สุสานหิ่งห้อย

สุสานหิ่งห้อย (ญี่ปุ่น: 火垂るの墓; โรมาจิ: Hotaru no Haka; อังกฤษ: Grave of the Fireflies) ภาพยนตร์แอนิเมชันแนวโศกนาฏกรรมสงครามของญี่ปุ่นที่อิงจากเรื่องสั้นใน ค.ศ. 1967 โดยอากิยูกิ โนซากะ ภาพยนตร์นี้เขียนบทและกำกับโดยอิซาโอะ ทากาฮาตะ และวาดภาพโดยสตูดิโอจิบลิให้แก่สำนักพิมพ์ชินโชชะ

สุสานหิ่งห้อย
ไฟล์:Grave of the Fireflies.jpg
กำกับ	อิซาโอะ ทากาฮาตะ
บทภาพยนตร์	อิซาโอะ ทากาฮาตะ
สร้างจาก	"โฮตารุ โนะ ฮาตะ" โดย อากิยูกิ โนซากะ
อำนวยการสร้าง	โทรุ ฮาระ
นักแสดงนำ	สึโตมุ ทัตสึมิ อายาโนะ ชิราอิชิ โยชิโกะ ชิโนฮาระ อาเกมิ ยามางูจิ
กำกับภาพ	โนบูโอะ โคยามะ
ตัดต่อ	ทาเกชิ เซยามะ
ดนตรีประกอบ	มิจิโอะ มามิยะ
บริษัทผู้สร้าง	สตูดิโอจิบลิ ชินโชชะ
ผู้จัดจำหน่าย	โทโฮ
วันฉาย	16 เมษายน ค.ศ. 1988 (1988-04-16)
ความยาว	89 นาที
ประเทศ	ญี่ปุ่น
ภาษา	ญี่ปุ่น
ทำเงิน	1.7 พันล้านเยน (ญี่ปุ่น) 516,962 ดอลลาร์สหรัฐ (สหรัฐ)

ภาพยนตร์เรื่องนี้ให้เสียงโดยสึโตมุ ทัตซึมิ, อายาโนะ ชิราอิชิ, โยชิโกะ ชิโนฮาระ, และ อาเกมิ ยามางูจิ ดำเนินเรื่องในเมืองโคเบะ ประเทศญี่ปุ่น เป็นเรืองราวของสองพี่น้อง เซตะ และ เซ็ตสึโกะ ที่ต้องพยายามเอาชีวิตรอดในช่วงไม่กี่เดือนสุดท้ายก่อนสงครามโลกครั้งที่สองจะสิ้นสุดลง

สุสานหิ่งห้อยได้รับคำชื่นชมจากนักวิจารณ์ และได้รับการจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในภาพยนตร์สงครามที่ดีที่สุดตลอดกาล และยังถูกจัดให้เป็นผลงานแอนิเมชันชิ้นสำคัญจากประเทศญี่ปุ่นอีกด้วย

เนื้อเรื่อง

เป็นเรื่องราวความรักความสัมพันธ์ของสองพี่น้องที่อาศัยอยู่ในเมืองโกเบประเทศญี่ปุ่นเหตุการณ์เกิดระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 เซตะ โยโกกาวา ลูกชายคนแรกของนายพลทหารเรือ อายุ 14 ปี กำลังขนเสบียงลงหลุมเพื่อมีอาหารเวลาสงครามสงบ และในเวลานั้นเครื่องบินกำลังบินผ่านมายังเมืองเพื่อปล่อยระเบิดครั้งรุนแรงกว่าที่ผ่านมา เซตะจึงให้แม่ของตนออกเดินทางไปยังหลุมหลบภัยก่อน เนื่องจากแม่เป็นโรคหัวใจ โดยเซตะ และ น้องสาว เซซึโกะ อายุ 4 ขวบ จะตามไปทีหลัง ซึ่งระหว่างทางไปหลุมหลบภัย ระเบิดจากเครื่องบินของทหารอเมริกาถูกทิ้งลงมา ทำให้เซตะและเซซึโกะ พลัดหลงกับแม่ของพวกเขา ทำให้เซตะพาน้องสาวไปหลบภัยอยู่หลังเนินถนนสูงเป็นกำแพงหินริมทะเล ซึ่งภายหลังพวกเขาพบว่าบ้านของพวกเขาถูกไฟไหม้หมดทั้งหลัง และรอบๆบริเวณนั้นถูกทำลายทั้งหมด

สองพี่น้องพยายามตามหาแม่ มีคนมากบอกเซตะว่าแม่ของเขาบาดเจ็บสาหัสและเสียชีวิตลงเนื่องจากถูกไฟลวก และเมื่อเวลาผ่านไปเซซึโกะถามหาแม่ของเขาแต่เซตะบ่ายเบียงไม่ยอมบอกและปกปิดน้องสาวของเขาไม่ให้รู้ว่าแม่ได้เสียชีวิตแล้ว และทั้งสองก็ได้ไปอยู่กับป้า ฮิซาโกะ ของพวกเขา ซึ่งป้าของเซตะถามถึงอาการปาดเจ็บของแม่ เซตะจึงต้องบอกความจริงไปว่าแม่ได้เสียชีวิตไปแล้ว และต่อมาพวกเขาก็ทนนิสัยป้าของเขาไม่ไหวจึงออกจากบ้านป้ามาทั้งสองคน ทั้งสองพี่น้องจึงไปอยู่ในเหมืองเก่าๆ ซึ่งในสมัยก่อนใช้เป็นที่หลบภัย ภายในเหมืองมีแสงสว่างน้อยมากทำให้เซซึโกะกลัวความมืด เมื่อเป็นเช่นนั้น เซตะพี่ชายจึงไปหาหิ่งห้อยมาปล่อยไว้มากมายทำให้มีแสงสว่างมากพอทำให้เซซึโกะไม่กลัว

และเมื่อเวลาผ่านไปนาน อาหารก็เริ่มหมด และไม่มีอาหารให้แลกแล้ว และเซซึโกะก็เริ่มมีอาการเจ็บป่วยเกิดขึ้น ซึ่งเซซึโกะป่วยเป็นโรคขาดสารอาหาร และเมื่ออาหารหมด ทำให้เซตะต้องขโมยของตามบ้านเมื่อมีการทิ้งระเบิดของทหารอเมริกา ผู้คนมากมายกำลังหลบหนีระเบิดอยู่แต่เซตะกลับวิ่งฝ่าระเบิดเข้าไปตามบ้านคนที่ว่างเปล่าเพื่อเข้าไปหาของกินมาให้เซซึโกะ และนานวันเข้าอาการป่วยของเซซึโกะเริ่มมากขึ้น เซตะจึงพาน้องไปหาหมอแต่หมอก็ไม่มียารักษาให้ มีวันหนึ่งเซตะเข้าไปในตัวเมืองเพื่อไปถอนเงินก้อนสุดท้ายเพื่อเอาออกมาใช้ และเขาก็ได้ข่าวว่าญี่ปุ่นยอมแพ้สงครามแล้ว เรือทุกลำจมลงทะเลหมด จมไปพร้อมกับความหวังที่จะเห็นพ่อซึ่งเป็นทหารเรือกลับมาหาตนและน้อง

เมื่อเซตะกลับมาที่เหมือง เขาเห็นน้องสาวนอนอมลูกหินอยู่ซึ่งเซซึโกะคิดว่าป็นลูกอม เซตะจึงห้ามไม่ให้น้องสาวกินลูกหินอีก และเขาจึงไปเอาแตงโมมาป้อนให้เซซึโกะกินและปล่อยให้เซซึโกะนอนพัก เมื่อเห็นน้องสาวนอนพัก เซตะจึงไปทำอาหาร และตั้งแต่นั้นมา เซซึโกะก็ไม่ตื่นขึ้นมาอีกตลอดกาล ในคืนที่ฝนตกหนักและหนาวเย็นเซตะนอนกอดร่างไร้วิญญาณของน้องสาวเขาทั้งคืน และพอเช้าเซตะ ก็เผาร่างของเซซึโกะและนำเศษกระดูกมาใส่ในกล่องลูกอมและเซตะก็นำกล่องนั้นติดตัวไปตลอดจนกระทั่งเขาเสียชีวิตลงที่สถานีรถไฟในวันที่ 21 กันยายน ปี 1945

รูปแบบการเล่าเรื่อง

ในตอนเริ่มเรื่องและตอนจบของเรื่อง จะสื่อถึงความสัมพันธ์ของทั้งสองซึ่งแม้จะเสียชีวิตไปทั้งสองคน แต่ทั้งคู่ก็เป็นวิญญาณและอยู่ด้วยกันตลอดไป หลังจากนั้น 1 เดือนหลังจากจบสงคราม จึงมีการกฎหมายบังคับใช้คุ้มครองเด็กที่ประสบในภาวะสงครามขึ้น ในเรื่องสุสานหิ่งห้อยนั้น จะเปรียบหิ่งห้อยที่มีชีวิตอยู่ได้ไม่กี่วัน เหมือนกับชีวิตเด็กๆที่อดอยากไม่มีกิน เนื่องจากผลจากการกระทำของสิ่งใดก็ตาม และยังเปรียบแสงของหิ่งห้อยเหมือนความหวังอันริบหรี่ของเด็กๆที่สุดท้ายความหวังอันนั้นก็ดับไปพร้อมกับแสงสว่างของหิ่งห้อยยามเมื่อมันตายลง

คำตอบรับ

ภาพยนตร์นี้ประสบความสำเร็จเพียงเล็กน้อยบ็อกซ์ออฟฟิศญี่ปุ่นโดยมีรายได้เพียง 1.7 พันล้านเยน ต่อมามีการฉายภาพยนตร์จำกัดรอบที่งาน Studio Ghibli Fest 2018 ในสหรัฐ โดยมีรายได้เพียง 516,962 ดอลลาร์สหรัฐ

ปฏิกิริยาสาธารณะ

หลังออกฉายต่างประเทศ มีการตั้งข้อสังเกตว่าผู้ชมตีความภาพยนตร์เรื่องนี้แตกต่างกันเนื่องจากความแตกต่างทางวัฒนธรรม ดังเช่น เมื่อผู้ชมชาวญี่ปุ่นดูภาพยนตร์ การที่เซตะตัดสินใจไม่กลับไปหาป้าเป็นการตัดสินใจที่เข้าใจได้ เนื่องจากเข้าใจว่าเซตะถูกเลี้ยงดูมาเพื่อให้เห็นคุณค่าของความภาคภูมิใจในตัวเองและประเทศ แต่ผู้ชมชาวอเมริกันและออสเตรเลียมีแนวโน้มที่จะมองว่าเป็นการตัดสินใจที่ไม่ฉลาด เนื่องจากความแตกต่างทางวัฒนธรรม เพื่อพยายามช่วยชีวิตน้องสาวและตัวเขาเอง

อ่านเพิ่ม

• Goldberg, Wendy (2009). Lunning, Frenchy (บ.ก.). "Transcending the Victim's History: Takahata Isao's Grave of the Fireflies". Mechademia. University of Minnesota Press. 4: 39–52. doi:10.1353/mec.0.0030. ISBN 9780816667499.
• Hooks, Ed (2005). "Grave of the Fireflies". Acting in Animation: A Look at 12 Films. Heinemann Drama. pp. 67–83. ISBN 9780325007052.
• Rosser, Michael (23 November 2012). "Dresden to produce live action Grave of the Fireflies". Screen Daily. สืบค้นเมื่อ 24 November 2012.

แหล่งข้อมูลอื่น

• สุสานหิ่งห้อย ที่ Nausicaa.net
• สุสานหิ่งห้อย ที่อินเทอร์เน็ตมูวีเดตาเบส
• สุสานหิ่งห้อย ที่รอตเทนโทเมโทส์
• สุสานหิ่งห้อย (ภาพยนตร์) ที่เครือข่ายข่าวอนิเมะ
• สุสานหิ่งห้อย ที่บิกการ์ตูนเดตาเบส
• สุสานหิ่งห้อย ฉบับคนแสดง (ในภาษาญี่ปุ่น)