ดัชชียือลิช
ดัชชียือลิช (อังกฤษ: Duchy of Jülich, เยอรมัน: Herzogtum Jülich, ดัตช์: Hertogdom Gulik) เป็นดัชชีของเครือราชรัฐนีเดอร์ไรน์-เว็สท์ฟาเลินในจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์[1] ยือลิชตั้งอยู่ในบริเวณนอร์ธไรน์-เวสต์ฟาเลียในเยอรมนี และมณฑลลิมบูร์กในเนเธอร์แลนด์ปัจจุบัน รัฐตั้งอยู่บนสองฝั่งแม่น้ำรูห์รอบเมืองหลวงยือลิชในไรน์แลนด์ตอนใต้ ยือลิชรวมตัวกับเคาน์ตีแบร์กในปี ค.ศ. 1423 เป็น "ยือลิช-แบร์ก"
เคาน์ตียือลิช (เยอรมัน: Grafschaft Jülich) ได้รับการกล่าวถึงเป็นครั้งแรกในคริสต์ศตวรรษที่ 11 แล้วได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นดัชชีในปี ค.ศ. 1356 ประวัติศาสตร์ของรัฐเกี่ยวพันอย่างใกล้ชิดกับดัชชีเคลเวอ ดัชชีเกลเดอร์ส และเคาน์ตีมาร์คซึ่งเป็นรัฐเพื่อนบ้าน ในปี ค.ศ. 1423 ยือลิชรวมตัวกับเคาน์ตีแบร์ก ในปี ค.ศ. 1521 ยือลิช แบร์ก และเคลเวอ รวมตัวกันเป็นเครือราชรัฐยือลิช-เคลเวอ-แบร์กใน "รัฐร่วมประมุข" โดยการเสกสมรสระหว่างโยฮันน์ที่ 3 ดยุกแห่งเคลเวอ และมาเรีย ฟอน เกลเดิร์นธิดาของวิลเฮล์มที่ 8 แห่งยือลิช-แบร์ก ผู้ได้รับดินแดนจากบิดาที่รวมทั้งยือลิช, แบร์ก และ เคาน์ตีราเวนสแบร์ก
เมื่อดยุกแห่งยือลิช-เคลเวอ-แบร์กสิ้นพระชนม์โดยไม่มีทายาทในปี ค.ศ. 1609 สงครามสืบราชสมบัติยือลิช (War of the Jülich succession) ก็อุบัติขึ้น ดินแดนถูกแบ่งระหว่างพาลาทิเนต-นอยแบร์ก (ยือลิช และ แบร์ก) และ รัฐมากราฟบรันเดินบวร์ค (เคลเวอและมาร์ค) ตามสนธิสัญญาซันเติน ในปี ค.ศ. 1614 เมื่อดยุกองค์สุดท้ายของพาลาทิเนต-นอยแบร์กชิ้นพระชนม์โดยไม่มีทายาทในปี ค.ศ. 1742 ยือลิชและแบร์กก็ตกไปเป็นของดยุกแห่งพาลาทิเนต-ซุลซบาค (หลังจากปี ค.ศ. 1777 ของดยุกแห่งบาวาเรีย)
ในปี ค.ศ. 1794 ดัชชียือลิชถูกยึดครองโดยฝรั่งเศส และกลายเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดเรอร์ ในสนธิสัญญาลูเนอวิลล์ (Treaty of Lunéville) ค.ศ. 1801 ยือลิคก็ตกไปเป็นของฝรั่งเศสอย่างเป็นทางการ ในปี ค.ศ. 1815 หลังจากการพ่ายแพ้ของนโปเลียนดัชชีก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของมณฑลยือลิช-เคลเวอ-แบร์กของปรัสเซีย (หลังจาก ค.ศ. 1822 มณฑลไรน์ของปรัสเซีย) ยกเว้นเมืองซิททาร์ด และ เทเกอเลนที่ตกไปเป็นของสหราชอาณาจักรเนเธอร์แลนด์