พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์
	พระวรวงศ์เธอ ชั้น 4; พระองค์เจ้าชั้นตรี
องคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง	4 เมษายน พ.ศ. 2458
ประสูติ	17 เมษายน พ.ศ. 2423
สิ้นพระชนม์	24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509 (85 ปี)
หม่อม	6 คน
ราชสกุล	จักรพันธุ์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์
พระมารดา	หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ (17 เมษายน พ.ศ. 2423 – 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509) อดีตเจ้ากรมบัญชาการกรมราชเลขาธิการ

พระประวัติ

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ มีพระนามเมื่อแรกประสูติว่า หม่อมเจ้าดรุณไวยวัฒน์ จักรพันธุ์ เป็นพระโอรสในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ ประสูติแต่หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา เมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2423 ทรงศึกษาที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ทรงงานที่กรมราชเลขาธิการ จนได้เลื่อนชั้นเป็นเจ้ากรมบัญชาการ เทียบเท่าอธิบดี เมื่อปี พ.ศ. 2453

วันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2443 ผนวชเป็นพระภิกษุ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม โดยมีพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นวชิรญาณวโรรส เป็นพระอุปัชฌาย์ ผนวชแล้วไปอยู่วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร^[1]

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ดำรงตำแหน่งสัสดีเสือป่า ต่อมาได้รับพระราชทานยศเป็นนายกองเสือป่า และในวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 ได้รับโปรดเกล้าฯ สถาปนาเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ ทรงศักดินา 3,000^[2] และโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็นองคมนตรีสองครั้ง คือวันที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2458^[3]^[4] และ พ.ศ. 2468

พระโอรส-ธิดา

พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ ประทับที่วังบริเวณถนนจักรพรรดิพงศ์ มีพระโอรสและพระธิดา มากกว่า 30 คน พระโอรสและพระธิดาที่ปรากฏนาม คือ

หม่อมราชวงศ์หญิงจรัสวงศ์ จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมสุด
หม่อมราชวงศ์แสงสี่ทิศ จักรพันธุ์ มีนามลำลองว่าคุณชายใหม่ ประสูติแต่หม่อมสำปั้น
หม่อมราชวงศ์สิทธิลาภ จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมขาบ
หม่อมราชวงศ์เชาวน์ไวย จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมขาบ
หม่อมราชวงศ์หญิงเพทาย จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมขาบ
หม่อมราชวงศ์หญิงมัญชุลา จักรพันธุ์
หม่อมราชวงศ์วรานนท์ จักรพันธุ์ มีนามลำลองว่าคุณชายเขียว เกิดแต่หม่อมแหน
หม่อมราชวงศ์หญิงโกศลยา จักรพันธุ์ มีนามลำลองว่าคุณหญิงป้าม เกิดแต่หม่อมแหน
หม่อมราชวงศ์ชาลี จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมสาย
หม่อมราชวงศ์ชีวิน จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์หญิงพินทุเรขา จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์หญิงอารุณี จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์จีรวัฒน์ จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์หญิงจรัสพิมพ์ จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์นิตรจักร จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์อนัคชัย จักรพันธุ์
หม่อมราชวงศ์วัยวัฒน์ จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์วีระเสน จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก
หม่อมราชวงศ์ปิยดรุณ จักรพันธุ์ เกิดแต่หม่อมเล็ก

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509 สิริพระชันษา 85 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร

พระเกียรติยศ

พระอิสริยยศ

หม่อมเจ้าดรุณไวยวัฒน์ (17 เมษายน พ.ศ. 2423 - 16 เมษายน พ.ศ. 2458)
หม่อมเจ้าดรุณไวยวัฒน์ จักรพันธุ์ (16 เมษายน พ.ศ. 2458 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466)
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์ (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2466 - 24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509)

พระยศ

พระยศพลเรือน

รองอำมาตย์เอก^[5]

พระยศกรมมหาดเล็ก

– เสวกตรี
28 ธันวาคม 2456 – เสวกเอก^[6]
มหาเสวกเอก^[7]

พระยศกองเสือป่า

นายหมู่ตรี^[8]
– นายหมู่ใหญ่
20 กรกฎาคม 2455 – นายกองตรี^[9]
นายกองโท^[10]
นายกองเอก
20 กุมภาพันธ์ 2462 – นายกองใหญ่^[11]
นายพลเสือป่า

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พ.ศ. 2466 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[12]
พ.ศ. 2459 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)^[13]
พ.ศ. 2458 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)^[14]
พ.ศ. 2456 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[15]
พ.ศ. 2469 – เหรียญศารทูลมาลา (ร.ศ.ท.)
พ.ศ. 2454 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3 (ว.ป.ร.3)
พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)^[16]
พ.ศ. 2496 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)
พ.ศ. 2455 – เหรียญราชรุจิทอง รัชกาลที่ 6 (ร.จ.ท.6)

เข็มพระราชทาน

พ.ศ. 2454 - เข็มข้าหลวงเดิม^[17]

ราชตระกูล

**พระราชตระกูลในสามรุ่นของ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์**
พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์	พระบิดา: สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์	พระอัยกาฝ่ายพระบิดา: พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว	พระปัยกาฝ่ายพระบิดา: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
			พระปัยยิกาฝ่ายพระบิดา: สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี
		พระอัยยิกาฝ่ายพระบิดา: สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี	พระปัยกาฝ่ายพระบิดา: สมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์
			พระปัยยิกาฝ่ายพระบิดา: หม่อมน้อย ศิริวงศ์ ณ อยุธยา
	พระมารดา: หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา	พระอัยกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล	พระปัยกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล
			พระปัยยิกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล
		พระอัยยิกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล	พระปัยกาฝ่ายพระมารดา: ไมมีข้อมูล
			พระปัยยิกาฝ่ายพระมารดา: ไม่มีข้อมูล

อ้างอิง

เชิงอรรถ

↑ "การทรงผนวช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 17 (16): 167–168. 15 กรกฎาคม 2439. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
↑ "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า และตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40: 2, 607–9. 25 พฤศจิกายน 2466. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
↑ "พระราชพิธีตั้งองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (ง): 114. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
↑ "พระราชพิธี รายพระนามและนามผู้ซึ่งได้รับพระราชทานตราตั้ง เป็นองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (ง): 114. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศ, เล่ม ๒๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖, ๒๘ เมษายน ๑๓๑
↑ พระราชทานเลื่อนยศ
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเลื่อนยศ, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๐๘๖, ๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๕๙
↑ พระราชทานสัญญาบัตรกองเสือป่า
↑ พระราชทานสัญญาบัตรเสือป่า
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศเสือป่า, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๖๐๗, ๑๘ มีนาคม ๒๔๕๙
↑ พระราชทานยศเสือป่า
↑ "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ง): 2627. 25 พฤศจิกายน 2466. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/2189.PDF
↑ พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ เล่ม 32 หน้า 1895 ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 21 พฤศจิกายน 2458
↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2020-04-12.
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3120.PDF
↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/344_1.PDF

บรรณานุกรม

พีระเดช อนุพงษ์ จักรพันธุ์, ม.ร.ว.. ๑๕๐ ปี สมเด็จเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมีฯ กรมพระจักรพรรดิพงษ์. กรุงเทพฯ : กระทรวงการคลัง, 2548. 278 หน้า.
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์. มหามกุฎราชสันตติวงศ์ พระนามพระราชโอรสธิดา พระราชนัดดา. กรุงเทพ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, พ.ศ. 2547. หน้า หน้าที่. ISBN 974-272-911-5
Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดาใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง

บทความนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

หมายเหตุ: ขอแนะนำให้จัดหมวดหมู่โครงให้เข้ากับเนื้อหาของบทความ (ดูเพิ่มที่ วิกิพีเดีย:โครงการจัดหมวดหมู่โครงที่ยังไม่สมบูรณ์)

[1] "การทรงผนวช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 17 (16): 167–168. 15 กรกฎาคม 2439. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

[2] "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนกรม ตั้งกรม ตั้งพระองค์เจ้า และตั้งเจ้าพระยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40: 2, 607–9. 25 พฤศจิกายน 2466. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

[3] "พระราชพิธีตั้งองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (ง): 114. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

[4] "พระราชพิธี รายพระนามและนามผู้ซึ่งได้รับพระราชทานตราตั้ง เป็นองคมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 32 (ง): 114. 18 เมษายน 2458. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

[5] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศ, เล่ม ๒๙ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖, ๒๘ เมษายน ๑๓๑

[6] พระราชทานเลื่อนยศ

[7] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเลื่อนยศ, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๐๘๖, ๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๕๙

[8] พระราชทานสัญญาบัตรกองเสือป่า

[9] พระราชทานสัญญาบัตรเสือป่า

[10] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานยศเสือป่า, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๖๐๗, ๑๘ มีนาคม ๒๔๕๙

[11] พระราชทานยศเสือป่า

[12] "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 40 (0 ง): 2627. 25 พฤศจิกายน 2466. สืบค้นเมื่อ 8 ตุลาคม 2559. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

[13] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/2189.PDF

[14] พระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์ เล่ม 32 หน้า 1895 ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 21 พฤศจิกายน 2458

[15] "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2020-04-12.

[16] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2469/D/3120.PDF

[17] ttp://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/344_1.PDF

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดรุณวัยวัฒน์
พระวรวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นตรี

องคมนตรี
ดำรงตำแหน่ง	4 เมษายน พ.ศ. 2458

ประสูติ	17 เมษายน พ.ศ. 2423
สิ้นพระชนม์	24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509 (85 ปี)
หม่อม	6 คน
ราชสกุล	จักรพันธุ์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์
พระมารดา	หม่อมจีบ จักรพันธุ์ ณ อยุธยา