ชนพื้นเมืองในทวีปอเมริกา
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
ชนพื้นเมืองในทวีปอเมริกา หรือ อินเดียนแดง หรือ ชนพื้นเมืองชาวอเมริกัน (อังกฤษ: Indigenous people of the Americas หรือ Red Indian หรือ Native American) เป็นกลุ่มคนที่อาศัยในทวีปอเมริกามานานก่อนที่ชาวยุโรปจะเข้ามาอพยพย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกราก ในอดีตได้มีสงครามเกิดขึ้นมากมายในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต้ ในการแย่งชิงดินแดน การต่อสู้ รวมถึงการค้าที่เกิดขึ้นระหว่างชาวยุโรป กับชาวอินเดียนแดง
ประชากรทั้งหมด | |
---|---|
ประมาณ 52 ล้านคน | |
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
เม็กซิโก | 14.3 ล้านคน[1] |
เปรู | 13.8 ล้านคน[2] |
โบลิเวีย | 6.0 ล้านคน[3] |
กัวเตมาลา | 5.4 ล้านคน[4] |
เอกวาดอร์ | 3.4 ล้านคน |
สหรัฐ | 2.9-5 ล้านคน[5] |
ชิลี | 1.7 ล้านคน[6] |
โคลอมเบีย | 1.4 ล้านคน[7] |
แคนาดา | 1.4 ล้านคน[8] |
บราซิล | 700,000[9] |
อาร์เจนตินา | 600,000[10] |
เวเนซุเอลา | 524,000[11] |
ฮอนดูรัส | 520,000[12] |
นิการากัว | 443,847[13] |
ปานามา | 204,000[14] |
ปารากวัย | 95,235[15] |
เอลซัลวาดอร์ | ~70,000[16] |
คอสตาริกา | ~60,000[17] |
กายอานา | ~60,000[18] |
กรีนแลนด์ | ~51,000[19] |
เบลีซ | ~24,501 (Maya)[20] |
เฟรนช์เกียนา | ~19,000[21] |
ซูรินาม | ~12,000–24,000 |
ภาษา | |
ภาษาพื้นเมืองอเมริกา, อังกฤษ, สเปน, โปรตุเกส, ฝรั่งเศส, ดัตช์ | |
ศาสนา | |
ศาสนาอินูอิต ศาสนาพื้นเมืองอเมริกัน ศาสนาคริสต์ |
บรรพบุรุษของชนพื้นเมืองอเมริกันสมัยใหม่มาถึงทวีปอเมริกา ตั้งแต่ 15,000 ปีก่อนที่ชาวยุโรปจะค้นพบ มีการสันนิษฐานว่าอาจจะอพยพมาจากทวีปเอเชียผ่านช่องแคบเบริง โดยมีการพัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมที่หลากหลายในเวลาต่อมา ชนพื้นเมืองอเมริกันได้รับผลกระทบอย่างมากจากการทำให้เป็นอาณานิคมของยุโรปในทวีปอเมริกา ซึ่งเริ่มต้นในปี ค.ศ. 1492 และทำให้ประชากรลดลงอย่างมากเนื่องจากโรคที่ถูกแพร่จากชาวยุโรป สงครามการยึดดินแดนและการตกเป็นทาส หลังจากการก่อตั้งของสหรัฐอเมริกาอเมริกันพื้นเมืองจำนวนมากต้องเสียชีวิตจากสงครามและเกิดสนธิสัญญาที่ไม่เป็นธรรมส่งผลให้พวกเขายังคงได้รับความทุกข์ทรมานจากการเลือกปฏิบัตินโยบายของรัฐบาลในศตวรรษที่ 20 ตั้งแต่ทศวรรษ 1960 ขบวนการกำหนดวิถีชีวิตของชนพื้นเมืองอเมริกันส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของชนพื้นเมืองอเมริกัน แม้ว่ายังคงมีปัญหามากมายที่ชนพื้นเมืองอเมริกันต้องเผชิญอยู่ ปัจจุบันมีชาวอเมริกันพื้นเมืองมากกว่าห้าล้านคนในสหรัฐอเมริกา 78% ที่อาศัยอยู่นอกเขตสงวน
ในครั้งแรกเมื่อสหรัฐอเมริกาถูกก่อตั้ง ชนเผ่าพื้นเมืองอเมริกันที่อาศัยอยู่โดยทั่วไปถูกยอมรับเป็นรัฐกึ่งอิสระ โดยพวกเขาจะอาศัยอยู่ในชุมชนที่แยกต่างหากจากการตั้งถิ่นฐานของชาวอังกฤษ โดยมีรัฐบาลสหพันธรัฐลงนามในสนธิสัญญาระหว่างกันในระดับรัฐบาล จนกระทั่งเกิดพระราชบัญญัติการจัดสรรพื้นที่ของชาวอินเดียนในปี 1871 การรับรู้ในฐานะที่เป็นรัฐอิสระสิ้นสุดลง และรัฐบาลเริ่มปฏิบัติต่อพวกเขาในฐานะ "ชนชาติที่ต้องพึ่งพาประเทศ" ภายใต้กฎหมายของรัฐบาลกลาง กฎหมายฉบับนี้ยังคงให้สิทธิอำนาจอธิปไตยของชนเผ่า ด้วยเหตุผลนี้เขตสงวนอินเดียนส่วนใหญ่ (แต่ไม่ใช่ทั้งหมด) ยังคงเป็นอิสระจากกฎหมายของรัฐและการกระทำใด ๆ ของพลเมืองในเขตหล่านี้ยังขึ้นอยู่กับศาลเผ่าและกฎหมายของรัฐเท่านั้น
พระราชบัญญัติสัญชาติอินเดียนในปี 1924 ได้มอบสัญชาติสหรัฐอเมริกาให้กับชาวอเมริกันพื้นเมืองทุกคนที่เกิดในสหรัฐอเมริกาซึ่งยังไม่ได้รับ "อินเดียนไม่ต้องเสียภาษี" เป็นที่ยอมรับโดยรัฐธรรมนูญของสหรัฐอเมริกาและอนุญาตให้ประชาชนลงคะแนนเสียงในการเลือกตั้งระดับรัฐและสหพันธรัฐและขยายการคุ้มครองการแก้ไขรัฐธรรมนูญที่สิบสี่ให้แก่ประชาชน "ภายใต้เขตอำนาจ" ของสหรัฐอเมริกา อย่างไรก็ตามบางรัฐยังคงปฏิเสธสิทธิการออกเสียงของชนพื้นเมืองอเมริกันเป็นเวลาหลายทศวรรษ การคุ้มครองสิทธิตามกฎหมายไม่ได้บังคับใช้กับรัฐบาลชนเผ่ายกเว้นข้อกฎหมายจากพรบ.สิทธิพลเมืองอินเดียน
คำว่าอินเดียนแดงนั้น ในภาษาอังกฤษใช้คำว่า Indian หรือ Native American โดยในอดีตได้ใช้คำว่า Red Indian แต่ได้เลิกใช้แล้วโดยถือว่าเป็นคำไม่สุภาพในการกล่าวถึง แบ่งออกเป็น 3 เผ่าใหญ่ ได้แก่ เผ่ามายา เผ่าแอซแทค และเผ่าอินคา
อินเดียนแดงที่มีชื่อเสียง
แก้ดูเพิ่ม
แก้อ้างอิง
แก้- ↑ "Proyecciones de indígenas de México y de las entidades federativas 2000-2010" (PDF). Comisión Nacional para el Desarrollo de los Pueblos Indígenas. 2010. สืบค้นเมื่อ 11 April 2013.
- ↑ "CIA, The World Factbook Peru". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-11-05. สืบค้นเมื่อ 12 July 2011.
- ↑ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-12-25. สืบค้นเมื่อ 23 February 2011.
- ↑ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-10-02. สืบค้นเมื่อ 23 February 2011.
- ↑ United States Census Bureau. The American Indian and Alaska Native Population: 2010
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-07-18. สืบค้นเมื่อ 2014-10-01.
- ↑ DANE 2005 National Census
- ↑ Canada 2011 Census [1]
- ↑ "Brazil urged to protect Indians". BBC News. 2005-03-30.
- ↑ "Encuesta Complementaria de Pueblos Indígenas (ECPI) 2004 - 2005". INDEC. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-06-11. สืบค้นเมื่อ 2013-12-03.
- ↑ http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Venezuela.pdf
- ↑ "CIA - The World Factbook - Honduras". Cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-05-15. สืบค้นเมื่อ 2013-12-03.
- ↑ 2005 Census
- ↑ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-12-25. สืบค้นเมื่อ 23 February 2011.
- ↑ "8 LIZCANO" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2014-02-24. สืบค้นเมื่อ 2014-05-22.
- ↑ "Una comunidad indígena salvadoreña pide su reconocimiento constitucional en el país". soitu.es. สืบค้นเมื่อ 23 February 2011.
- ↑ "Costa Rica: Ethnic groups". Cia.gov. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-01-07. สืบค้นเมื่อ 21 December 2010.
- ↑ Lector de Google Drive. Docs.google.com. Retrieved 12 July 2013.
- ↑ The World Factbook เก็บถาวร 2020-05-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Cia.gov. Retrieved 12 July 2013.
- ↑ Redatam::CELADE, ECLAC - United Nations เก็บถาวร 2017-07-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Celade.cepal.org. Retrieved 12 July 2013.
- ↑ "Guayana Francesa: Federación de Organizaciones de Amerindios de Guyana (FOAG)" (ภาษาสเปน). April 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 August 2011.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้- www.cowboythai.com
- ชนเผ่าอินเดียนแดง Abenaki เก็บถาวร 2009-07-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- คติ-คำสอน-ปรัชญาชนเผ่าอินเดียนแดง เก็บถาวร 2009-07-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ชนเผ่าอินเดียนแดง Apache เก็บถาวร 2009-07-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ชนเผ่าอินเดียนแดง Sioux เก็บถาวร 2009-07-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน