ภาษาอุซเบก
ภาษาอุซเบก (อุซเบก: Oʻzbekcha/Ўзбекча) เป็นภาษากลุ่มเตอร์กิกที่พูดโดยชาวอุซเบกในประเทศอุซเบกิสถานและพื้นที่อื่น ๆ ในเอเชียกลาง ภาษาที่ใกล้เคียงที่สุดในเชิงคำและไวยากรณ์คือภาษาอุยกูร์ ส่วนภาษาเปอร์เซียและภาษารัสเซียได้มีอิทธิพลสำคัญต่อภาษาอุซเบก
| ภาษาอุซเบก | |
|---|---|
| Oʻzbekcha, Oʻzbek tili, Ўзбекча, Ўзбек тили, اۉزبېکچه, اۉزبېک تیلی | |
| ประเทศที่มีการพูด | อุซเบกิสถาน, อัฟกานิสถาน, คาซัคสถาน, คีร์กีซสถาน, เติร์กเมนิสถาน, รัสเซีย, จีน |
| ชาติพันธุ์ | ชาวอุซเบก |
| จำนวนผู้พูด | 34 ล้านคน (2564)[1] |
| ตระกูลภาษา | |
| รูปแบบก่อนหน้า | |
| ระบบการเขียน | อักษรละติน, อักษรซีริลลิก, อักษรอาหรับ, อักษรเบรลล์อุซเบก (อักษรอุซเบก) |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ |  อุซเบกิสถาน |
| ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน |  อัฟกานิสถาน ทาจิกิสถาน คาซัคสถาน คีร์กีซสถาน เติร์กเมนิสถาน |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-1 | uz |
| ISO 639-2 | uzb |
| ISO 639-3 | uzb – รหัสรวม รหัสเอกเทศ: uzn – ภาษาอุซเบกเหนือuzs – ภาษาอุซเบกใต้ |
| Linguasphere | 44-AAB-da, db |
 สีน้ำเงิน = ใช้เป็นส่วนใหญ่; สีฟ้า = ใช้เป็นส่วนน้อย | |
ภาษาอุซเบกเป็นภาษาราชการของประเทศอุซเบกิสถาน และมีคนพูดเป็นภาษาแม่ประมาณ 18.5 ล้านคน ภาษาอุซเบกก่อน พ.ศ. 2535 เขียนด้วยอักษรซีริลลิก แต่ในปัจจุบันมีการใช้อักษรละตินเขียนในประเทศอุซเบกิสถาน ส่วนชาวจีนที่พูดภาษาอุซเบกใช้อักษรอาหรับเขียน
อิทธิพลของศาสนาอิสลามรวมถึงภาษาอาหรับแสดงชัดเจนในภาษาอุซเบก รวมถึงอิทธิพลของภาษารัสเซียในช่วงที่ประเทศอุซเบกิสถานอยู่ภายใต้การยึดครองของจักรวรรดิรัสเซียและสหภาพโซเวียต คำภาษาอาหรับส่วนใหญ่ผ่านเข้ามายังภาษาอุซเบกผ่านทางภาษาเปอร์เซีย
ภาษาอุซเบกแบ่งเป็นภาษาย่อย ๆ จำนวนมาก ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมากระหว่างภูมิภาค อย่างไรก็ดี มีภาษาย่อยที่เข้าใจกันทั่วไป ซึ่งใช้ในสื่อมวลชนและในสิ่งตีพิมพ์ส่วนใหญ่ นักภาษาศาสตร์บางคนถือว่าภาษาที่พูดในประเทศอัฟกานิสถานตอนเหนือโดยชาวอุซเบกพื้นเมือง เป็นภาษาย่อยของภาษาอุซเบก
ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564 รัฐบาลอุซเบกิสถานได้ประกาศว่าอุซเบกิสถานวางแผนที่จะเปลี่ยนระบบการเขียนภาษาอุซเบกจากอักษรซีริลลิกเป็นอักษรละตินโดยสมบูรณ์ภายในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2566[3][4] กำหนดเวลาที่คล้ายกันได้รับการขยายหลายครั้ง[5]
อ้างอิง
แก้- ↑ ภาษาอุซเบก ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
ภาษาอุซเบกเหนือ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
ภาษาอุซเบกใต้ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก) - ↑ Scott Newton (20 November 2014). Law and the Making of the Soviet World: The Red Demiurge. Routledge. pp. 232–. ISBN 978-1-317-92978-9.
- ↑ Uzbekistan Aims For Full Transition To Latin-Based Alphabet By 2023, February 12, 2021 12:54 GMT, RadioFreeEurope
- ↑ "В Узбекистане в 2023 году узбекский алфавит в делопроизводстве переведут с кириллицы на латинскую графику". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-05-15. สืบค้นเมื่อ 2022-06-04.
- ↑ "Uzbekistan: Keeping the Karakalpak Language Alive". 2019-05-17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-04-14. สืบค้นเมื่อ 2022-04-14.
