อัลบั้ม (อังกฤษ: Album) คือ การรวมเพลงหรือเสียงที่เกี่ยวกับดนตรี ออกสู่สาธารณชน โดยมากจะทำเป็นธุรกิจ มีการโฆษณาประชาสัมพันธ์ขาย ถึงแม้ว่าศิลปินเล็ก ๆ มักจะขายเองโดยตรง โดยอาจขายในงานคอนเสิร์ตหรือบนเว็บไซต์

Nutcracker Suite โดย Tchaikovsky

เพลงในอัลบั้มอาจเนื้อหา อารมณ์ เสียง ที่ตั้งใจที่จะเล่าเรื่องราว หรือมีแนวความคิด หรือต้องการแสดงการบันทึกเสียงที่ใดที่หนึ่ง เวลาใดเวลาหนึ่ง หรือบันทึกเสียงเพื่อการค้าโดยค่ายเพลง เพลงต่าง ๆ ในอัลบั้มมักมีรายชื่อเพลง ในบางอัลบั้ม อาจมีเพลงเพิ่มเติมขึ้นมาหรือที่เรียกว่า โบนัสแทร็ค (บางทีอาจมีซ่อนชื่อเพลง หรือที่เรียกว่า Hidden Track) ในบางอัลบั้มอาจวางขายในรูปแบบเดียว เช่น ซีดี, ดีวีดี ออดิโอ, คาสเซ็ตต์, ไวนีล, เอ็มพี3 เป็นต้น

อัลบั้มในยุคแรกจะเป็นแผ่นเสียง 78 RPM ที่รวมอัลบั้มภาพไว้ด้วย โดยแผ่นแรกที่เรียกว่า อัลบั้มคือ Nutcracker Suite โดย Tchaikovsky ในปี ค.ศ. 1909 วางจำหน่ายโดย Odeon Records

ในปี ค.ศ. 1948 โคลัมเบียได้ผลิตแผ่น 12", 33⅓ RPM เป็นครั้งแรกทำจากแผ่นไวนีล โดยมีความยาวประมาณ 23 นาทีต่อ 1 หน้า ความยาวของอัลบั้มมักมีช่วงระหว่าง ครึ่งชั่วโมงถึงหนึ่งชั่วโมง

ปัจจุบันรูปแบบแผ่นไวนีลไม่ได้รับความนิยมเหมือนแต่เคย โดยในปัจจุบันมักอยู่ในรูปแบบของซีดี คาสเซ็ทท์และเอ็มพี 3 ในปกอัลบั้มมีการออกแบบกราฟิกต่าง ๆ และมีคำบรรยาย รวมถึงเนื้อเพลง ภาพของศิลปิน หรือ อาร์ทเวิร์คและตัวหนังสือต่าง ๆ ซีดีบางแผ่นมีเป็นบุ๊คเล็ท (หนังสือเล่มเล็กๆ) แผ่นซีดีเริ่มทีมีความยาว 74 นาที ต่อมายาวเพิ่มเป็น 80 นาที ปัจจุบันความยาวของอัลบั้มต่อหนึ่งอัลบั้มมักมีความยาวตั้งแต่ 40 นาทีถึง 55 นาที

จากกฎของชาร์ทในอังกฤษ อัลบั้มต้องมีเพลงมากกว่า 4 เพลงและมีความยาวมากกว่า 25 นาที บางครั้งอัลบั้มที่สั้นกว่านี้จะเรียกว่า อีพี (EP ย่อมาจาก extended play) และอาจมีความหมายเดียวกับคำว่า มินิอัลบั้ม

ในบางอัลบั้มที่มีความยาวเกินกว่า 1 แผ่น ศิลปินมักตัดสินใจที่จะออกเป็นอัลบั้มคู่ โดยมีรูปแบบของ แผ่นซีดี หรือ แผ่นไวนีล รวมกันในหีบห่อเดียวกัน หรือในบางครั้งก็มีถึง 3 แผ่น (triple album)

อ้างอิง

แก้