วิโรจน์ กมลพันธ์

วิโรจน์ กมลพันธ์ (8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 – 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2522) อดีตรัฐมนตรีไม่ประจำกระทรวง 3 สมัย และอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ 1 สมัย ในรัฐบาลของถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ เป็นบุคคลที่ได้รับการยกย่องจากคุรุสภาว่า "คนดีศรีอยุธยาทางด้านพัฒนาการศึกษา"[1]

วิโรจน์ กมลพันธ์
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง
31 พฤษภาคม พ.ศ. 2490 – 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490
นายกรัฐมนตรีถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441
อำเภอกรุงเก่า จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
เสียชีวิต21 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 (81 ปี)

ประวัติ

แก้

วิโรจน์ กมลพันธ์ เกิดเมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 ที่ตำบลหัวรอ อำเภอกรุงเก่า เมืองกรุงเก่า (จังหวัดพระนครศรีอยุธยา) เป็นบุตรของนายสอน กับนางเหนย กมลพันธ์ เข้าเรียนชั้นประมที่โรงเรียนตัวอย่างประจำมณฑลกรุงเก่า จากนั้นได้เข้าเรียนต่อวิชาครูประถม ที่โรงเรียนฝึกหัดครูวัดบวรนิเวศ เมื่อจบการศึกษาแล้วเขาได้บรรจุเข้ารับราชการครูที่โรงเรียนตัวอย่างประจำมณฑลกรุงเก่า เมื่อปี พ.ศ. 2464 ต่อมาในปี พ.ศ. 2474 ได้รับแต่งตั้งเป็นธรรมการจังหวัดปทุมธานี และปี พ.ศ. 2478 เป็นธรรมการจังหวัดพระนครศรีอยุธยาและได้รับปริญญาธรรมศาสตรบัณฑิตด้วย

วิโรน์ เป็นผู้ก่อตั้งโรงเรียนอยุธยานุสรณ์ ในปี พ.ศ. 2484 โดยใช้สถานที่ตั้งเดิมของโรงเรียนอยุธยาวิทยาลัยหลังจากที่โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัยได้ย้ายไปยังที่ตั้งแห่งใหม่

ในปี พ.ศ. 2485 ได้รับแต่งตั้งเป็นศึกษาธิการภาค 2 (ปราจีนบุรี) ในปีต่อมาได้รับแต่งตั้งเป็นหัวหน้ากองโรงเรียน กรมอาชีวศึกษา และในปี พ.ศ. 2486 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นอาจารย์ใหญ่โรงเรียนช่างก่อสร้างอุเทนถวาย[2]

ช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง นายปรีดี พนมยงค์ ได้ชักชวนนายวิโรจน์ เข้าร่วมขบวนการเสรีไทยด้วย

ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป มกราคม พ.ศ. 2489 เขาได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และหลังจากการเลือกตั้งเขาได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีที่ไม่ประจำกระทรวง (รัฐมนตรีลอย) ในรัฐบาลของนายปรีดี พนมยงค์ 2 สมัย[3][4] และเป็นรัฐมนตรีและรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ[5] ในรัฐบาลของพลเรือตรี ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์

เขาสมรสกับนางทองแถม กมลพันธ์ มีบุตร 5 คน นายวิโรจน์เสียชีวิตเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2522

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. หนังสือประวัติครู 2523. กรุงเทพฯ:โรงพิมพ์คุรุสภา. 2523
  2. "ประวัติความเป็นมาอุเทนถวาย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-02-20. สืบค้นเมื่อ 2020-04-17.
  3. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๖ ราย)
  4. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๖ ราย)
  5. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)
  6. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน เก็บถาวร 2022-10-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๑๖๑, ๗ ตุลาคม ๒๔๘๓
  7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-08-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๔ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๗๔๔, ๑๒ พฤศจิกายน ๒๔๘๐
  8. ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนาม ผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ เก็บถาวร 2022-08-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๘๙๑, ๑๔ กุมภาพันธ์ ๒๔๗๙
  9. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา เก็บถาวร 2022-06-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๓ ตอนที่ ๘๐ ง หน้า ๑๙๖๗, ๑๐ ธันวาคม ๒๔๘๙