ดนตรีสมัยโรแมนติก
สมัยโรแมนติก เป็นยุคของดนตรีคลาสสิกในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 (ค.ศ. 1810–1910) ซึ่งเน้นอารมณ์ของดนตรีมากกว่าความสมดุลของบทตอน และเน้นความเป็นตัวตนของคีตกวีมากกว่ากฎเกณฑ์ทางดนตรีที่มีมาแต่เดิม
คำว่า "โรแมนติก" ได้รับการนำมาประยุกต์ใช้ในวงการดนตรี ค.ศ. 1810 ซึ่งเอามาจากวงการวรรณกรรม มีความหมายว่า อารมณ์ที่รุนแรงของมนุษย์ โดยลักษณะดนตรีแบบโรแมนติกนี้เริ่มขึ้นในงานของนักประพันธ์เพลงและนักดนตรีชื่อลูทวิช ฟัน เบทโฮเฟิน ดนตรีสมัยโรแมนติกนั้นเริ่มต้นด้วยเพลงขับร้องและเพลงเปียโนสั้น ๆ ต่อมาเป็นเพลงสำหรับวงออร์เคสตรา
ลักษณะ
แก้ดนตรีสมัยโรแมนติกมีลักษณะของแนวทำนองที่เต็มไปด้วยการบรรยายความรู้สึก มีแนวทำนองเด่นชัด ลักษณะการแบ่งวรรคตอนเพลงไม่ตายตัว การประสานเสียงได้พัฒนาต่อจากสมัยคลาสสิกทำให้เกิดการคิดคอร์ดใหม่ ๆ เพิ่มขึ้น เพื่อใช้แสดงออกถึงอารมณ์และความรู้สึก มีการนำคอร์ดที่เสียงไม่กลมกลืนมาใช้มากขึ้น มีการใช้โน้ตนอกคอร์ด บันไดเสียงที่มีโน้ตครึ่งเสียง (chromatic scale) การเปลี่ยนบันไดเสียงหนึ่งไปอีกบันไดเสียงหนึ่งอย่างคาดไม่ถึง การประสานเสียงแบบสหศัพท์ (homophony) ยังคงเป็นลักษณะเด่นสืบเนื่องมาจากสมัยคลาสสิก การใช้เสียงดัง-เบา มีตั้งแต่ ppp ไปจนถึง fff คีตลักษณ์ของเพลง (form) ยังคงเป็นแบบโซนาตาฟอร์มแบบสมัยคลาสสิก แต่มีความยืดหยุ่นของโครงสร้าง
ในยุคนี้ดนตรีบรรเลงและบทเพลงสำหรับเปียโน เป็นที่นิยมประพันธ์กันมากขึ้น ลักษณะของวงออร์เคสตราจะมีขนาดใหญ่ขึ้นตามแต่ผู้ประพันธ์เพลงจะกำหนด เพลงคฤหัสถ์หรือเพลงสำหรับชาวบ้านเป็นที่นิยมประพันธ์กัน แต่เพลงโบสถ์ก็ยังคงมีการประพันธ์อยู่เช่นกัน ในลักษณะของเพลงแมส ที่ใช้เพื่อประกอบศาสนพิธี และเพลงเรเควียม ที่ใช้ในพิธีศพ สำหรับบทเพลงอุปรากร และเพลงร้องก็มีพัฒนาการควบคู่ไป เนื้อร้องมีตั้งแต่การล้อการเมือง ความรัก ไปจนถึงเรื่องโศกนาฏกรรม
นักดนตรี
แก้- โจอักกีโน รอสซีนี (Gioacchino Rossini)
- ฟรันทซ์ เพเทอร์ ชูเบิร์ท (Franz Peter Schubert)
- แอ็กตอร์ แบร์ลีโยซ (Hector Berlioz)
- เอ็ดวัด ฮาเกอรึป กริกก์ (Edvard Hagerup Grieg)
- เฟลิคส์ เม็นเดิลส์โซน-บาร์ท็อลดี (Felix Mendelssohn-Batholdy)
- เฟรเดริก ฟร็องซัว ชอแป็ง (Frédéric François Chopin)
- โรแบร์ท อเล็คซันเดอร์ ชูมัน (Robert Alexander Schumann)
- ฟรันทซ์ ลิสท์ (Franz Liszt)
- ริชชาร์ท วากเนอร์ (Richard Wagner)
- จูเซปเป แวร์ดี (Giuseppe Verdi)
- แบดริช สเมตานา (Bedrich Smetana)
- โยฮันเนิส บรามส์ (Johannes Brahms)
- ฌอร์ฌ บีแซ (Georges Bizet)
- ปิออตร์ อิลิช ไชคอฟสกี (Pyotr Ilyich Tchaikovsky)
- อันโตญีน ดโวฌาก (Antonín Dvořák)
- จาโกโม ปุชชีนี (Giacomo Puccini)
- กุสทัฟ มาเลอร์ (Gustav Mahler)
- ริชชาร์ท ชเตราส์ (Richard Strauss)
- จีน ซิเบเลียส (Jean Sibelius)
- เซียร์เกย์ รัคมานีนอฟ (Sergej Rakhmaninov)
- นิกโกเลาะ ปากานีนี (Niccolò Paganin)
- มอริส ราแวล (Maurice Ravel)
- ชาร์ล-ฟร็องซัว กูโน (Charles-François Gounod)
- เซียร์เกย์ เซียร์เกเยวิช โปรโคฟีเอฟ (Sergei Sergeyevich Prokofiev)
บทประพันธ์ที่สำคัญในสมัยโรแมนติก
แก้- 1.ประเภทซิมโฟนี (Symphony)
Symphony No. 3 (Eroica) - เบทโฮเฟิน
Symphony No. 6 (Pastoral) - เบทโฮเฟิน
Symphony No. 9 (Choral) - เบทโฮเฟิน
Symphony No. 8, in B minor (Unfinished) - ชูเบิร์ท
Symphony No. 4 (Italian) - เม็นเดิลส์โซน
Symphony No. 3 (Rhenish) - ชูมัน
Symphony No. 1-4 - บรามส์
Symphony No. 6 (Pathetique) - ไชคอฟสกี
Symphony No. 9 (From the New World) - ดโวฌาก
- 2.ประเภทคอนแชร์โต (Concerto)
Piano Concerto No.5 (Emperor) - เบทโฮเฟิน
Piano Concerto in B-flat minor - ไชคอฟสกี
Piano Concerto in A minor Op.16 - กริกก์
Piano Concerto No. 1 in E minor - ชอแป็ง
Piano Concerto No.2 - รัคมานีนอฟ
Violin Concerto in D, Op.61 - เบทโฮเฟิน
Violin Concerto in E minor, Op.64 - เม็นเดิลส์โซน
Violin Concerto in D major, Op.77 - บรามส์
Violin Concerto in D major, Op.35 - ไชคอฟสกี
- 3.ประเภทอุปรากร (Opera)
- 3.1 Serious Opera
Carmen - บีแซ
Aida - แวร์ดี
La Traviata - แวร์ดี
Madama Butterfly - ปุชชีนี (Puccini)
Tristan and Isolde - วากเนอร์
William Tell - รอสซีนี
- 3.2 Comic Opera
The Barber of Seville - รอสซีนี
The Barthered Bride - รอสซีนี
The Doctor Despite Himself - กูโน
- 4.ประเภทดนตรีบรรยายเรื่องราว (Program Music) แบ่งย่อยได้ 4 ชนิดคือ
- 4.1 Concert Overture
Habrides Overture - เม็นเดิลส์โซน
Overture1812 - ไชคอฟสกี
Romeo and Juliet - ไชคอฟสกี
- 4.2 Incidental Music
A Midsummer Night's Dream - เม็นเดิลส์โซน
The Planets - โฮลสต์
Peer Gynt - กรีก
Scheherazade - ริมสกี-คอร์สคอฟ
The Carnival of the Animals - แซ็ง-ซ็องส์
- 4.3 Program Symphony
Dante - ลิสท์
Faust - ลิสท์
Harold in Italy - แบร์ลีโยซ
Romeo and Juliet - แบร์ลีโยซ
Symphony Fantastique - แบร์ลีโยซ
- 4.4 Tone Poem (Symphonic Poem)
Don Juan - ชเตราส์
Don Quixote - ชเตราส์
Finlandia - ซิเบเลียส
The Moldau - สเมนตานา
- 5.ประเภทบัลเลต์ (Ballet)
Borelo - ราแวล
Cinderella Ballet - โปรโคฟีเอฟ
Romeo and Juliette - โปรโคฟีเอฟ
The Sleeping Beauty - ไชคอฟสกี
Swanlake - ไชคอฟสกี
- 6.ประเภทดนตรีแชมเบอร์ (Chamber Music)
Piano Quintet in A Major, Op.114 - ชูเบิร์ท
String Quintet in C D.956 (2 violins, viola, 2 cellos) - ชูเบิร์ท
String Sextet in Bb Op.18 (Spring) - บรามส์
- 7.ประเภทโซนาตา (Sonata)
Piano Sonata in C minor (Pathetique) - เบทโฮเฟิน
Piano Sonata in Bb minor - ชอแป็ง
Violin Sonata Op.47 (Kreutzer) - ชอแป็ง
- 8.ประเภทอื่น ๆ
- 8.1 บทเพลงร้องและเพลงสำหรับเปียโน
Erikonig - ชูเบิร์ท
Nocturne in Eb Major Op.9 No.2 - ชอแป็ง
Études Op.10 - ชอแป็ง
Ballade No. 1 in G minor, Op. 23 - ชอแป็ง
- 8.2 บทเพลงแมส
Missa Solemnis - เบทโฮเฟิน
Requiem - แบร์ลีโยซ
Requiem - แวร์ดี
German Requiem - บรามส์
อ้างอิง
แก้- คมสันต์ วงค์วรรณ์. ดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2551
- ณรุทธ์ สุทธจิตต์. สังคีตนิยม ความซาบซึ้งในดนตรีตะวันตก. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2548