วงศ์ปลาค้อ
วงศ์ปลาค้อ (อังกฤษ: Hillstream loachs, River loachs) เป็นวงศ์ปลาน้ำจืดที่มีขนาดเล็กชอบอาศัยอยู่ตามต้นน้ำลำธารทั่วไปในทวีปเอเชียและอนุทวีปยูเรเชีย ใช้ชื่อวงศ์ว่า Balitoridae (/บา-ลิ-ทอร์-อิ-ดี้/)
| วงศ์ปลาค้อ | |
|---|---|
| |
| ปลาจิ้งจกดำ (H. zollingeri) ในสกุล Homaloptera หรือปลาจิ้งจก | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ 
| |
| โดเมน: | ยูแคริโอต Eukaryota |
| อาณาจักร: | สัตว์ Animalia |
| ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง Chordata |
| ชั้น: | ปลาที่มีก้านครีบ Actinopterygii |
| อันดับ: | ปลาตะเพียน Cypriniformes |
| วงศ์: | ปลาค้อ Balitoridae Swainson, 1839[1] |
| สกุล | |
| ชื่อพ้อง | |
| |
มีลักษณะคล้ายปลาในวงศ์ปลาหมู (Cobitidae) มีลักษณะสำคัญ คือ หัวกลม ลำตัวเรียวยาว ด้านล่างแบนราบ ปากอยู่ใต้จะงอยปาก ไม่มีฟันในลำคอ มีหนวดอย่างน้อย 3 คู่ ไม่มีเงี่ยงแข็งที่บริเวณหน้าหรือใต้ตา ครีบอกและครีบท้องแผ่ออกทั้ง 2 ข้างของลำตัว ใช้สำหรับเกาะยึดติดกับโขดหินหรือวัสดุต่าง ๆ ใต้น้ำเพื่อมิให้ตัวถูกกระแสน้ำพัดพาไหลไป เป็นปลาที่จะอาศัยอยู่บริเวณแหล่งน้ำที่เป็นต้นน้ำ คือ ลำธารบนภูเขาสูงที่ไหลมาจากน้ำตก ที่มีกระแสน้ำไหลเชี่ยว ปลาในวงศ์นี้ว่ายน้ำไม่เก่ง แต่สามารถคืบคลานต้านกระแสน้ำบนโขดหินได้เป็นอย่างดี[4]
ในประเทศไทย พบหลายชนิด เช่น ปลาจิ้งจกสมิธ (Homaloptera smithi) และปลาจิ้งจกหัวแบน (Balitora brucei) ปลาเหล่านี้สามารถใช้เป็นดัชนีบ่งชี้คุณภาพน้ำทางกายภาพได้เป็นอย่างดี เนื่องจากส่วนใหญ่แล้วอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำธรรมชาติที่สะอาด และกินแมลงน้ำและตะไคร่น้ำเป็นอาหาร โดยแมลงน้ำและตะไคร่น้ำจะต้องอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำที่สะอาดเช่นกัน
ไม่ใช้เป็นปลาที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจในแง่ของการเป็นปลาบริโภค เพียงแต่อาจมีการบริโภคกันในท้องถิ่น และนิยมเลี้ยงเป็นปลาสวยงามหลายชนิดด้วยกัน โดยมักจะเรียกในวงการปลาสวยงามว่า "ปลาจิ้งจก" หรือ "ปลาผีเสื้อติดหิน" หรือ "ปลาซัคเกอร์ผีเสื้อ" เป็นต้น
และเดิมทีวงศ์นี้ยังแบ่งออกเป็นวงศ์ย่อยอีก 2 วงศ์ แต่ปัจจุบันได้แยกออกเป็นวงศ์ต่างหาก คือ Nemacheilidae (วงศ์ปลาค้อหิน) และ Gastromyzontidae[1]
อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 Kottelat, M. (2012): Conspectus cobitidum: an inventory of the loaches of the world (Teleostei: Cypriniformes: Cobitoidei). เก็บถาวร 2013-02-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน The Raffles Bulletin of Zoology, Suppl. No. 26: 1-199.
- ↑ 2.0 2.1 Randall, Z.S. & Page, L.M. (2015): On the paraphyly of Homaloptera (Teleostei: Balitoridae) and description of a new genus of hillstream loaches from the Western Ghats of India. Zootaxa, 3926 (1): 57–86.
- ↑ "Balitoridae". ระบบข้อมูลการจำแนกพันธุ์แบบบูรณาการ.
- ↑ Banister, K.E. (1998). Paxton, J.R.; Eschmeyer, W.N. (บ.ก.). Encyclopedia of Fishes. San Diego: Academic Press. p. 100. ISBN 0-12-547665-5.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
