อำเภอโซ่พิสัย

โซ่พิสัย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดบึงกาฬซึ่งแยกออกมาจากจังหวัดหนองคายตามพระราชบัญญัติตั้งจังหวัดบึงกาฬ พ.ศ. 2554 อันมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 23 มีนาคม 2554 เป็นต้นไป

อำเภอโซ่พิสัย
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe So Phisai
คำขวัญ:  หลวงพ่อพระแสน ดินแดนน้ำใส หาดหินคำไผ่ ยอใหญ่ท่าหลี่
แผนที่จังหวัดบึงกาฬ เน้นอำเภอโซ่พิสัย
พิกัด: 18°4′42″N 103°26′36″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	บึงกาฬ
พื้นที่
• ทั้งหมด	985.262 ตร.กม. (380.412 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2567)
• ทั้งหมด	51,059 คน
• ความหนาแน่น	51.822 คน/ตร.กม. (134.22 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	38170
รหัสภูมิศาสตร์	3803
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอโซ่พิสัย ถนนปากคาด-พรเจริญ ตำบลโซ่ อำเภอโซ่พิสัย จังหวัดบึงกาฬ 38170
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

  คำว่า “โซ่” หมายถึง ชนเผ่าหนึ่ง ที่ได้อพยพจากทางภาคเหนือของประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ได้เข้ามาอาศัยอยู่ในพื้นที่ปัจจุบัน ประมาณ 250 ปี โดยชนกลุ่มดังกล่าวเรียกตนเองว่าชาวโซ่หรือไทโซ่ เดิมบ้านโซ่ ขึ้นตรงต่อเมืองโพนพิสัย จนกระทั่งสมัยรัชกาลที่ 5 บ้านโซ่ได้รับยกระดับฐานะเป็นตำบล และเป็นตั้งเป็นกิ่งอำเภอโซ่พิสัยในปี พ.ศ. 2515 จนกระทั่งเป็นอำเภอโซ่พิสัย ตามลำดับ

• วันที่ 7 มีนาคม 2510 ตั้งตำบลศรีชมภู แยกออกจากตำบลโซ่ ตั้งตำบลหนองพันทา แยกออกจากตำบลโซ่
• วันที่ 1 มีนาคม 2515 แยกพื้นที่ตำบลโซ่ ตำบลศรีชมภู และตำบลหนองพันทา จากอำเภอโพนพิสัย มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอโซ่พิสัย และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอโพนพิสัย
• วันที่ 13 เมษายน 2520 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอโซ่พิสัย อำเภอโพนพิสัย เป็น อำเภอโซ่พิสัย
• วันที่ 1 สิงหาคม 2521 ตั้งตำบลคำแก้ว แยกออกจากตำบลโซ่
• วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2523 จัดตั้งสุขาภิบาลโซ่พิสัย ในท้องที่บางส่วนของหมู่ที่ 1,2,3,4,13,16 ตำบลโซ่
• วันที่ 11 พฤษภาคม 2525 ตั้งตำบลบัวตูม แยกออกจากตำบลหนองพันทา
• วันที่ 23 มิถุนายน 2530 ตั้งตำบลถ้ำเจริญ แยกออกจากตำบลศรีชมภู
• วันที่ 29 กรกฎาคม 2534 ตั้งตำบลเหล่าทอง แยกออกจากตำบลหนองพันทา
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลโซ่พิสัย เป็นเทศบาลตำบลโซ่พิสัย ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 22 มีนาคม 2554 แยกพื้นที่อำเภอบึงกาฬ อำเภอโซ่พิสัย อำเภอบุ่งคล้า อำเภอบึงโขงหลง อำเภอปากคาด อำเภอพรเจริญ และอำเภอศรีวิไล จังหวัดหนองคาย มาตั้งเป็น จังหวัดบึงกาฬ และเปลี่ยนชื่ออำเภอบึงกาฬ เป็นอำเภอเมืองบึงกาฬ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอโซ่พิสัยมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอปากคาดและอำเภอเมืองบึงกาฬ
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองบึงกาฬและอำเภอพรเจริญ
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบ้านม่วง (จังหวัดสกลนคร) และอำเภอเฝ้าไร่ (จังหวัดหนองคาย)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเฝ้าไร่และอำเภอรัตนวาปี (จังหวัดหนองคาย)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอโซ่พิสัยแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 95 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)
1.	โซ่	So	18	16,164
2.	หนองพันทา	Nong Phan Tha	12	8,924
3.	ศรีชมภู	Si Chomphu	16	12,906
4.	คำแก้ว	Kham Kaeo	13	10,002
5.	บัวตูม	Bua Tum	14	9,488
6.	ถ้ำเจริญ	Tham Charoen	12	8,427
7.	เหล่าทอง	Lao Thong	10	5,668

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอโซ่พิสัยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวน 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลโซ่พิสัย ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโซ่
• องค์การบริหารส่วนตำบลโซ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโซ่ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลโซ่พิสัย)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองพันทา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองพันทาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลศรีชมภู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีชมภูทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคำแก้ว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำแก้วทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบัวตูม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบัวตูมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลถ้ำเจริญ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถ้ำเจริญทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเหล่าทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเหล่าทองทั้งตำบล

สถานศึกษา

• โรงเรียนโซ่พิสัยพิทยาคม
• โรงเรียนโนนคำพิทยาคม
• วิทยาลัยเทคโนโลยีโซ่พิสัย
• โรงเรียนอนุบาลรัชดา
• โรงเรียนอนุบาลโซ่พิสัย
• โรงเรียนศรีชมภูวิทยา
• โรงเรียนบ้านไทรงามโนนภูดิน
• โรงเรียนบ้านเหล่าทองหลาง
• โรงเรียนบ้านซำบอน
• โรงเรียนบ้านคำไผ่
• โรงเรียนโพนทองประชาสรรค์