อายุรเวทวิทยาลัย

อายุรเวทวิทยาลัย เป็นชื่อโรงเรียนซึ่งเปิดสอนในหลักสูตรแพทย์แผนไทยประยุกต์แห่งแรกของประเทศไทย มีชื่อเต็มๆ ว่า "อายุรเวทวิทยาลัย (ชีวกโกมารภัทจจ์) ในพระบรมราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ" ได้รับการก่อตั้งโดยศาสตราจารย์นายแพทย์อวย เกตุสิงห์ อดีตคณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราช ทั้งนี้ ศ.นพ.อวย เล็งเห็นว่าแพทย์แผนไทยมีข้อดีมากมายโดยเฉพาะวิธีการรักษา แต่ยังบกพร่องตรงการวินิจฉัยโรคซึ่งยังไม่เป็นวิทยาศาสตร์ ทำให้บางครั้งมีการวินิจฉัยผิดพลาดส่งผลถึงการรักษาและไม่ได้รับความเชื่อถือจากคนไข้ จึงได้ก่อตั้งมูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิม ขึ้นเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2523 และได้ก่อตั้งอายุรเวทวิทยาลัย (ชีวกโกมารภัจจ์) ขึ้นที่หน้าวัดบวรนิเวศ ในปี พ.ศ. 2525 เปิดสอนหลักสูตรแพทย์แผนไทยประยุกต์ในระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) 3 ปี รับนักเรียนทั้งที่จบม.6 และผู้ที่จบปริญญาตรีมาแล้วเข้ารับการศึกษาในวิชาหลักทางด้านการแพทย์แผนโบราณของไทย ทั้งทางเวชกรรม เภสัชกรรม และผดุงครรภ์ ผสมผสานกับพื้นฐานการแพทย์แผนปัจจุบัน ได้แก่ กายวิภาคศาสตร์ สรีรวิทยา พยาธิวิทยา จุลชีววิทยา ปรสิตวิทยา ชีวเคมี ฯลฯ ต่อมา วัดบวรฯ ขอพื้นที่ตั้งโรงเรียนคืน มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิมจึงมีมติให้ย้ายโรงเรียนไปยังสถานที่ตั้งใหม่ ณ โรงเรียนสวนบัว ซ.ราชครู เนื่องจากโรงเรียนอายุรเวทฯ มีการบริหารงานในรูปมูลนิธิเอกชนไม่ได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐ

หลัง ศ.นพ.อวย ถึงแก่กรรมในปี พ.ศ. 2533 ปัญหาต่างๆ ก็ตามมา โดยเฉพาะทางด้านการเงิน คณะกรรมการมูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิมจึงมีนโยบายร่วมมือกับสถาบันการศึกษาอื่นๆ ปรับหลักสูตรแพทย์แผนไทยประยุกต์จากระดับปวส. เป็นหลักสูตรปริญญาตรีตามความต้องการของตลาดแรงงาน ในช่วงเดียวกันนี้ได้เกิดกระแสความตื่นตัวด้านแพทย์แผนไทย และอายุรเวทวิทยาลัยเป็นสถานการศึกษาขั้นสูงทางด้านแพทย์แผนไทยประยุกต์แห่งแรกและแห่งเดียวซึ่งมีความพร้อมทางด้านทรัพยากรทั้งอาจารย์ ตำรับตำรา เครื่องผลิตยา และองค์ความรู้ จึงมีหลายสถาบันได้เข้ามาทาบทามเข้าไปร่วมกันจัดตั้งคณะ อาทิ คณะการแพทย์แผนตะวันออก มหาวิทยาลัยรังสิต คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ แต่มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิมมีมติให้โอนโรงเรียนอายุเวทฯ ไปเป็นสาขาวิชาแพทย์แผนไทยประยุกต์ในคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ในปี พ.ศ. 2545

หลักจากเปิดรับนักศึกษาหลักสูตร ปวส.มาได้ทั้งหมด 20 รุ่น กว่า 700 คน ปัจจุบัน สถานที่ตั้งโรงเรียนอายุรเวทที่โรงเรียนสวนบัว ซ.ราชครู เป็นที่ตั้งของสมาคมแพทย์อายุรเวทแผนไทยประยุกต์ฯ และคลินิกแพทย์แผนไทยประยุกต์รับรักษาคนไข้ทั่วไปบริหารโดยสมาคมฯ ส่วนโรงงานผลิตยาและห้องสมุดซึ่งมีตำราเก่าแก่ด้านการแพทย์แผนไทยมากมายถูกโยกย้ายไปอยู่ที่สาขาวิชาแพทย์แผนไทยประยุกต์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล