องศาเซลเซียส

องศาเซลเซียส (อังกฤษ: degree Celsius, สัญลักษณ์ °C) หรือที่เคยเรียกว่า องศาเซนติเกรด (อังกฤษ: degree centigrade) เป็นหน่วยวัดอุณหภูมิหน่วยหนึ่งในระบบเอสไอ กำหนดให้จุดเยือกแข็งของน้ำคือ 0 °C และจุดเดือดคือ 100 °C โดยตั้งชื่อเพื่อเป็นเกียรติแก่อันเดิช เซ็ลซิอุส ผู้ซึ่งสร้างระบบใกล้เคียงกับปัจจุบัน

องศาเซลเซียส
เทอร์มอมิเตอร์ในหน่วยองศาเซลเซียส
ข้อมูลทั่วไป
ระบบการวัด	หน่วยอนุพัทธ์เอสไอ
เป็นหน่วยของ	อุณหภูมิ
สัญลักษณ์	°C
ตั้งชื่อตาม	อันเดิช เซ็ลซิอุส
การแปลงหน่วย
1 °C ใน ...	... มีค่าเท่ากับ ...
หน่วยฐานเอสไอ	x + 273.15 K
หน่วยอังกฤษ/ธรรมเนียมสหรัฐ	9/5x + 32 °F

ในปัจจุบันองศาเซลเซียสใช้กับแพร่หลายทั่วโลกในชีวิตประจำวัน จะยกเว้นก็มีสหรัฐและประเทศจาเมกาเท่านั้นที่นิยมใช้หน่วยองศาฟาเรนไฮต์ แต่ในประเทศดังกล่าว องศาเซลเซียสและเคลวินก็ใช้มากในด้านวิทยาศาสตร์

นิยาม

นิยามขององศาเซลเซียสนิยามจากหน่วยเคลวิน โดยที่ขนาดของสเกลหน่วยองศาเซลเซียสจะเท่ากับของเคลวิน กำหนดให้อุณหภูมิที่จุดศูนย์องศาสัมบูรณ์มีค่าเท่ากับ -273.15 °C

ประวัติ

ภาพวาดเทอร์มอมิเตอร์ของอันเดิช เซ็ลซิอุส ที่กลับจุดเดือดเป็น 0 องศา และจุดเยือกแข็งเป็น 100 องศา

หน่วยนี้ตั้งตามชื่อของอันเดิช เซ็ลซิอุส (มีชีวิตอยู่ระหว่าง ค.ศ. 1701–1744) นักดาราศาสตร์ชาวสวีเดน เขาเป็นคนแรกที่เสนอระบบที่ใกล้เคียงกับระบบนี้ในปี พ.ศ. 2285 (ค.ศ. 1742) โดยใช้ชื่อว่า เซนติเกรด ซึ่งมาจากภาษาละติน centum ที่แปลว่า 100 และ gradus ที่แปลว่าขั้น แต่แรกกำหนดให้อุณหภูมิจุดเดือดของน้ำคือ 100 องศา และจุดเยือกแข็งของน้ำคือ 0 องศาที่ระดับความดันบรรยากาศมาตรฐาน แต่ได้มีการสลับสเกลต่อมาหลังจากที่เซ็ลซิอุสเสียชีวิตไประยะหนึ่ง โดยฌ็อง-ปีแยร์ คริสแต็ง เป็นคนเสนอเรื่องนี้

ในปี พ.ศ. 2491 หน่วยนี้มีชื่อเรียกต่างกันสามแบบ ได้แก่

• เซนติเกรด (centigrade)
• องศาเซนเทสซิมัล (centesimal degree)
• องศาเซลเซียส (Celsius degree)

แต่นับจากนั้นมา ชื่อที่ถูกเลือกเป็นทางการคือ องศาเซลเซียส จากการประชุม General Conference on Weights and Measures ครั้งที่ 9 โดยมีจุดประสงค์เพื่อระลึกถึงเซ็ลซิอุส และเป็นการตัดปัญหาความสับสนที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้คำนำหน้า centi- กับระบบเอสไอ และจากการที่นิยามเดิมไม่เหมาะสมที่จะใช้เป็นมาตรฐานอย่างเป็นทางการ เนื่องจากอุณหภูมิขึ้นกับนิยามของความดันบรรยากาศมาตรฐาน ซึ่งความดันบรรยากาศมาตรฐานนี้ก็ขึ้นกับอุณหภูมิอีกทีหนึ่ง จึงกำหนดนิยามใหม่ให้อุณหภูมิ 0.018°C ตรงกับจุดสามสถานะ (triple point) ของน้ำ และให้สเกลหนึ่งองศามีค่าเป็น 1/273.16 เท่าของผลต่างระหว่างอุณหภูมิที่จุดสามสถานะของน้ำกับจุดศูนย์องศาสัมบูรณ์ นิยามนี้ได้รับการยอมรับในการประชุม General Conference on Weights and Measures ครั้งที่ 10 เมื่อปี พ.ศ. 2497