วงศ์ตะโขง

วงศ์ตะโขง ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยอีโอซีน, 55–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
ตะโขงอินเดีย (Gavialis gangeticus)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ไม่ได้จัดลำดับ:	Archosauria
ชั้น:	Sauropsida
อันดับ:	Crocodylia
วงศ์:	Gavialidae Adams, 1854
วงศ์ย่อย
Galavinae Gryposuchinae † Tomistominae

วงศ์ตะโขง (Gavialidae) เป็นวงศ์ของสัตว์เลื้อยคลานในอันดับจระเข้ (Crocodylia) วงศ์หนึ่ง

มีลักษณะที่แตกต่างไปจากจระเข้ในวงศ์อื่น ๆ อย่างเห็นได้ชัด คือ มีส่วนปลายของหัวเรียวยาวและยาวมากที่สุดจนเป็นลักษณะเฉพาะ เมื่อหุบปากแล้วจะยังเห็นฟันครึ่งทางของด้านหน้าของขากรรไกรทั้งด้านบนและด้านล่าง กระดูกเอนโทพเทอรีกอยด์อยู่ชิดกับแถวฟันที่กระดูกแมคซิลลา กระดูกพาลาทีนมีก้านกระดูกชิ้นยาวอยู่ทางด้านหน้าและยื่นเลยเข้าไปในช่องเบ้าตา พื้นผิวด้านบนของลิ้นไม่มีสารเคอราติน ไม่มีต่อมขจัดเกลือบนลิ้นหรือมีก็มีขนาดที่เล็กมาก

จากปากที่เรียวยาวและแคบทำให้จระเข้ในวงศ์ตะโขงนี้กินได้เฉพาะสัตว์น้ำอย่าง ปลาเท่านั้น

แบ่งออกเป็นได้อีก 3 วงศ์ย่อย (ดูในตาราง) ซึ่งเดิมเคยมีจำนวนสมาชิกที่หลากหลายกว่านี้ แต่ในปัจจุบันได้สูญพันธุ์ไปหมดแล้ว เหลือเพียงแค่ 2 ชนิด คือ

• ตะโขงอินเดีย หรือ ตะโขงแท้ (Gavialis gangeticus) ซึ่งอยู่ในวงศ์ย่อย Galavinae พบได้ในเอเชียใต้
• ตะโขง หรือ ตะโขงมลายู หรือ ตะโขงเทียม (Tomistoma schlegelii) ที่พบได้ในแหลมมลายู ซึ่งจัดอยู่ในวงศ์ย่อย Tomistominae