รัฐยาน
ยาน (จีน: 燕; พินอิน: Yān; การสะกดตามภาษาจีนเก่า: *ʔˤe[n]) เป็นรัฐจีนโบราณในช่วงราชวงศ์โจว (周)[1][2] ตั้งเมืองหลวงที่จี้ (薊) ซึ่งภายหลังเรียกว่า ยานจิง (燕京) ปัจจุบันคือ เป่ย์จิง (北京)[3] บางคราวในยุคจั้นกั๋ว (战国) มีการย้ายราชสำนักไปเซี่ยตู (下都) ด้วย[4]
รัฐยาน 燕 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ศตวรรษที่ 11 ก่อนคริสต์ศักราช–222 ปีก่อนคริสต์ศักราช | |||||||
 | |||||||
| สถานะ | อาณาจักร/รัฐ | ||||||
| เมืองหลวง | จี้ | ||||||
| การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||
| ยุคประวัติศาสตร์ | ราชวงศ์โจว | ||||||
• ก่อตั้ง | ศตวรรษที่ 11 ก่อนคริสต์ศักราช | ||||||
• ถูกพิชิตโดยรัฐฉิน | 222 ปีก่อนคริสต์ศักราช | ||||||
| สกุลเงิน | เงินมีด เงินจอบ เหรียญจีนโบราณแบบอื่น ๆ | ||||||
| |||||||
| รัฐยาน | |||||||||||||||||||||||||||||
.svg) "ยาน" ในอักษรตราประทับโบราณ (บน) และอักษรจีนสมัยใหม่ (ล่าง) | |||||||||||||||||||||||||||||
| ภาษาจีน | 燕 | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ฮั่นยฺหวี่พินอิน | Yān | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
ประวัติศาสตร์ของรัฐยานเริ่มในสมัยราชวงศ์โจวตะวันตก (西周) ซึ่งตรงกับช่วงต้นของ 1,000 ปีก่อนคริสตกาล หลังจากอำนาจของพระเจ้าแผ่นดินราชวงศ์โจวเสื่อมถอยในยุคชุนชิว (春秋) ราว 800 ปีก่อนคริสตกาลนั้น รัฐยานอยู่รอดมาจนได้เป็นหนึ่งในรัฐที่แข็งแกร่งที่สุดในแผ่นดินจีน ต่อมาในยุคจั้นกั๋วซึ่งตรงกับราว 500–300 ปีก่อนคริสตกาล รัฐยานเป็นรัฐสุดท้ายที่ถูกกองทัพของฉินฉื่อหฺวังตี้ (秦始皇帝) พิชิตได้ เป็นเหตุให้รัฐยานสิ้นสุดลงเมื่อ 222 ปีก่อนคริสตกาล อันเป็นเวลา 1 ปีก่อนที่ฉินฉื่อหฺวังตี้จะประกาศรวมแผ่นดินทั้งหมดเข้าเป็นจักรวรรดิอันหนึ่งอันเดียวภายใต้การปกครองของราชวงศ์ฉิน (秦朝) แต่หลังจากราชวงศ์ฉินล่มสลายเมื่อ 207 ปีก่อนคริสตกาล รัฐยานกลับตั้งเป็นอิสระได้ช่วงสั้น ๆ ก่อนจะถูกราชวงศ์ฮั่นตะวันตก (西漢) ผนวกเข้ากับตนโดยบริบูรณ์
อาณาเขตของรัฐยานนั้นทอดยาวจากแม่น้ำหวง (黃河) ไปถึงแม่น้ำยาลู่ (鴨綠江) และจากเทือกเขาในมณฑลชานซี (山西) ไปถึงคาบสมุทรเหลียวตง (遼東半島) และเนื่องจากรัฐยานตั้งอยู่เหนือสุดในบรรดารัฐต่าง ๆ รัฐยานจึงถูกชนเผ่าเร่รอนทุ่งราบ (steppe nomads) รุกรานบ่อยครั้ง จนต้องสร้างกำแพงกั้น ซึ่งภายหลังรวมเข้าเป็นส่วนหนึ่งของกำแพงเมืองจีน
อ้างอิง
แก้- ↑ "The History of Yanshan". Yanshan Central Information Office (ภาษาจีน). Beijing Municipal Government. October 18, 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ July 7, 2011. สืบค้นเมื่อ July 26, 2011.
- ↑ Chen Zhi (กันยายน 30, 2010). 從王國維. 学灯 (ภาษาจีน). Confucius 2000 (16). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กรกฎาคม 26, 2011. สืบค้นเมื่อ กรกฎาคม 26, 2011.
- ↑ "Ji, the Capital of the State of Yan". Beijing Municipal Administration of Cultural Heritage. มิถุนายน 16, 2006. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ กรกฎาคม 7, 2011. สืบค้นเมื่อ กรกฎาคม 26, 2011.
- ↑ "Site of the Second Capital of State of Yan". The People's Government of Hebei Province. China Daily. December 29, 2009. สืบค้นเมื่อ July 26, 2011.