อำเภอปราณบุรี

อำเภอปราณบุรี
อำเภอปราณบุรี
	อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Pran Buri
	ถนนรัฐบำรุงในอำเภอปราณบุรี
	คำขวัญ: ปราณบุรีเมืองเก่า เสาหลักเมืองคู่บ้าน สับปะรดหวานขึ้นชื่อ เลื่องลือทะเลงาม อุทยานสวยล้ำ แม่น้ำปราณคือชีวิต
	แผนที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เน้นอำเภอปราณบุรี
	พิกัด: 12°23′42″N 99°55′0″E / 12.39500°N 99.91667°E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ประจวบคีรีขันธ์
พื้นที่
• ทั้งหมด	765.370 ตร.กม. (295.511 ตร.ไมล์)
ประชากร (2564)
• ทั้งหมด	77,934 คน
• ความหนาแน่น	101.83 คน/ตร.กม. (263.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	77120, ; 77160 (เฉพาะตำบลเขาน้อย หมู่ที่ 3 ค่ายธนะรัชต์ กองพลทหารราบที่ 15 และโรงพยาบาลค่ายธนะรัชต์),; 77220 (เฉพาะตำบลปากน้ำปราณ)
รหัสภูมิศาสตร์	7706
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอปราณบุรี หมู่ที่ 3 ถนนเพชรเกษม ตำบลเขาน้อย อำเภอปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 77120
	ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ปราณบุรี เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ มีทะเลที่สวยงามและเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นที่รู้จักและคึกคักที่สุดแห่งหนึ่งในจังหวัด

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอปราณบุรีตั้งอยู่ทางตอนเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหัวหิน
ทิศตะวันออก ติดต่อกับอ่าวไทย
ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสามร้อยยอด
ทิศตะวันตก ติดต่อกับภาคตะนาวศรี (ประเทศพม่า)

ประวัติ

ในอดีตเป็นพื้นที่เขตปกครอง เมืองปราณบุรี (เมืองชั้นจัตวา) ขึ้นตรงกับแขวงเมืองเพชรบุรี จนกระทั่งมีการจัดการปกครองแบบมณฑลเทศาภิบาล จึงได้รับการจัดตั้งเป็นอำเภอเมืองปราณบุรี แขวงเมืองเพชรบุรี (จังหวัดเพชรบุรี) ซึ่งมีที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ ณ บ้านเพนียด^[1] ต่อมา วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2449 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้มีพระบรมราชองการเหนือเกล้าให้รวมเอาอำเภอเมืองปราณบุรี อำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ จังหวัดเพชรบุรี และอำเภอกำเนิดนพคุณ จังหวัดชุมพร ซึ่งเป็นเมืองชั้นจัตวามาก่อนเข้ารวมเป็นจังหวัดปราณบุรี^[2]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอปราณบุรีแบ่งเขตการปกครองย่อยเป็น 6 ตำบล 43 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)^[3]
1.	ปราณบุรี	Pran Buri	7	7,452
2.	เขาน้อย	Khao Noi	8	24,527
3.	ปากน้ำปราณ	Pak Nam Pran	5	15,226
4.	หนองตาแต้ม	Nong Ta Taem	11	12,997
5.	วังก์พง	Wang Phong	7	15,152
6.	เขาจ้าว	Khao Chao	6	2,571

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอปราณบุรีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

เทศบาลตำบลปราณบุรี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปราณบุรี ตำบลเขาน้อย และตำบลหนองตาแต้ม
เทศบาลตำบลปากน้ำปราณ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลปากน้ำปราณ
เทศบาลตำบลเขาน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาน้อย (นอกเขตเทศบาลตำบลปราณบุรี)
องค์การบริหารส่วนตำบลปราณบุรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปราณบุรี (นอกเขตเทศบาลตำบลปราณบุรี)
องค์การบริหารส่วนตำบลปากน้ำปราณ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากน้ำปราณ (นอกเขตเทศบาลตำบลปากน้ำปราณ)
องค์การบริหารส่วนตำบลหนองตาแต้ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองตาแต้ม (นอกเขตเทศบาลตำบลปราณบุรี)
องค์การบริหารส่วนตำบลวังก์พง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังก์พงทั้งตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลเขาจ้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาจ้าวทั้งตำบล