การเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส ค.ศ. 1995

การเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส พ.ศ. 2538 เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2538 และ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2538 เพื่อที่จะเลือกตั้งเลือกตั้งประธานาธิบดีคนที่ 5 แห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 5

การเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส ค.ศ. 1995

23 เมษายน 1995 (รอบที่หนึ่ง) 7 พฤษภาคม 1995 (รอบที่สอง)
ลงทะเบียน	39,992,912 (รอบที่ 1) 39,976,944 (รอบที่ 2)
ผู้ใช้สิทธิ	รอบที่ 1 : 78.3% ( 3.0 จุด) รอบที่ 2 : 79.6% ( 4.4 จุด)
ผู้สมัคร ฌัก ชีรัก ลียอแนล ฌ็อสแป็ง พรรค ชุมนุมเพื่อสาธารณรัฐ พรรคสังคมนิยม คะแนนเสียง 6,348,375 (รอบที่ 1) 15,763,027 (รอบที่ 2) 7,097,786 (รอบที่ 1) 14,180,644 (รอบที่ 2) % 20.8% (รอบที่ 1) 52.6% (รอบที่ 2) 23.3% (รอบที่ 1) 47.3% (รอบที่ 2)
ผลการเลือกตั้งรอบที่หนึ่งแยกตามเขตการปกครอง
ผลการเลือกตั้งรอบที่สองแยกตามเขตการปกครอง
ประธานาธิบดีก่อนการเลือกตั้ง ฟร็องซัว มีแตร็อง พรรคสังคมนิยม ว่าที่ประธานาธิบดี ฌัก ชีรัก ชุมนุมเพื่อสาธารณรัฐ

ผลการเลือกตั้งในรอบแรก:
ผู้ลงรับสมัครเลือกตั้งโดยมีเสียงข้างมากในแต่ละเขตการปกครอง:
ฌากส์ ชีรัก
ลีโอเนล โฌส์แปง
เอดูอาร์ด บัลลาดูร์
ฌอง-มารี เลอ เปิง
เดอ วิลลีเยร์

ประธานาธิบดีที่ดำรงตำแหน่งอยู่ในขณะนั้นคือ ฟรองซัวส์ มิแตรรองด์ ไม่ปรารถนาที่จะดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีสมัยที่ 3 เพราะเขาอายุ 78 ปีแล้ว ทั้งยังเป็นมะเร็ง และการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรฝรั่งเศสครั้งที่ผ่านมา พรรคของเขาก็ได้ประสบความพ่ายแพ้อีกด้วย ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 เขาได้ทำงานร่วมกับนายกรัฐมนตรีอนุรักษนิยมและคณะรัฐมนตรีของเอดูอาร์ด บัลลาดูร์ ซึ่งเป็นสมาชิกพรรคอาร์พีอาร์ บัลลาดูร์เองยังเคยได้สัญญากับฌากส์ ชีรัก หัวหน้าพรรคแอร์เปแอร์ (RPR) ว่าจะไม่ลงสมัครเลือกตั้งประธานาธิบดี แต่จากการสำรวจเขาทำงานได้อย่างดีและยังมีนักการเมืองอนุรักษนิยมอีกหลายคนสนับสนุนบัลลาดูร์ ทำให้เขาตัดสินใจลงสมัครแข่งขัน ซึ่งทำให้มีการแข่งขันกันเองในขั้วอนุรักษนิยมระหว่างฌากส์ ชีรักกับเอดูอาร์ด บัลลาดูร์

ในขณะที่ฝ่ายซ้ายนั้นได้อ่อนแอลงหลังจากเรื่องอื้อฉาวต่าง ๆ และความผิดหวังในการบริหารของฟรองซัวส์ มิแตรรองด์ ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2537 อดีตนายกรัฐมนตรีมิเชล โรการ์ด ได้ออกจากการเป็นหัวหน้าพรรคสังคมนิยม หลังจากความล่มเหลวของพรรคในการเลือกตั้งรัฐสภาสหภาพยุโรป หลังจากนั้น ฌาคส์ เดอลอร์ส์ ตัดสินใจที่จะไม่เป็นผู้สมัครเข้าเป็นหัวหน้าพรรคเนื่องจากเขาไม่เห็นด้วยกับการเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าพรรคคนใหม่ อองรี อองมานูล์ลี ซึ่งทำให้ตำแหน่งหัวหน้าพรรคนั้นเป็นที่เปิดกว้าง ไม่สามารถตัดสินได้ว่าใครจะดำรงตำแหน่งเช่น ฌาก ลาง, ปีแอร์ โฌกซ์, โลรองต์ ฟาบิอูส์, เซโกแลน รัวยาล และ โรแบร์ต บาแดงแตร์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ลีโอเนล โฌส์แปงได้ถูกสมาชิกพรรคเลือกให้ลงสมัครเป็นหัวหน้าพรรคประจันหน้ากับอองรี อองมานูล์ลี ซึ่งเขาก็ได้สัญญาว่าจะรื้อฟื้นความไว้เนื่อเชื่อใจและชื่อเสียงของพรรคให้กลับคืนมาแต่โอกาสที่เขาชนะนั้นแคบลงทุกที

พรรคคอมมิวนิสต์ฝรั่งเศส (PCF) พยายามที่จะหยุดความเสื่อมถอยของพรรคในการเลือกตั้ง โดยที่หัวหน้าพรรคคนใหม่ โรแบร์ต อู รณรงค์หาเสียงต่อต้าน "เงินของกษัตริย์" และต้องการเสนอคอมมิวนิสต์ฟื้นฟู เขาต้องเผชิญหน้ากับ อาร์เล็ตต์ ลากุยแลร์ ผู้สมัครซ้ายจัด ทร็อตสกีนิยม ซึ่งลงเลือกตั้งเป็นครั้งที่ 4 แล้ว ทั้งสองผู้ลงสมัครมีผลงานทีผ่านมาดีกว่าผลงานของพรรคตนเองในปี พ.ศ. 2531 แต่ก็ต้องผิดหวังเพราะไม่สามารถเข้าไปในรอบต่อไปได้ และในการเลือกโดมินิก วัวเนต์ พรรคเขียว (Les Verts) เลือกที่จะรวมกันเป็นกลุ่มก้อนกับพวกฝ่ายซ้าย

ทางด้านฝ่ายขวาจัด ฌอง-มารี เลอ เปิง ต้องการที่จะได้ผลการเลือกตั้งที่เป็นที่ตกใจอีกครั้งหนึ่ง เหมือนกับการเลือกตั้งครั้งก่อนหน้านี้ คู่ต่อสู้ฝ่ายขวาจัดคนสำคัญของเขาคือ ฟิลิป เดอ วิลลีเยร์ ผู้สมัคร หนึ่งในสมาชิกสภายุโรปขวา

ในเดือนมกราคม พ.ศ. 2538 เมื่อได้ประกาศการลงสมัครรับเลือกตั้ง เอดูอาร์ด บัลลาดูร์ เป็นผู้ที่มีหวังที่จะเป็นผู้ชนะมากที่สุด และตามการสำรวจของสถาบัน SOFRES เขามีข้อได้เปรียบ 14 คะแนนมากกว่าชีรัก (32% ต่อ 18% ในรอบแรก) เขาได้เอาการถูกประเมินในทางบวกของเขาในฐานะนายกรัฐมนตรีมาเป็นผลประโยชน์แก่ตัวเขาเองโดยการสนับสนุนนโยบายเศรษฐกิจแบบเสรี ชีรักได้ประณามเอดูอาร์ด บัลลาดูร์ ถึงความแตกร้าวทางสังคมและวิจารณ์เรื่องที่เขาถูกครอบงำในความคิด ชีรักได้อ้างว่า "เงินไม่ได้เป็นศัตรูของการจ้างงาน" แท้จริงแล้ว การตกงานเป็นหลักสำคัญในการแข่งขัน ตั้งแต่ต้นเดือนมีนาคมเป็นต้นมา ชีรักก็ได้รับคะแนนบางส่วนจากบัลลาดูร์เข้ามามากขึ้นจากการสำรวจ

การหาเสียงของแต่ละคนนั้นได้ใช้สโลแกน เช่น

• ฌากส์ ชีรัก : "ฝรั่งเศสเพื่อทุกคน" (France for everyone)
• เอดูอาร์ด บัลลาดูร์ : "เชื่อในฝรั่งเศส" (Believe in France)
• ลีโอเนล โฌส์แปง : "เลือกตั้งโปร่งใสมากกว่าแค่ฝรั่งเศส" (A clear vote for a more just France)

ในการเลือกตั้งประธานาธิบดีในรอบแรกนั้น ลีโอเนล โฌส์แปงได้คะแนนเสียงมาเป็นที่หนึ่ง ซึ่งนับว่าเป็นการเลือกตั้งที่รื้อฟื้นความนิยมของพรรคสังคมนิยมฝรั่งเศสขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง คู่แข่งฝ่ายขวาของเขาที่จะแข่งขันกันในการเลือกตั้งรอบที่สองนั้นคือ ฌากส์ ชีรัก ไม่ใช่เอดูอาร์ด บัลลาดูร์ บัลลาดูร์เองได้ยอมรับในการพ่ายแพ้ ส่วนฌอง-มารี เลอ เปิงได้คะแนนเสียงพอๆ กันกับการเลือกตั้งครั้งที่แล้ว

ในช่วงการโต้วาทีซึ่งถ่ายทอดทางโทรทัศน์ระหว่างสองผู้แข่งขันรอบสุดท้าย พวกเขาได้ทะเลาะกันในเรื่องวาระการดำรงตำแหน่งของประธานาธิบดี โฌส์แปงต้องการที่จะลดวาระ 7 ปีลงเหลือ 5 ปี ส่วนทางชีรักต้องการ 7 ปี ซึ่งโฌส์แปงก็ได้กล่าวว่า "ทางเลือกคือ 5 ปีกับข้าพเจ้าหรือ 7 ปีกับฌากส์ ชีรัก" อย่างไรก็ตาม วาระการดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีฝรั่งเศสนั้นก็ได้ลดลงเหลือ 5 ปีหลังจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส พ.ศ. 2545

ผลการเลือกตั้งในรอบสอง:
ผู้ลงรับสมัครเลือกตั้งโดยมีเสียงข้างมากในเขตการปกครอง
ฌากส์ ชีรัก: ฟ้า
ลีโอเนล โฌส์แปง: ชมพู

ฌากส์ ชีรักได้รับเลือกตั้งเป็นประธานาธิบดีคนใหม่ของสาธารณรัฐฝรั่งเศส เอดูอาร์ด บัลลาดูร์ได้ลาออกจากการเป็นนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ และอแลง ฌูป์เปได้ดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีคนต่อมา

ผลการเลือกตั้งประธานาธิบดีฝรั่งเศส 23 เมษายน และ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2538

อันดับที่	ผู้สมัครเลือกตั้ง	พรรค	รอบแรก		รอบสอง
			คะแนนเสียง	เปอร์เซนต์	คะแนนเสียง	เปอร์เซนต์
1 (2)	ลีโอเนล โฌส์แปง	พรรคสังคมนิยม (PS)	7,098,191	23.30%	14,180,644	47.36%
2 (1)	ฌากส์ ชีรัก	พรรครวมพลเพื่อสาธารณรัฐ (RPR)	6,348,696	20.84%	15,763,027	52.64%
3	เอดูอาร์ด บัลลาดูร์	แยกตัวออกมาจากพรรครวมพลเพื่อสาธารณรัฐ	5,658,996	18.57%
4	ฌอง-มารี เลอ เปิง	พรรคแนวหน้าแห่งชาติ (FN)	4,571,138	15.00%
5	โรแบร์ต อู	พรรคคอมมิวนิสต์ฝรั่งเศส (PCF)	2,638,936	8.66%
6	อาร์เล็ตต์ ลากุยแยร์	พรรคพลังแรงงาน (LO)	1,615,653	5.30%
7	ฟิลิป เดอ วิลลีเยร์	พรรคขบวนการเพื่อฝรั่งเศส (MPF)	1,443,235	4.74%
8	โดมินิก วัวเนต์	พรรคเขียว (Les Verts)	1,010,738	3.32%
9	ฌากส์ เชอมินาด	พรรคแรงงานยุโรป (POE)	84,969	0.28%
ผลรวม			30,470,552		29,943,671
เสียงข้างมากเด็ดขาด (15,231,317)
บัตรดี			30,462,633	97.18%	29,943,671	94.03%
บัตรเสีย			883,161	2.82%	1,902,148	5.97%
จำนวนผู้ออกเสียงเลือกตั้ง			31,345,794	78.38%	31,845,819	79.66%
จำนวนผู้งดออกเสียงเลือกตั้ง			8,647,118	21.62%	8,131,125	20.34%
จำนวนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง			39,992,912	100%	39,976,944	100%