.ศ. 2441 เมื่อครั้งที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ซื้อสวนและนาในระหว่างคลองผดุงกรุงเกษมจนถึงคลองสามเสน ด้านตะวันออกถึงทางรถไฟด้วยเงินพระคลังข้างที่ ซึ่งเป็นพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ โดยพระราชทานชื่อที่ตำบลนี้ว่า "สวนดุสิต" (ราชกิจจานุเบกษา 7 มีนาคม ร.ศ. 117) ปัจจุบันเป็นที่ดินของสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์

18 มีนาคม พ.ศ. 2481 เทศบาลนครกรุงเทพขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตดัดแปลงบริเวณสวนสัตว์กรุงเทพ เป็นสวนสาธารณะ และเปิดให้ประชาชนได้ใช้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจโดยไม่มีค่าเช่า และพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร มีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ พระราชทานให้เป็นสวนสาธารณะ และยังพระราชทานลูกหลานกวางดาวที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงนำมาจากอินโดนีเซีย ที่เมืองบุยเตนซอค (Buitenzurg) เมื่อการเสด็จประพาสเกาะชวาครั้งหลัง พ.ศ. 2444 (ร.ศ. 120) และสัตว์อื่นอีก 2-3 ชนิด จากสวนกวางบริเวณพระที่นั่งอัมพรสถานมาเลี้ยง

ต่อมากิจการสวนสัตว์ดุสิตของเทศบาลนครกรุงเทพ ซึ่งอยู่ในความควบคุมของกระทรวงมหาดไทย ได้ถูกโอนมาอยู่กับองค์การสวนสัตว์ ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนสัตว์ พ.ศ. 2497

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงรับองค์การสวนสัตว์เข้าไว้ในพระบรมราชูปถัมภ์ เมื่อ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2506 จากการขอพระราชทานพระบรมราชวโรกาสกราบบังคมทูลพระกรุณา ขอพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ของพลโท บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา ประธานกรรมการ และผู้อำนวยการองค์การสวนสัตว์

สวนสัตว์ดุสิตเป็นสวนสัตว์เปิดที่อยู่ใจกลางเมืองกรุงเทพฯ ซึ่งภายในสวนสัตว์ประกอบไปด้วยสัตว์ป่า นานาชนิด จำนวนสัตว์ทั้งหมดที่อยู่ในสวนสัตว์ดุสิต รวมทั้งสิ้น 1,343 ตัวแบ่งออกเป็น

• สัตว์ที่เลี้ยงลูกด้วยนม จำนวน 331 ตัว
• สัตว์เลื้อยคลาน จำนวน 170 ตัว
• สัตว์ปีก จำนวน 842 ตัว

สวนสัตว์แห่งใหม่

บทความหลัก: สวนสัตว์เขาดินใหม่ ธัญบุรี

ในวันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560 พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้นำคณะเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อรับพระราชทานโฉนดที่ดินบริเวณตำบลรังสิต อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี จำนวน 300 ไร่ โดยย้ายไปยังที่ใหม่เนื่องจากที่เก่านั้นมีพื้นที่คับแคบและไม่เพียงพอกับจำนวนสัตว์และนักท่องเที่ยวในปัจจุบัน ซึ่งสวนสัตว์ดุสิตในสถานที่เก่าเปิดดำเนินกิจการเป็นวันสุดท้าย คือ วันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2561 โดยระหว่างที่สวนสัตว์แห่งใหม่อยู่ในระหว่างการก่อสร้าง ได้มีการย้ายสัตว์ต่าง ๆ ไปฝากเลี้ยงไว้ยังสวนสัตว์ต่าง ๆ ทั่วประเทศ 6 แห่ง

ดูเพิ่ม

• สวนสัตว์เปิดเขาเขียว
• สวนสัตว์นครราชสีมา
• สวนสัตว์เชียงใหม่
• สวนสัตว์สงขลา

อ้างอิง

• อดีตเงาของเขาดิน จากวันวาน... จนถึงวันนี้ เก็บถาวร 2005-10-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บไซต์ของสวนสัตว์ดุสิต
• แจ้งความเรื่องสวนดุสิต เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การสวนสัตว์ เก็บถาวร 2015-03-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ สวนสัตว์ดุสิต
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

• เว็บไซต์ของสวนสัตว์ดุสิต
• Khaodin.com
• เฟสบุ๊ค