ประเทศโมซัมบิก

สาธารณรัฐโมซัมบิก
สาธารณรัฐโมซัมบิก; República de Moçambique (โปรตุเกส)
	ธงชาติ ตราแผ่นดิน
	เพลงชาติ: "ปาตรียาอามาดา"
เมืองหลวง; และเมืองใหญ่สุด	มาปูตู; 25°57′S 32°35′E / 25.950°S 32.583°E
ภาษาราชการ	โปรตุเกส
ภาษาที่ได้รับการรับรอง	สวาฮีลี; อึมวานี; เจวา; โซงา;
ศาสนา (ค.ศ. 2019)	57.6% คริสต์; 18.3% อิสลาม; 13.4% ไม่มีศาสนา; 9.6% ความเชื่อพื้นเมือง; 1.1% อื่น ๆ;
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐกึ่งประธานาธิบดีระบบพรรคเด่น
• ประธานาธิบดี	ฟีลีปึ ญูซี
• นายกรัฐมนตรี	Adriano Maleiane
สภานิติบัญญัติ	สมัชชาแห่งชาติ
ก่อตั้ง
• เอกราชจากโปรตุเกส	25 มิถุนายน ค.ศ. 1975
• ได้รับการรับรองจากสหประชาชาติ	16 กันยายน ค.ศ. 1975
• สงครามกลางเมืองโมซัมบิก	ค.ศ. 1977 – 4 ตุลาคม ค.ศ. 1992
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	21 ธันวาคม ค.ศ. 2004
พื้นที่
• รวม	801,590 ตารางกิโลเมตร (309,500 ตารางไมล์) (35th)
• แหล่งน้ำ (%)	2.2
ประชากร
• ค.ศ. 2020 ประมาณ	30,066,648 (อันดับที่ 48)
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2017	27,909,798
• ความหนาแน่น	28.7 ต่อตารางกิโลเมตร (74.3 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 178)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2019 (ประมาณ)
• รวม	41.473 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	1,331 ดอลลาร์สหรัฐ
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2019 (ประมาณ)
• รวม	15.372 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	493 ดอลลาร์สหรัฐ
จีนี (ค.ศ. 2008)	45.7; ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.456; ต่ำ · อันดับที่ 181
สกุลเงิน	มึตีกัล (MZN)
เขตเวลา	UTC+2 (เวลาแอฟริกากลาง)
ขับรถด้าน	ซ้ายมือ
รหัสโทรศัพท์	+258
โดเมนบนสุด	.mz
	เว็บไซต์; www.portaldogoverno.gov.mz
	มาคูวา, โซงา, ลอมเว, เซนา และอื่น ๆ;
	Estimates for this country explicitly take into account the effects of excess mortality due to AIDS; this can result in lower life expectancy, higher infant mortality and death rates, lower population and growth rates, and changes in the distribution of population by age and sex than would otherwise be expected.

18°15′S 35°00′E / 18.250°S 35.000°E / -18.250; 35.000

โมซัมบิก^[9] (อังกฤษ: Mozambique) หรือ มูซังบีก^[9] (โปรตุเกส: Moçambique) มีชื่อเป็นทางการว่า สาธารณรัฐโมซัมบิก (อังกฤษ: Republic of Mozambique) หรือ สาธารณรัฐมูซังบีก (โปรตุเกส: República de Moçambique) เป็นประเทศที่อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปแอฟริกา โดยมีมหาสมุทรอินเดียอยู่ทางตะวันออก ประเทศแทนซาเนียอยู่ทางเหนือ ประเทศมาลาวีและแซมเบียอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือ ประเทศซิมบับเวอยู่ทางตะวันตก และมีประเทศเอสวาตีนีและแอฟริกาใต้อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้

ประวัติศาสตร์

การอพยพถิ่นฐานของชาวบันตู

โมซัมบิกเป็นที่อาศัยอยู่ครั้งแรกของชนเผ่าพรานซาน สืบเชื้อสายมาจากคน Khoisani คนที่พูดภาษาบันตู ย้ายมายัง แม่น้ำ Zambezi น้ำท่วมเริ่มเข้าสู่พื้นที่ตั้งแต่ศตวรรษที่ 1 เป็นต้นไป ต่อมาประเทศที่เป็นที่นิยมในการทำการค้ากับอาหรับและได้ตั้งชื่อหลังจากที่มีการปกครองโดย Arab Sheikh ในเวลานั้นว่า “Musa bin Ba’ik”

อาณานิคมโปรตุเกส (ค.ศ. 1498–1975)

ในปี 1498 นักสำรวจชาวโปรตุเกส นามว่า “วัชกู ดา กามา” ถึงชายฝั่งของประเทศโมซัมบิกและภูมิภาคนี้ก็ได้กลายเป็นฐานสำหรับการค้าอย่างช้า ๆ สำหรับนักค้าโปรตุเกส โมซัมบิกตกเป็นอาณานิคมของโปรตุเกส

สงครามประกาศเอกราช (ค.ศ. 1964–1974)

ในปี พ.ศ. 2503 (ค.ศ. 1960) รัฐบาลโปรตุเกสในสมัย อึชตาดูโนวู (สาธารณรัฐที่ 2) ใช้กำลังปราบปรามคนท้องถิ่นที่ทำการลุกฮือต่อต้าน ไม่ยอมอยู่ใต้อำนาจ นำไปสู่สงครามและเหตุการณ์การสังหารหมู่มูวดา (Mueda Massacre) ในปี พ.ศ. 2504 (ค.ศ. 1961) ต่อมานายเอดูอาร์โด มอนเลน (Eduardo Mondlane) ผู้นำท้องถิ่นที่มีอิทธิพลสูงได้ก่อตั้งแนวร่วมเพื่อการปลดปล่อยโมซัมบิก (Liberation Front of Mozamibique - FRELIMO) จนกระทั่ง นายมอนเลน เสียชีวิตขณะปฏิบัติการรบ จากการทิ้งระเบิดใส่กองบัญชาการเฟรลีมู ที่กรุงดาร์-เอส-ซาลาม แทนซาเนีย เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2512 (ค.ศ. 1969) และนายซาโมรา มาเชล (Samora Machel) ผู้นำทางทหารของ FRELIMO ได้ขึ้นเป็นผู้นำแนวร่วมแทน และใช้ความรุนแรงในการต่อต้านรัฐบาลโปรตุเกส จนได้รับชัยชนะและประกาศเอกราชจากการเป็นอาณานิคมของโปรตุเกส ในวันที่ 25 มิถุนายน 2518 (ค.ศ. 1975)

ประกาศเอกราช (ค.ศ. 1975)

ภายหลังการประกาศเอกราช FRELIMO ได้กลายเป็นพรรครัฐบาล และ ซาโมรา มาเชลเป็นประธานาธิบดีคนแรก ประธานาธิบดีมาเชล ใช้นโยบายการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองอย่างรุนแรง (radical social change) ปกครองประเทศแบบสังคมนิยม ยึดทรัพย์สินเอกชนทั้งหมดเป็นของรัฐ และมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับประเทศคอมมิวนิสต์ในยุโรป โมซัมบิกกลายเป็นประเทศสัญลักษณ์ที่ประเทศคอมมิวนิตส์ใช้เชิดชูความสำเร็จของการปกครองระบอบสังคมนิยม การเมืองภายในของโมซัมบิกได้รับผลกะทบจากสงครามเย็นอย่างมาก ในทศวรรษที่ 1980 ประเทศเสรีตะวันตกและแอฟริกาใต้เข้าแทรกแซง โดยสนับสนุนกลุ่ม Mozambique National Resistance (Renamo) ก่อสงครามกลางเมือง ทำลายสาธารณูปโภคพื้นฐาน สะพาน ทางรถไฟ โรงเรียน สถานพยาบาล ทำให้การพัฒนาประเทศหยุดชะงัก ปลายทศวรรษที่ 1980 สหภาพโซเวียตล่มสลาย สงครามเย็นสิ้นสุดลง รัฐบาลแอฟริกาใต้ยุติการสนับสนุน Renamo ใน ค.ศ. 1986 ประธานาธิบดี มาเชล เสียชีวิตจากอุบัติเหตุเครื่องบินตกที่แอฟริกาใต้อย่างมีเงื่อนงำ และ นาย โยอาควิม ชิสซาโน ขึ้นเป็นผู้นำประเทศแทน

นาย ชิสซาโน เปลี่ยนนโยบายเศรษฐกิจจากมาร์กซิสเป็นเศรษฐกิจการตลาด และลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพยุติสงครามกลางเมืองกับ Renamo ในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1992 และจัดให้มีการเลือกตั้งทั่วไปและการเลือกตั้งประธานาธิบดีครั้งแรกของโมซัมบิกในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1994 ซึ่งนาย ชิสซาโน ชนะการเลือกตั้งเข้าดำรงตำแหน่งประธานาธิบดี

การเมืองการปกครอง

สาธารณรัฐโมซัมบิกปกครองในระบบสาธารณรัฐ ประธานาธิบดีเป็นประมุขของประเทศ นายกรัฐมนตรีเป็นผู้นำรัฐบาล ฝ่ายบริหารประกอบด้วยประธานาธิบดีซึ่งมาจากการเลือกตั้ง อยู่ในตำแหน่งคราวละ 5 ปี และสามารถดำรงตำแหน่งได้ 2 สมัย

การแบ่งเขตการปกครอง

จังหวัดต่าง ๆ ของโมซัมบิก

ประเทศโมซัมบิกแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 10 จังหวัด (province-provincias) และ 1 เมืองหลวง (capital city-cidade capital) โดยแต่ละจังหวัดแบ่งย่อยออกเป็น 129 เขต (district-distritos) ได้แก่

เศรษฐกิจ

ในปี 2555 (ค.ศ. 2012) โมซัมบิกมี GDP มูลค่า 13.6 พันล้าน USD และมีอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจร้อยละ 7.4 อุตสาหกรรมที่สำคัญของโมซัมบิก ได้แก่ การทำเหมืองถ่านหิน การเกษตร ประมง เครื่องดื่ม เคมีภัณฑ์ อะลูมินั่ม ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม สิ่งทอ ซีเมนต์ แก้ว และยาสูบ สินค้าหลักที่โมซัมบิกส่งออก ได้แก่ ถ่านหิน อะลูมินั่ม เครื่องอิเล็กทรอนิกส์ กุ้ง น้ำตาล และฝ้าย โดยประเทศที่โมซัมบิกส่งสินค้าออก เป็นลำดับต้น ๆ ได้แก่เบลเยี่ยม แอฟริกาใต้ สเปน และเนเธอร์แลนด์ ส่วนสินค้าที่โมซัมบิกนำเข้า ได้แก่ เครื่องจักรและอุปกรณ์ ยานพาหนะ ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม เครื่องอิเล็กทรอนิกส์ โดยนำเข้าจากประเทศต่าง ๆ ได้แก่ แอฟริกาใต้ ออสเตรเลีย จีน และโปรตุเกส สินค้านำเข้าหลักของโมซัมบิก คือ เครื่องจักร เคมีภัณฑ์ อาหารและเครื่องนุ่งห่ม โดยภาพรวม ประเทศคู่ค้าที่สำคัญของโมซัมบิกคือ แอฟริกาใต้ เนเธอร์แลนด์ และโปรตุเกส

อ้างอิง

↑ "2019 Report on International Religious Freedom: Mozambique". United States Department of State. สืบค้นเมื่อ August 19, 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
↑ Neto, Octávio Amorim; Lobo, Marina Costa (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". SSRN 1644026.
↑ Shugart, Matthew Søberg (September 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive and Mixed Authority Patterns" (PDF). Graduate School of International Relations and Pacific Studies. United States: University of California San Diego. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 19 August 2008. สืบค้นเมื่อ 20 August 2016. {{cite journal}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
↑ Shugart, Matthew Søberg (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns". French Politics. 3 (3): 323–351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087. S2CID 73642272. Of the contemporary cases, only four provide the assembly majority an unrestricted right to vote no confidence, and of these, only two allow the president unrestricted authority to appoint the prime minister. These two, Mozambique and Namibia, as well as the Weimar Republic, thus resemble most closely the structure of authority depicted in the right panel of Figure 3, whereby the dual accountability of the cabinet to both the president and the assembly is maximized.
↑ "Projecções da População — Instituto Nacional de Estatistica". www.ine.gov.mz. Archived from the original on 7 March 2020. Retrieved 2020-04-18.
↑ ^6.0 ^6.1 "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 December 2019. สืบค้นเมื่อ 8 April 2020.
↑ "Gini Index". World Bank. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2015. สืบค้นเมื่อ 2 March 2011.
↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 15 December 2020. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
↑ ^9.0 ^9.1 "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.

ข้อมูล

บทความนี้รวมเอางานสาธารณสมบัติจากเดอะเวิลด์แฟกต์บุ๊ก

บรรณานุกรม

Abrahamsson, Hans, Mozambique: The Troubled Transition, from Socialist Construction to Free Market Capitalism London: Zed Books, 1995
Bowen, Merle L., "The State against the Peasantry: Rural struggles in colonial and postcolonial Mozambique", Charlottesville & London, University Press of Virginia, 2000
Cahen, Michel, Les bandits: un historien au Mozambique, Paris: Gulbenkian, 1994
Fialho Feliciano, José, "Antropologia económca dos Thonga do sul de Moçambique", Maputo, Arquivo Histórico de Moçamique, 1998
Gengenbach, Heidi, "Binding Memories: Women as Makers and Tellers of History in Magude, Mozambique". Columbia University Press, 2004. Entire Text Online เก็บถาวร 26 มีนาคม 2009 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
Mwakikagile, Godfrey, Africa and America in The Sixties: A Decade That Changed The Nation and The Destiny of A Continent, First Edition, New Africa Press, 2006, ISBN 978-0-9802534-2-9
Mwakikagile, Godfrey, Nyerere and Africa: End of an Era, Third Edition, New Africa Press, 2006, "Chapter Seven: "The Struggle for Mozambique: The Founding of FRELIMO in Tanzania," pp. 206–225, ISBN 978-0-9802534-1-2
Morier-Genoud, Eric, Cahen, Michel and do Rosário, Domingos M. (eds), The War Within New Perspectives on the Civil War in Mozambique, 1976–1992 (Oxford: James Currey, 2018)
Morier-Genoud, Eric, "Mozambique since 1989: Shaping democracy after Socialism" in A.R.Mustapha & L.Whitfield (eds), Turning Points in African Democracy, Oxford: James Currey, 2008, pp. 153–166.
Newitt, Malyn, A History of Mozambique Indiana University Press. ISBN 1-85065-172-8
Pitcher, Anne, Transforming Mozambique: The politics of privatisation, 1975–2000 Cambridge, Cambridge University Press, 2002
Varia, "Religion in Mozambique", LFM: Social sciences & Missions No. 17, December 2005

วรรณกรรม

Mia Couto, Sleepwalking Land, 2006
Laurent Gaudé, Dans la nuit Mozambique, Actes Sud, 2007, ISBN 9782742767816
Michèle Manceaux, Les Femmes du Mozambique, Mercure de France, 1975

แหล่งข้อมูลอื่น

รัฐบาล

Republic of Mozambique เก็บถาวร 2014-07-19 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Official Government Portal

ข้อมูทั่วไป

Social Atlas from World Bank
Country Profile from BBC News
Mozambique. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
Mozambique from UCB Libraries GovPubs
ประเทศโมซัมบิก ที่เว็บไซต์ Curlie
Wikimedia Atlas of Mozambique
Key Development Forecasts for Mozambique from International Futures

การท่องเที่ยว

Niassa Reserve เก็บถาวร 2011-09-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Niassa National Reserve official website

สุขภาพ

The State of the World's Midwifery – Mozambique Country Profile

บทความประเทศ ดินแดน หรือเขตการปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] "2019 Report on International Religious Freedom: Mozambique". United States Department of State. สืบค้นเมื่อ August 19, 2021.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)

[SpL-2] Neto, Octávio Amorim; Lobo, Marina Costa (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". SSRN 1644026.

[3] Shugart, Matthew Søberg (September 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive and Mixed Authority Patterns" (PDF). Graduate School of International Relations and Pacific Studies. United States: University of California San Diego. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 19 August 2008. สืบค้นเมื่อ 20 August 2016. {{cite journal}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)

[4] Shugart, Matthew Søberg (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns". French Politics. 3 (3): 323–351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087. S2CID 73642272. Of the contemporary cases, only four provide the assembly majority an unrestricted right to vote no confidence, and of these, only two allow the president unrestricted authority to appoint the prime minister. These two, Mozambique and Namibia, as well as the Weimar Republic, thus resemble most closely the structure of authority depicted in the right panel of Figure 3, whereby the dual accountability of the cabinet to both the president and the assembly is maximized.

[5] "Projecções da População — Instituto Nacional de Estatistica". www.ine.gov.mz. Archived from the original on 7 March 2020. Retrieved 2020-04-18.

[imf.org-6] 6.0 ^6.1 "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 December 2019. สืบค้นเมื่อ 8 April 2020.

[wb-gini-7] "Gini Index". World Bank. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2015. สืบค้นเมื่อ 2 March 2011.

[UNHDR-8] Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 15 December 2020. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.

[royin-9] 9.0 ^9.1 "ประกาศสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เรื่อง กำหนดชื่อประเทศ ดินแดน เขตการปกครอง และเมืองหลวง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 139 (พิเศษ 205 ง). 1 กันยายน 2565.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

สาธารณรัฐโมซัมบิก República de Moçambique (โปรตุเกส)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: "ปาตรียาอามาดา"
แสดงลูกโลก
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	มาปูตู 25°57′S 32°35′E / 25.950°S 32.583°E / -25.950; 32.583
ภาษาราชการ	โปรตุเกส
ภาษาที่ได้รับการรับรอง	สวาฮีลี อึมวานี เจวา โซงา
ศาสนา (ค.ศ. 2019)^[1]	57.6% คริสต์ 18.3% อิสลาม 13.4% ไม่มีศาสนา 9.6% ความเชื่อพื้นเมือง 1.1% อื่น ๆ
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐ กึ่งประธานาธิบดี ระบบพรรคเด่น^[2]^[3]^[4]

• ประธานาธิบดี	ฟีลีปึ ญูซี
• นายกรัฐมนตรี	Adriano Maleiane

สภานิติบัญญัติ	สมัชชาแห่งชาติ
ก่อตั้ง

• เอกราชจากโปรตุเกส	25 มิถุนายน ค.ศ. 1975
• ได้รับการรับรองจากสหประชาชาติ	16 กันยายน ค.ศ. 1975
• สงครามกลางเมืองโมซัมบิก	ค.ศ. 1977 – 4 ตุลาคม ค.ศ. 1992
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	21 ธันวาคม ค.ศ. 2004

พื้นที่
• รวม	801,590 ตารางกิโลเมตร (309,500 ตารางไมล์) (35th)
• แหล่งน้ำ (%)	2.2
ประชากร
• ค.ศ. 2020 ประมาณ	30,066,648 ^[5] (อันดับที่ 48)
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2017	27,909,798
• ความหนาแน่น	28.7 ต่อตารางกิโลเมตร (74.3 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 178)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2019 (ประมาณ)
• รวม	41.473 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	1,331 ดอลลาร์สหรัฐ^[6]
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2019 (ประมาณ)
• รวม	15.372 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	493 ดอลลาร์สหรัฐ^[6]
จีนี (ค.ศ. 2008)	45.7^[7] ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)	0.456^[8] ต่ำ · อันดับที่ 181
สกุลเงิน	มึตีกัล (MZN)
เขตเวลา	UTC+2 (เวลาแอฟริกากลาง)
ขับรถด้าน	ซ้ายมือ
รหัสโทรศัพท์	+258
โดเมนบนสุด	.mz
เว็บไซต์ www.portaldogoverno.gov.mz
มาคูวา, โซงา, ลอมเว, เซนา และอื่น ๆ
Estimates for this country explicitly take into account the effects of excess mortality due to AIDS; this can result in lower life expectancy, higher infant mortality and death rates, lower population and growth rates, and changes in the distribution of population by age and sex than would otherwise be expected.