เทศบาลเมืองหนองคาย

บทความนี้เกี่ยวกับเทศบาลเมือง สำหรับความหมายอื่น ดูที่ หนองคาย (แก้ความกำกวม)

เทศบาลเมืองหนองคาย เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประเภทเทศบาลเมืองในอำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย ตั้งอยู่ริมฝั่งขวาแม่น้ำโขงและมีอาณาเขตติดต่อกับประเทศลาว โดยมีสะพานมิตรภาพไทย-ลาว เชื่อมต่อจากเมืองหนองคายไปยังนครหลวงเวียงจันทน์ เทศบาลเมืองหนองคายเป็นที่ตั้งของศาลากลางจังหวัดหนองคาย มีพื้นที่ 35.15 ตารางกิโลเมตร และมีประชากรในปี พ.ศ. 2560 จำนวน 47,949 คน ทำให้เป็นเทศบาลที่มีประชากรมากที่สุดในจังหวัดหนองคาย

เทศบาลเมืองหนองคาย
เทศบาลเมือง
ภาพถ่ายมุมสูงเทศบาลเมืองหนองคาย
ตรา
คำขวัญ:  วีรกรรมปราบฮ่อ หลวงพ่อพระใส สะพานมิตรภาพไทย-ลาว
ทม.หนองคาย ที่ตั้งของเทศบาลเมืองหนองคาย ทม.หนองคาย ทม.หนองคาย (ประเทศไทย)
พิกัด: 17°52′49″N 102°44′42″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	หนองคาย
อำเภอ	เมืองหนองคาย
จัดตั้ง	พ.ศ. 2478
การปกครอง
• นายกเทศมนตรี	อุรุยศ เอียสกุล
พื้นที่
• ทั้งหมด	35.15 ตร.กม. (13.57 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2560)
• ทั้งหมด	47,949 คน
• ความหนาแน่น	1,364.12 คน/ตร.กม. (3,533.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัส อปท.	04430102
ที่อยู่ สำนักงาน	เลขที่ 252 ถนนประจักษ์ศิลปาคม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย 43000
โทรศัพท์	0 4242 0574
เว็บไซต์	www.nongkhaimunicipality.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

เทศบาลเมืองหนองคายจัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน พ.ศ. 2478 ตามพระราชกฤษฎีกาการจัดตั้งเทศบาลเมืองหนองคาย มีพื้นที่ประมาณ 4.5 ตารางกิโลเมตร ต่อมาคงเหลือประมาณ 3.2 ตารางกิโลเมตร เนื่องจากเขตเทศบาลส่วนหนึ่งติดกับแม่น้ำโขง เมื่อถึงฤดูฝนระดับน้ำขึ้นสูงและเชี่ยวมาก เป็นเหตุให้ริมตลิ่งพังลงน้ำ จึงทำให้พื้นที่ของเทศบาลน้อยลงทุกปี

สำนักงานเทศบาลเมืองหนองคายเดิมตั้งอยู่ถนนมีชัย โดยเช่าห้องแถวชั้นเดียวอยู่ติดกับบ้านพักปลัดจังหวัดทางด้านตะวันออก ตรงข้ามธนาคารกรุงเทพพาณิชยการ จำกัด (ปัจจุบันได้รื้อออกปลูกสร้างใหม่เป็นอาคารพาณิชย์) ต่อมาในปี พ.ศ. 2490 ได้ย้ายสำนักงานมาอยู่ที่ปัจจุบัน เลขที่ 251 ถนนประจักษ์ศิลปาคม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองหนองคาย เดิมเป็นอาคารไม้ชั้นเดียวซึ่งเป็นอาคารโรงเรียนช่างไม้ของเทศบาล ในปี พ.ศ. 2499 ได้ก่อสร้างสำนักงานใหม่เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก 2 ชั้น ทรงไทย ตามแบบแปลนของกรมโยธาธิการ จากเงินกู้ ก.ส.ท. 420,000 บาท

เมื่อปี พ.ศ. 2537 ได้ขอขยายเขตจากเดิม 3.2 ตารางกิโลเมตรเป็น 35.13 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุม 7 ตำบล คือ ตำบลในเมือง ตำบลมีชัย บางส่วนของตำบลโพธิ์ชัย บางส่วนของตำบลหาดคำ ตำบลกวนวัน ตำบลเมืองหมี และบางส่วนของตำบลหนองกอมเกาะ ประกอบด้วย 43 ชุมชน

ที่ตั้งและอาณาเขต

เทศบาลเมืองหนองคายตั้งอยู่ริมฝั่งขวาแม่น้ำโขง ในอำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ จรดแม่น้ำโขง ติดต่อกับเมืองหาดทรายฟอง นครหลวงเวียงจันทน์ ประเทศลาว
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตเทศบาลตำบลหาดคำ
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตเทศบาลตำบลโพธิ์ชัย และองค์การบริหารส่วนตำบลหนองกอมเกาะ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองหมี และเทศบาลตำบลกวนวัน

สัญลักษณ์

ดวงตราเทศบาลเมืองหนองคายเป็นดวงตรารูปวงกลมซ้อนกันสองชั้นวงในด้านขวามือมีรูปกอไผ่อยู่ในหนองน้ำด้านซ้ายมือมีรูปพระธาตุ ตรงกลางมีหนองน้ำและดอกบัว ด้านหลังมีภูเขาและก้อนเมฆอยู่ ส่วนวงนอกมีข้อความรอบรูปด้านบนว่า "เทศบาลเมืองหนองคาย" และด้านล่างมีข้อความว่า "จังหวัดหนองคาย"

• 
  ตราเทศบาลเมืองหนองคาย

การขนส่ง

การคมนาคมขนส่งในเขตเทศบาล

• การคมนาคมทางบก สามารถให้บริการได้ 2 เส้นทาง คือ

1. เส้นทางคมนาคมทางรถไฟ เป็นเส้นทางการคมนาคมเชื่อมต่อระหว่างจังหวัดหนองคาย - กรุงเทพฯระยะทาง 642 กิโลเมตร และมีเส้นทางคมนาคมติดต่อเชื่อมไปยังบ้านท่านาแล้ง เมืองหาดทรายฟอง แขวงกำแพงนครเวียงจันทน์ สปป.ลาว
2. เส้นทางคมนาคมทางรถยนต์ เป็นเส้นทาง 4 ช่องจราจร เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดหนองคาย – กรุงเทพฯระยะทาง 615 กิโลเมตร และมีเส้นทางคมนาคมติดต่อเชื่อมไปยังบ้านท่านาแล้ง เมืองหาดทรายฟอง แขวง กำแพงนครเวียงจันทน์ สปป.ลาว ผ่านสะพานมิตรภาพไทย – ลาว

• ทางหลวงแผ่นดิน 5 สาย คือ

1. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 หรือ ถนนมิตรภาพ
2. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 212 หรือ ถนนชยางกูร
3. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 233 หรือ ถนนมิตรภาพสายเก่า
4. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 242 หรือ ถนนพนังชลประทาน
5. ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 243 หรือ ถนนเสด็จ

และมีถนนสายหลัก 4 สาย คือ ถนนมีชัย ถนนประจักษ์ศิลปาคม ถนนแก้ววรวุฒิ และถนนพนังชลประทานเป็นถนนเรียบแนวเขตเทศบาลเมืองหนองคาย และมีถนนสายสั้น ๆ ที่เรียบตามแนวฝั่งแม่น้ำโขงตลอดแนวริมฝั่งแม่น้ำโขง มีการปรับปรุงพื้นที่เป็นพื้นที่นันทนาการ ชมทัศนียภาพของแม่น้ำโขงและประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

จุดผ่านแดนที่ติดต่อกับประเทศลาว

ในเขตเทศบาลเมืองหนองคายมีจุดผ่านแดน 2 จุด คือ

1. จุดผ่านแดนด่านสะพานมิตรภาพไทย-ลาว ระหว่างอำเภอเมืองหนองคายและนครหลวงเวียงจันทน์
2. จุดผ่านแดนด่านท่าเสด็จ ระหว่างอำเภอเมืองหนองคายและกำแพงนครเวียงจันทน์

การคมนาคมทางน้ำ

ใช้แม่น้ำโขงสำหรับขนส่งถ่ายสินค้าและคนโดยสารข้ามฟากระหว่างไทย-ลาว มีท่าเรือ 1 จุดคือ ท่าเรือหายโศก

การคมนาคมทางอากาศ

ปัจจุบันจังหวัดหนองคายไม่มีท่าอากาศยาน การเดินทางโดยเครื่องบินจึงต้องไปใช้ท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานีของจังหวัดอุดรธานี ซึ่งอยู่ห่างกับจังหวัดหนองคายประมาณ 54 กิโลเมตร และบริษัทการบินไทย จำกัด (มหาชน)ได้อำนวยความสะดวกให้แก่ผู้โดยสารที่อยู่ในพื้นที่จังหวัดหนองคาย โดยจัดให้มีรถยนต์บริการรับส่งระหว่างจังหวัดหนองคายกับท่าอากาศยานนานาชาติอุดรธานี ตลอดจนมีการให้บริการจำหน่ายตั๋วสำรองที่นั่งในพื้นที่จังหวัดหนองคาย

การปกครอง

ประชากรเทศบาลเมืองหนองคายแบ่งตามปี

ปี	ประชากร	±%
2536	25,451	—
2539	45,892	+80.3%
2542	48,646	+6.0%
2545	48,367	−0.6%
2548	47,564	−1.7%
2551	49,104	+3.2%
2554	48,267	−1.7%
2557	48,274	+0.0%
2560	47,949	−0.7%
ที่มา: กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย

เทศบาลเมืองหนองคายมีเนื้อที่ 35.15 ตารางกิโลเมตร มีเขตเทศบาลครอบคลุมพื้นที่ 7 ตำบลของอำเภอเมืองหนองคาย ได้แก่ ตำบลในเมืองและตำบลมีชัยทั้งตำบล รวมทั้งบางส่วนของตำบลโพธิ์ชัย ตำบลกวนวัน ตำบลหาดคำ ตำบลหนองกอมเกาะ และตำบลเมืองหมี

ชุมชนในเขตเทศบาลเมืองหนองคายประกอบด้วย 43 ชุมชน ดังตารางข้างล่าง ซึ่งใน 43 ชุมชนนี้ ชุมชนที่อยู่บริเวณเขตตำบลในเมืองทั้งหมด และตำบลหาดคำบางส่วนที่อยู่ในเขตเทศบาลเมืองหนองคาย

ชุมชนในเขตเทศบาลเมืองหนองคาย
ลำดับที่	ชุมชน	หมู่ที่	ตำบล
1	ชุมชนมีชัย	1	ในเมือง
2	ชุมชนชัยพร	2	ในเมือง
3	ชุมชนหายโศก	3	ในเมือง
4	ชุมชนศรีชื่นชม	4	ในเมือง
5	ชุมชนศีรษะเกษ - ศรีเมือง	5 , 6	ในเมือง
6	ชุมชนศรีคุณเมือง - ลำดวน	7 , 8	ในเมือง
7	ชุมชนศรีสุมังคล์	9	ในเมือง
8	ชุมชนโพธิ์ชัย - ศรีบุญเรือง	10	ในเมือง
9	ชุมชนหอก่อง	11	ในเมือง
10	ชุมชนยอดแก้ว	12	ในเมือง
11	ชุมชนสระแก้ว	13	ในเมือง
12	ชุมชนโพธิ์ศรี	14	ในเมือง
13	ชุมชนป่าหลวง	15	ในเมือง
14	ชุมชนป่าพร้าว	16	ในเมือง
15	ชุมชนวัดธาตุ	17	ในเมือง
16	ชุมชนจอมมณี	1	มีชัย
17	ชุมชนมีชัยเหนือ	2	มีชัย
18	ชุมชนดอนแดงเหนือ	3	มีชัย
19	ชุมชนดอนแดงใต้	4	มีชัย
20	ชุมชนดอนโพธิ์	5	มีชัย
21	ชุมชนบ้านเหล่า	6	มีชัย
22	ชุมชนโคกแมงเงา - สามัคคี	7 , 8	มีชัย
23	ชุมชนดอนกลาง	9	มีชัย
24	ชุมชนบ้านเนินพระเนาว์	4	โพธิ์ชัย
25	ชุมชนดอนมน	5	โพธิ์ชัย
26	ชุมชนบ่อหิน	9	โพธิ์ชัย
27	ชุมชนเนินสวรรค์	10	โพธิ์ชัย
28	ชุมชนกุดแห่	11	โพธิ์ชัย
29	ชุมชนหนองบัว	1	กวนวัน
30	ชุมชนหนองบัวทอง	7	กวนวัน
31	ชุมชนวัดธาตุใต้	1	หาดคำ
32	ชุมชนสามัคคี	5	หาดคำ
33	ชุมชนดอนสวรรค์	9	หาดคำ
34	ชุมชนเนินหงส์ทอง	10	หาดคำ
35	ชุมชนจอมเสด็จ	11	หาดคำ
36	ชุมชนสวนอ้อย	12	หาดคำ
37	ชุมชนหนองไผ่	13	หาดคำ
38	ชุมชนดอนดู่	1	หนองกอมเกาะ
39	ชุมชนนาไก่	2	หนองกอมเกาะ
40	ชุมชนนาทา - โนนธาตุ	5 , 6	หนองกอมเกาะ
41	ชุมชนหนองขาม	10	หนองกอมเกาะ
42	ชุมชนหนองเดิด	6	เมืองหมี
43	ชุมชนเคหะเอื้ออาทร	11	หาดคำ

การศึกษา

สถาบันอาชีวศึกษา

• สถาบันของรัฐ ได้แก่ วิทยาลัยเทคนิคหนองคาย, วิทยาลัยอาชีวศึกษาหนองคาย, วิทยาลัยการอาชีพหนองคาย และวิทยาลัยอาชีวศึกษาเทศบาลเมืองหนองคาย
• สถาบันของเอกชน ได้แก่ วิทยาลัยเทคโนโลยีอาเซียน ,วิทยาลัยเทคโนโลยีเอเชีย และโรงเรียนเจมส์บริหารธุรกิจ

โรงเรียนสังกัดเทศบาลเมืองหนองคาย

• โรงเรียนเทศบาล 1 สว่างวิทยา
• โรงเรียนเทศบาล 2 ชำนาญอนุเคราะห์
• โรงเรียนเทศบาล 3 ยุวบูรณ์บำรุง
• โรงเรียนเทศบาล 4 ฉลองรัตน
• โรงเรียนเทศบาล 5 มีชัยวิทยา

โรงเรียนมัธยม สพม.เขต 21

• โรงเรียนปทุมเทพวิทยาคาร
• โรงเรียนหนองคายวิทยาคาร

โรงเรียนประถม สพป.นค.เขต 1

• โรงเรียนอนุบาลหนองคาย
• โรงเรียนอนุบาลอรุณรังษี
• โรงเรียนเนินพระเนาว์วิทยา
• โรงเรียนบ้านโคกแมงเงา
• โรงเรียนอักษรอดุลวิทยา

โรงเรียนเอกชน

• โรงเรียนฮั่วเคียวกงฮัก
• โรงเรียนอนุบาลนิจจานุเคราะห์
• โรงเรียนราชตั้งใจวิทยา
• โรงเรียนอนุบาลน้ำผึ้ง
• โรงเรียนอนุบาลสาริกา

โรงเรียนสังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดหนองคาย

• โรงเรียนกีฬาจังหวัดหนองคาย

การท่องเที่ยว

พระธาตุหนองคายกลางแม่น้ำโขง

การท่องเที่ยวของเมืองหนองคายโดยหลักแล้วมาจากการเป็นจุดแวะพักกลางทางช่วงสั้น ๆ สำหรับผู้ที่ต้องการเดินทางไปและกลับจากประเทศลาว และตามเส้นทางทางหลวงสายสำคัญจะเป็นที่ตั้งของร้านค้า ธนาคาร และร้านทองจำนวนมาก ใจกลางเมืองมีตลาดท่าเสด็จหรือที่นิยมเรียกกันว่า "ตลาดอินโดจีน" เป็นแหล่งรวมสินค้าที่พลุกพล่านและมีขนาดใหญ่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำโขง ซึ่งนักท่องเที่ยวยังจะได้รับความสะดวกสบายจากที่พักหลากหลายรูปแบบที่ตั้งอยู่ในตัวเมือง ตั้งแต่ห้องพักราคาประหยัดไปจนถึงโรงแรมระดับนานาชาติอีกด้วย

แหล่งท่องเที่ยวสำคัญในเมืองหนองคาย ได้แก่

• อนุสาวรีย์ปราบฮ่อ ที่เห็นในปัจจุบันนี้เป็นอนุสาวรีย์ที่จำลองขึ้นมาใหม่ ตั้งอยู่หน้าศาลากลางจังหวัดหลังเก่า (ปัจจุบันเป็นพิพิธภัณฑ์และศูนย์วัฒนธรรม) ส่วนอนุสาวรีย์ดั้งเดิมนั้นตั้งอยู่ในสถานีตำรวจภูธรหนองคาย เป็นที่บรรจุอัฐิของผู้ที่เสียชีวิตในการปราบกบฏฮ่อเมื่อปี พ.ศ. 2429
• วัดโพธิ์ชัย เป็นสถานที่ประดิษฐานหลวงพ่อพระใส พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของจังหวัดหนองคาย และเป็นพระอารามหลวงประจำจังหวัดหนองคาย
• หาดจอมมณี หรือ "พัทยาอีสาน" เป็นหาดทรายริมแม่น้ำโขงเป็นระยะทางประมาณ 200 เมตร เกิดขึ้นเฉพาะช่วงหน้าแล้ง
• ถนนคนเดินเมืองหนองคาย เป็นงานถนนคนเดินที่เปิดทุกวันเสาร์ ตั้งแต่เวลา 16.00น.-22.00น.ที่ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งโขง ตั้งแต่ท่าเทียบเรือหายโศก ถึง ตลาดท่าเสด็จ (ด้านหลังของตลาด) ภายในงานถนนคนเดินมีการจำหน่ายสินค้า Otop งานหัตถกรรม งานศิลปะ อาหารและเครื่องดื่ม สินค้าเบ็ดเตล็ดทั่วไปและยังมีการแสดงดนตรี การละเล่นและศิลปะพื้นบ้าน รำวงย้อนยุค รำวงบาสโลป กิจกรรมของเด็กและเยาวชน หน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชนและประชาชนทั่วไป
• แลนด์มาร์คเมืองหนองคาย เป็นจุดสังเกต (Landmark) แห่งใหม่ของเมืองหนองคาย ตั้งอยู่ที่บริเวณเขื่อนป้องกันตลิ่ง ถนนริมโขง อยู่ระหว่างวัดลำดวนถึงวัดศรีสุมังคล์
• ศาลาแก้วกู่ หรือ "วัดแขก" เป็นอุทยานจัดแสดงประติมากรรมทางศาสนา ผลงานของหลวงปู่บุญเหลือ สุรีรัตน์ซึ่งเป็นทั้งผู้นำทางจิตวิญญาณและประติมากร ท่านได้สร้างพระพุทธรูปปางต่าง ๆ พญานาค 7 เศียร และรูปปั้นคนครึ่งสัตว์ในตำนาน และนางอัปสรโดยผสมผสานระหว่างแนวคิดทางพระพุทธศาสนากับศาสนาฮินดูเข้าด้วยกัน
• พระธาตุหล้าหนอง หรือ "พระธาตุกลางน้ำ" เดิมเป็นพระธาตุที่ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำโขงของฝั่งไทย แต่ตลิ่งได้พังลงไปในปี พ.ศ. 2160 ทำให้พระธาตุหล้าหนองจมลงไปเกือบจะอยู่กึ่งกลางของแม่น้ำโขง ปัจจุบันได้สร้างพระธาตุหล้าหนองจำลองขึ้นมา
• ตลาดสินค้าอินโดจีน หรือ "ท่าเสด็จ" หรือ "ท่าด่าน" เดินทีก่อนการสร้างสะพานมิตรภาพไทย-ลาว ประชาชนจะใช้เรือในการสัญจรไปมา ทำให้มีการค้าระหว่างชายแดนกันอย่างคึกคัก ตลาดสินค้าอินโดนจีน จึงกลายเป็นด่านตรวจคนเข้าเมือง และมีจำหน่ายสินค้า ของที่ระลึกมากมายด้วย รวมไปถึงร้านอาหารต่างๆ เช่นร้านดังของจังหวัดหนองคาย อย่าง แดงแหนมเนือง

นอกจากนี้ หลายปีที่ผ่านมา เทศบาลเมืองหนองคายและสถานที่อื่น ๆ ในจังหวัดหนองคายได้กลายเป็นจุดหมายปลายทางที่มีชื่อเสียงระหว่างเทศกาลวันออกพรรษา (ซึ่งเป็นช่วงเวลาเฉพาะที่ลูกไฟลึกลับหรือ "บั้งไฟพญานาค" จะพุ่งขึ้นจากแม่น้ำโขง) โดยได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่จากการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยและหน่วยงานต่าง ๆ ของท้องถิ่น

เศรษฐกิจ

การอุตสาหกรรม

ลักษณะของกิจกรรมอุตสาหกรรมในเขตเทศบาลเมืองหนองคาย จะเป็นอุตสาหกรรมขนาดย่อมในครัวเรือน มีทั้งประเภทเพื่อการบริโภคและการบริการ เช่น ผลิตและจำหน่ายอาหารพื้นเมือง ประเภทหมูยอ แหนม ร้านผลิตภัณฑ์พื้นเมือง อู่ซ่อมรถยนต์/รถจักรยานยนต์ โรงน้ำแข็งและน้ำดื่ม ร้านอาหาร ร้านอุปกรณ์ไฟฟ้า เป็นต้น

การเกษตรกรรม

การเกษตรกรรมภายในเขตเทศบาลเมืองหนองคายมีน้อยมาก ส่วนใหญ่จะมีอยู่นอกเขตเทศบาลฯ โดยมีแม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำสายหลักในการประกอบอาชีพ เช่น สวนผัก ไร่ข้าวโพด สวนดอกไม้ยาสูบ ผลไม้ การเลี้ยงสัตว์ และการปลูกข้าว เป็นต้น

การประกอบอาชีพอิสระ

เทศบาลเมืองหนองคายเป็นเมืองชายแดนที่มีศักยภาพในหลายด้าน จึงทำให้สามารถประกอบอาชีพเพื่อสร้างรายได้ให้กับครอบครัวในหลากหลายสาขาอาชีพ

อ้างอิง

แหล่งข้อมูลอื่น

• คู่มือการท่องเที่ยว หนองคาย จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
• เว็บไซต์เทศบาลเมืองหนองคาย เก็บถาวร 2009-07-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน