หน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย
หน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย คือหน่วยงานของรัฐที่มีอำนาจหน้าที่ในการใช้กฎหมายตามที่ได้บัญญัติไว้ ทั้งรัฐธรรมนูญ รัฐบัญญัติ ประมวลกฎหมาย หรือกฎหมายอื่น ๆ มอบอำนาจไว้ให้ในการปฏิบัติการและบังคับใช้[1] ภายใต้เขตอำนาจศาลที่ได้บัญญัติไว้
เขตอำนาจ
แก้
เขตอำนาจ คือขอบเขตที่เจ้าพนักงานบังคับใช้กฎหมายนั้น ๆ มีอำนาจในการดำเนินการสืบสวนสอบสวนหรือจับกุมตามขอบเขตอำนาจที่ได้กำหนดไว้
หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายจะมีข้อจำกัดในการใช้อำนาจของตนตามที่ได้กำหนดไว้ในกฎหมาย ซึ่งมีหลายระดับ ทั้งในระดับประเทศ เช่น คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด ในระดับภูมิภาคของประเทศ เช่น ตำรวจภูธรภาค 2 ในพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศไทย และในระดับระหว่างประเทศ เช่น ตำรวจสากล
หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในระดับสากล มักจะให้การสนับสนุนกิจการรมในการบังคับใช้กฎหมายในประเทศสมาชิกของตน โดยแบ่งปันข้อมูลและข่าวสารต่าง ๆ ที่จำเป็นในการบังคับใช้กฎหมายที่สอดคล้องกับหน่วยงานในประเทศนั้น ๆ แทนการบังคับใช้กฎหมายโดยตรง เพราะไม่มีอำนาจสั่งการเหนืออธิปไตยประเทศนั้น ๆ
ตำรวจ
แก้
เขตอำนาจการสอบสวน หรือ เขตอำนาจสอบสวน,[3] เขตสอบสวน[4] คือขอบเขตที่พนักงานสอบสวนมีอำนาจในการดำเนินงาน ในคดีอาญานั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากหากพนักงานสอบสวนดำเนินการไปทั้งที่ไม่มีอำนาจจะทำให้อัยการไม่สามารถฟ้องคดีได้[5]
สำหรับในประเทศไทย เขตอำนาจการสอบสวนจะแบ่งตามความรับผิดชอบของสถานีตำรวจที่มีอาณาเขตความรับผิดชอบในท้องที่นั้น ในพื้นที่กรุงเทพมหานครเป็น สถานีตำรวจนครบาล สังกัดกองบัญชาการตำรวจนครบาล นอกเหนือจากนั้นเป็น สถานีตำรวจภูธร สังกัดตำรวจภูธรจังหวัด อยู่ภายใต้ตำรวจภูธรทั้ง 9 ภาคทั่วประเทศ
ศาล
แก้เขตอำนาจศาล คือพื้นที่และประเภทคดีที่ศาลนั้นมีอำนาจในการพิจารณาพิพากษาคดีตามกฎหมายที่บัญญัติ[6] ซึ่งอาจแบ่งเขตอำนาจของแต่ละศาลได้ตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ ปริมาณคดีในท้องที่ และอำนวยความสะดวกผู้มาติดต่อราชการ[7]
รูปแบบหน่วยงาน
แก้หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายมีมากมายหลายประเภท ทั้งบังคับใช้กับคนทั่วไปในชุมชนหรือประเทศ และบังคับใช้เฉพาะด้านโดยเฉพาะ เพื่อสอดส่องดูแลให้เป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด เช่น กสทช. และเพื่อประโยชน์โดยรวมของประเทศ อาทิ กรมศุลกากร โดยในแต่ละประเทศจะมีรูปแบบการบังคับใช้แตกต่างกันไป
ศาสนา
แก้ในประเทศที่เคร่งศาสนา จะมีการบังคับใช้กฎหมายศาสนาอย่างเคร่งครัด เช่น กฎหมายชะรีอะฮ์ ในศาสนาอิสลามที่ครอบคลุมวิถีการดำเนินชีวิตของบุคคลและสาธารณชนที่มีพื้นฐานมาจากหลักนิติศาสตร์ (jurisprudence) ของศาสนาอิสลามสำหรับชาวมุสลิมใช้ บังคับใช้โดยตำรวจศาสนา ใช้ระบบพิจารณาคดีโดยผู้เชี่ยวชาญซึ่งเรียกว่าผู้พิพากษา ซึ่งคำตัดสินเล่านั้นเรียกว่าฟัตวา (Fatwa)[8]
หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายศาสนานั้นมีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามหลักพื้นฐานของศาสนาและประเทศ อาทิ ในประเทศซาอุดีอาระเบีย คือตำรวจศีลธรรมชื่อว่า "มุตาวา"[9]
กิจการภายใน
แก้ในหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายแต่ละหน่วยงาน จะมีหน่วยตรวจสอบภายใน เพื่อตรวจสอบการทำงานของหน่วยงานนั้น ๆ ให้เป็นไปตามมาตรฐาน เช่น สำนักงานจรรยาบรรณวิชาชีพ ภายในสำนักงานสอบสวนกลาง (FBI) ของสหรัฐอเมริกา สำนักงานตรวจสอบภายใน สำนักงานตำรวจแห่งชาติของประเทศไทย[10] โดยในบางประเทศมีการตั้งหน่วยตรวจสอบภายในองค์กรแยกออกมาจากองค์กรนั้น เช่น สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ เป็นหน่วยงานตรวจสอบการทำงานของหน่วยงานภาครัฐในประเทศไทย[11]
ตำรวจ
แก้ตำรวจ คือหน่วยงานหลักในการบังคับใช้กฎหมายที่แพร่หลายที่สุดในโลก เนื่องจากมีหน้าที่และความรับผิดชอบที่เกี่ยวข้องกับคนในสังคมมากที่สุด ทั้งที่เกี่ยวกับการบังคับใช้กฎหมายโดยตรง และเกี่ยวกับการรักษาความสงบรวมถึงการเข้าถึงเหตุฉุกเฉินต่าง ๆ ที่อาจจะไม่ได้ระบุไว้ในกฎหมายในฐานะหน่วยงานแรกที่ต้องตอบสนองต่อเหตุการณ์ที่ส่งผลต่อความสงบเรียบร้อยของสังคม ซึ่งมีเขตอำนาจที่หลากหลายตามบทบัญญัติของกฎหมายนั้น ๆ เช่น ตำรวจรัฐในสหรัฐอเมริกา มีอำนาจการสืบสวนสอบสวนแค่ภายในมลรัฐที่ตัวเองสังกัด[12]
ทหาร
แก้
ในหน่วยหรือองค์กรทางทหาร มีหน่วยงานสำหรับบังคับใช้กฎหมายของกองทัพ เรียกว่าสารวัตรทหาร (Military police หรือ Military provost) มีสังกัดและภารกิจที่หลากหลายตามที่ได้รับมอบหมาย อยู่ในกองทัพต่าง ๆ ในทุกประเทศ
ในบางประเทศใช้กองกำลังกึ่งหทารหรือสารวัตรทหารในการบังคับใช้กฎหมายในพลเรือนด้วย เช่น ฌ็องดาร์เมอรี
สำหรับสารวัตรทหาร มีอำนาจหน้าที่หลัก ดังนี้[13]
- ป้องกันการเกิดอาชญากรรมในกองทัพ
- สืบสวนสอบสวนคดีอาญาที่อยู่ในเขตอำนาจของศาลทหาร
- สอดส่องตรวจตราให้บุคลากรในสังกัดกระทรวงกลาโหมอยู่ในระเบียบวินัย ว่ากล่าวตักเตือนเมื่อพบการกระทำผิด
- ควบคุมจัดระเบียบการจราจรที่อยู่ในกิจการของทหาร เช่น การเคลื่อนกำลังพล การส่งกำลังบำรุง
- รักษาความปลอดภัยวัตถุตามที่ได้รับมอบหมาย และอารักขาบุคคลสำคัญ
- ปฏิบัติการเกี่ยวกับการจัดการเชลยศึก เรือนจำทหาร ทหารพลัดหลงจากหน่วย หรือพลเรือนที่ถูกกักกันในยามสงคราม ตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจของฝ่ายทหาร
รายชื่อหน่วยงานบังคับใช้กฎหมาย
แก้ตัวอย่างรายชื่อหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในระดับต่าง ๆ ตามเขตอำนาจ
หน่วยงานระหว่างประเทศ
แก้- องค์การตำรวจอาชญากรรมระหว่างประเทศ หรือเรียก ตำรวจสากล ก่อตั้งมาเพื่อสนับสนุนองค์กรหรือหน่วยงานที่มีภารกิจในการป้องกันหรือปราบปรามอาชญากรรมระหว่างประเทศ มีสมาชิกทั้งหมด 194 ประเทศทั่วโลก
หน่วยงานรัฐบาลกลาง
แก้ในประเทศที่ปกครองในรูปแบบสหพันธรัฐ จะมีหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในระดับรัฐบาลกลาง มีเขตอำนาจในการสืบสวนสอบสวนทุกรัฐภายในประเทศ อาทิ
สหรัฐอเมริกา
ออสเตรเลีย
หน่วยงานระดับรัฐ
แก้หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในระดับรัฐ หรือในระดับภูมิภาค ระดับจังหวัด เป็นหน่วยงานที่มีอยู่ในประเทศที่ปกครองในรูปแบบสหพันธรัฐ โดยอาจจะร่วมมือกับหน่วยงานของรัฐบาลกลาง หรือหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายระดับท้องถิ่นในการปฏิบัติงานบังคับใช้กฎหมายในรัฐหรือภูมิภาคนั้น ๆ ส่วนมากพบในทวีปอเมริกาเหนือ เอเชียใต้[14] และโอเชียเนีย[15] อาทิ
- ออสเตรเลีย
- ตำรวจรัฐนิวเซาท์เวลส์[15]
- ตำรวจรัฐควีนส์แลนด์
- ตำรวจรัฐเซาท์ออสเตรเลีย
- ตำรวจรัฐแทสเมเนีย
- ตำรวจรัฐวิกตอเรีย
- ตำรวจรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลีย
หน่วยงานระดับชาติ
แก้เป็นหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายกลางในระดับชาติ ส่วนมากพบในประเทศที่ปกครอบในรูปแบบรัฐเดี่ยว มีเขตอำนาจในการปฏิบัติการทั่วทั้งประเทศ อาทิ
เกาหลีใต้
สำนักงานตำรวจแห่งชาติเกาหลี[16]
ญี่ปุ่น
สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ต่างจากประเทศอื่นตรงที่ไม่มีตำรวจในสังกัด เป็นเพียงหน่วยงานกลางในการประสานงาน
ไทย
หน่วยงานบังคับใช้กฎหมายในประเทศไทย
แก้ระดับประเทศ
แก้
สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 ขึ้นตรงต่อสำนักนายกรัฐมนตรี
สำนักงานตำรวจแห่งชาติ เป็นหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายประเภทตำรวจของไทย
- กองบัญชาการกองทัพไทย กองพันทหารสารวัตร กองบัญชาการกองทัพไทย กระทรวงกลาโหม
- กองทัพบก กรมการสารวัตรทหารบก
- กองทัพเรือ กรมสารวัตรทหารเรือ
- กองทัพอากาศ กรมทหารสารวัตรทหารอากาศ
- กรมสอบสวนคดีพิเศษ สังกัดกระทรวงยุติธรรม
- กองอาสารักษาดินแดน สังกัดกระทรวงมหาดไทย
- กรมศุลกากร สังกัดกระทรวงการคลัง
- รัฐสภา สภานิติบัญญัติระดับชาติของประเทศไทย
- ศาลยุติธรรม
- เจ้าพนักงานตำรวจศาล สังกัดศูนย์รักษาความปลอดภัย ศาลยุติธรรม
- กรมการปกครอง
- ชุดปฏิบัติการพิเศษ (DOPA S.W.A.T.) สังกัดศูนย์ปฏิบัติการบังคับใช้กฎหมายพนักงานฝ่ายปกครอง สำนักการสอบสวนและนิติการ กรมการปกครอง
ระดับท้องถิ่น
แก้ดูเพิ่ม
แก้- ตำรวจ
- ในประเทศไทย
อ้างอิง
แก้- ↑ "Content". www.satit.up.ac.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 กุมภาพันธ์ 2022. สืบค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2022.
- ↑ "แนวทางการขับเคลื่อนงานป้องกันปราบปรามอา - ดาวน์โหลดหนังสือ | 1-41 หน้า | PubHTML5". pubhtml5.com.
- ↑ "ป้ายตำรวจ". Mapio.net (ภาษาอังกฤษ).
- ↑ "โซเชียลเดือดจี้ตรวจสอบกองซาก 'กะโหลกหมา' หลังบ่อจระเข้ไร่พ่อ ส.ส.ดัง". Dogilike.com.
- ↑ admin-csd (25 กุมภาพันธ์ 2019). "เขตอำนาจการสอบสวน' คืออะไร? แบ่งอย่างไร?". CSD | กองบังคับการปราบปราม.
- ↑ สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. สืบค้นออนไลน์ คำค้นหา เขตอำนาจศาล. สืบค้นเมื่อ 7 มีนาคม พ.ศ. 2565
- ↑ "อำนาจพิจารณาคดีของศาลจังหวัด". mgronline.com. 11 มกราคม 2010.
- ↑ "กฎหมายชารีอะห์คืออะไร มีอิทธิพลมากแค่ไหนกับระบอบตาลีบัน". BBC News ไทย. สืบค้นเมื่อ 9 มีนาคม 2022.
- ↑ "เรื่องราวการลี้ภัยเข้าสหราชอาณาจักรของสาวซาอุฯ". BBC News ไทย. 6 กุมภาพันธ์ 2019.
- ↑ "วิสัยทัศน์/พันธกิจ ค่านิยมองค์การ ยุทธศาสตร์". audit.police.go.th. สำนักงานตรวจสอบภายใน สำนักงานตำรวจแห่งชาติ (สตส.). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 มีนาคม 2022. สืบค้นเมื่อ 9 มีนาคม 2022.
- ↑ "ยุทธศาสตร์ วิสัยทัศน์". www.pacc.go.th. สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.).
- ↑ "ตำรวจอเมริกา เป็นอย่างไรกัน?". dailynews. 19 พฤษภาคม 2021.
- ↑ "Vision and Mission วิสัยทัศน์และพันธกิจ". www.nmp.navy.mi.th. Naval Military Police Regiment.
- ↑ "ตำรวจอินเดียสังหารกลุ่มลัทธิเหมา 26 รายในรัฐทางใต้". tna.mcot.net. 15 พฤศจิกายน 2021. สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2022.
- ↑ 15.0 15.1 "ความปลอดภัย การอยู่อาศัยอย่างปลอดภัยในรัฐนิวเซาท์เวลส์". www.study.sydney (ภาษาอังกฤษแบบออสเตรเลีย). 8 สิงหาคม 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 16 พฤษภาคม 2022. สืบค้นเมื่อ 5 พฤษภาคม 2022.
- ↑ "เกี่ยวกับประเทศเกาหลี การบริหาร นิติบัญญัติ ฝ่ายบริหารและตุลาการ". ศูนย์วัฒนธรรมเกาหลี.
- ↑ "ฝ่ายเทศกิจ - สำนักงานเขตวังทองหลาง". dailynews (ภาษาอังกฤษ). 21 กุมภาพันธ์ 2022.