หนานหมาน
หนานหมาน (จีน: 南蠻; ยฺหวิดเพ็ง: Naam4 Maan4; เป่อ่วยยี: Lâm-bân, แปลว่า อนารยชนทางใต้) เดิมเป็นชื่อเรียกของชนเผ่าบางกลุ่มในภาคใต้ของจีน โดย 3 ราชวงศ์ ในสมัยราชวงศ์เซี่ยจนถึงสมัยราชวงศ์โจว หรือ ชนชาติในที่ราบลุ่มภาคกลาง[1]
| หนานหมาน | |||||||||||||||||||||||||||
 ภูมิศาสตร์ของราชวงศ์โจว: หฺวาเซี่ยถูกล้อมรอบด้วยสี่อนารยชน ได้แก่ ตงอี๋ทางเหนือ หนานหมานทางใต้ ซีหรงทางตะวันตก และเป่ย์ตี๋ทางเหนือ | |||||||||||||||||||||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 南蠻 | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรจีนตัวย่อ | 南蛮 | ||||||||||||||||||||||||||
| ความหมายตามตัวอักษร | หมานใต้ | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
ชนชาติฮั่น[2] ซึ่งวิวัฒนาการมาจากชนเผ่าต่าง ๆ ในจิ่วโจวสืบทอดชื่อนี้และใช้แทนชนชาติต่างชาติที่ไม่ใช่ชาวฮั่นในภาคใต้ ในมุมมองแบบเอาชาวจีนเป็นศูนย์กลางแล้ว ซีหรง, ตงอี๋, เป่ย์ตี๋ และหนานหมาน ถูกเรียกรวมกันว่าซื่ออี๋ (四夷)
บางแนวคิดบ่งบอกให้เห็นว่าดินแดนของราชวงศ์ซ่งใต้ ในอดีตถูกชาวมองโกล เรียกว่า หมานจึกั๋ว (蠻子國) ซึ่งหมายถึงแดนเถื่อน[3] ส่วนชาวแมนจูเรียกชาวฮั่นว่า หมานจึ (蠻子)[4] และ กองทัพราชวงศ์ชิงเองก็เรียกชาวฮั่นว่า หมานจึ (蠻子)[5]
"หนานหมาน" ก่อนยุคฉิน
แก้กษัตริย์แห่งฉู่เคยเรียกตัวเองว่า หมานอี๋ (蠻夷)[6] ชาวจิ้นและชาวเจิ้งต่างก็เรียกพวกเขาว่าจิงหมาน (荊蠻)[7] และต่อมาชาวฉู่ก็กลายเป็นหนึ่งในกลุ่มที่ถูกเรียกว่า จูเซี่ย (諸夏)[8][9] นอกจากนี้ ราชวงศ์โจวใช้คำว่า 蠻 เรียกกลุ่มชนเผ่าอื่น ๆ ในสมัยนั้น เช่นพวก เยวี่ย (越), ยง (庸), ไป่ผู (百濮), ปา (巴), สู่ (蜀), เจียวเหยา (僬僥), เต่าอี๋ (島夷), ซานเหมียว (三苗) เหออี๋ (和夷)
นักวิชาการชื่อหลู เหม่ย์ซง (盧美松) เชื่อว่า 蠻 เป็นคำที่เรียกตัวเอง หมายถึง "คน, ประชนชน"[10]
นักภาษาศาสตร์ ไป๋ อีผิง (白一平) และซาเจียเอ่อร์ (沙加爾) ได้รื้อฟื้นการสร้างการออกเสียงของภาษาจีนโบราณขึ้นมาใหม่ แล้วมองว่า 蠻 ในภาษาจีนโบราณออกเสียงว่า *mˤro[n] ซึ่งคล้ายกับคำว่า 閩 ซึ่งใช้เรียกกลุ่มชนเผ่าทางใต้ซึ่งอ่านว่า *mrə[n] มาก[11]
สวี ซวี่เซิง (徐旭生) มองว่าต้นกำเนิดที่สำคัญทั้งสามของชาวจีนคือเผ่าหัวเซี่ย, ตงอี๋ และ หนานหมาน[12]
"หนานหมาน" ในฐานะคนนอกเผ่า
แก้พวกต่างชาติที่จัดอยู่ในกลุ่มหนานหมานได้แก่: หลินอี๋ (林邑), ฝูหนาน (扶南)[13][14], เหลียวเหริน (獠人)[15], หลี่จู๋ (俚族)[16], ผานผาน (盤盤), หลางหยาซิว (狼牙脩) , ซือจึกั๋ว (師子國)[17], หนานเจ้า (南詔), ซื่อลี่ฝัวซื่อ (室利佛逝), หนานผิงเหลียว (南平獠), เปียวกั๋ว (驃國), เจินลา (真臘), ตงเซี่ยหมาน (東謝蠻), ซีเจ้าหมาน (西趙蠻) ฯลฯ
ตั้งแต่สมัยราชวงศ์สุยและถัง ชนกลุ่มน้อยทางตอนใต้เรียกว่าถงหมาน (峒蠻) และ ต้งหมาน (洞蠻) ในช่วงราชวงศ์ชิง มีบางส่วนมองว่าชาวซูงการ์ เรียกชาวแมนจูว่า หมานจึ[18]
南蠻 ในวัฒนธรรมญี่ปุ่นหมายถึงชาวยุโรปตั้งแต่ได้เริ่มทำการค้ากับยุโรปในศตวรรษที่ 15 (ดูรายละเอียดที่ ศิลปะนัมบัง)[19]
อ่านเพิ่มเติม
แก้
อ้างอิง
แก้- ↑ 《尔雅·释地》：“九夷、七戎、六蛮，谓之四海。”郭璞注：“六蛮在南。”
- ↑ "汉族名称的来历". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-05-25. สืบค้นเมื่อ 2018-05-25.
- ↑ 《中国历史文物》编辑部，《中國歷史文物》（第1-6期），2008年，第26頁
- ↑ 《明實錄．神宗．卷五百二十四》萬曆四十二年九月壬戌，廵按山東御史翟鳳翀疏言：「自奴酋反側...向來夷漢一家，墩臺俱廢哨瞭不設，夷人假入市伺虛實，漢人亦出邊透漏消息，且聞高淮一撤參隨司房等役半投東夷，與近年懼罪脫逃之人俱以奴寨為窟穴，奴酋特築一城居之，號曰蠻子城，其人往來內地，人不知覺...。」
- ↑ 《嘉定乙酉紀事》：「丁每遇一人，輒呼蠻子獻寶，其入悉取腰纏奉之，意滿方釋。遇他兵，勒取如前。所獻不多，輒砍三刀。至物盡則殺。」
- ↑ 《史記．卷四十．楚世家第十》
- ↑ 劉寶才《先秦史》，五南圖書出版，第330頁
- ↑ 《左傳．襄公十三年》秋，楚共王卒，子囊謀諡，大夫曰：「君有命矣。」子囊曰：「君命以共，若之何毀之？赫赫楚國，而君臨之，撫有蠻夷，奄征南海，以屬諸夏。而知其過，可不謂共乎！請謚之共。」大夫從之。
- ↑ 《史記·太史公自序》春秋之後，陪臣秉政，彊國相王；以至于秦，卒并諸夏，滅封地，擅其號。作六國年表第三。
- ↑ 簡榮聰. "〈臺閩文化的歷史觀（下）〉". 《臺灣源流》 (ภาษาจีนกลางสำเนียงไต้หวัน). 台灣: 臺灣省各姓淵源硏究學會 (第21期).
- ↑ Baxter, William H. and Laurent Sagart. 2014. Old Chinese: A New Reconstruction. Oxford University Press, ISBN 978-0-19-994537-5.
- ↑ 徐旭生《中國古史的傳說時代》：「華夏、夷、蠻三族實為秦漢間所稱中國人的三個主要來源。」
- ↑ 《晉書．卷九十七．列傳第六十七．四夷傳．南蠻》條
- ↑ 《南齊書卷五十八》
- ↑ 《魏書．卷一百一．列傳第八十九》：「獠者，蓋南蠻之別種。」
- ↑ 《宋書卷九十七》
- ↑ 《梁書卷五十四》
- ↑ 《大義覺迷錄》：「滿洲人皆恥附於漢人之列，準噶爾呼滿洲為蠻子，滿洲聞之，莫不忿恨之。」
- ↑ Ratliff, Martha (2010). Hmong–Mien language history. Canberra, Australia: Pacific Linguistics. ISBN 0-85883-615-7.