พระองค์เจ้าดำ

พระองค์เจ้าดำ เป็นบุคคลที่มีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระเพทราชาที่ประสูติแต่พระสนม เป็นพระราชอนุชาต่างพระมารดากับสมเด็จพระเจ้าเสือ จึงมีศักดิ์เป็นพระปิตุลา (อา) ของสมเด็จพระเจ้าท้ายสระ และสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ

พระองค์เจ้าดำ
ประสูติ	กรุงศรีอยุธยา อาณาจักรอยุธยา
สิ้นพระชนม์	พ.ศ. 2250 วัดโคกพระยา กรุงศรีอยุธยา อาณาจักรอยุธยา
ฝังพระศพ	วัดโคกพระยา
พระชายา	พระองค์เจ้าแก้ว
พระบุตร	กรมขุนสุรินทรสงคราม
ราชวงศ์	บ้านพลูหลวง
พระบิดา	สมเด็จพระเพทราชา
ศาสนา	เถรวาท
ถูกกล่าวหา	ลักลอบเข้าเขตพระราชฐาน
รับโทษ	สำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์

พระองค์ได้พระองค์เจ้าแก้วพระราชธิดาในสมเด็จพระเจ้าเสือมาเป็นบาทบริจาริกา ต่อมาพระองค์ถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ ซึ่งตามพระราชพงศาวดารกรุงสยาม จากต้นฉบับของบริติชมิวเซียม และพระราชพงศาวดาร ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์ วัดพระเชตุพน ฉบับตัวเขียน ได้ระบุไว้ตรงกันว่า "มาจากการที่พระองค์ละลาบละล้วงเข้าไปในเขตพระราชฐานซึ่งเป็นเขตต้องห้าม โดยมิได้เกรงกลัวพระราชอาญาอยู่หลายครั้ง" สมเด็จพระเจ้าท้ายสระจึงปรึกษากับเจ้าฟ้าพร พระราชอนุชาที่กรมพระราชวังบวรสถานมงคล เห็นเป็นมหันตโทษจึงโปรดให้พันธนาการพระองค์เจ้าดำและสำเร็จโทษเสีย ณ วัดโคกพระยา ส่วนพระองค์เจ้าแก้วก็เสด็จไปทรงผนวชเป็นพระรูป (ชี) อยู่กับกรมพระเทพามาตย์ (กัน) พระอัยยิกาของสมเด็จพระเจ้าท้ายสระที่วัดดุสิดาราม

ส่วนพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) กล่าวแตกต่างออกไปว่า เจ้าพระองค์ดำถูกสำเร็จโทษในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี เนื่องจากทรงเข้าร่วมคิดก่อกบฏซ่องสุมกำลังคนกับกรมขุนเสนาบริรักษ์ (พระองค์แก้ว) พระบุตรของท้าวศรีจุฬาลักษณ์ (แจ่ม) อำมาตย์หลอ พระรักษ์มณเทียรกรมวัง และเจ้าพระองค์แขก หลังจากสมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดีขึ้นครองราชย์แล้วมีรับสั่งให้เจ้าฟ้าเพชรกับเจ้าฟ้าพรจับตัวผู้ก่อกบฏทั้งหมดไปสำเร็จโทษแต่ไม่มีกล่าวถึงการฝังศพที่วัดโคกพระยาเหมือนพระราชพงศาวดารฉบับอื่น

พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) กล่าวว่า :-

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอสองพระองค์ พระเชษฐา [เจ้าฟ้าเพชร] พระชนม์ได้ ๒๔ พระวสา พระอนุชา [เจ้าฟ้าพร] พระชนม์ได้ ๒๐ พระวสา รับพระบัณฑูรทั้งสองพระองค์แล้ว ให้จับเจ้ากรมขุนเสนาบริรักษ์ว่าคบคิดกันกับอำมาตย์หลอ พระรักษ์มณเทียร จ้าวพระองค์แขก จ้าวพระองค์ดำ ว่าซ่องสุมผู้คนคิดขบถมิได้ถวายเครื่องสาตราวุธ ให้ไปประหารชีวิตเสีย

หากยึดตามพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) เจ้าพระองค์ดำจะสิ้นพระชนม์ราว พ.ศ. 2246

พระโอรสธิดา

พระองค์เจ้าดำ มีพระบุตรธิดา ดังนี้

• กรมขุนสุรินทรสงคราม

ในวัฒนธรรมสมัยนิยม

ในละครพีเรียดอิงประวัติศาสตร์เรื่องพรหมลิขิต ได้มีการกล่าวถึงพระองค์เจ้าดำ ซึ่งผู้ที่รับบทพระองค์เจ้าดำคือ เอ-พศิน เรืองวุฒิ

พงศาวลี

พงศาวลีของพระองค์เจ้าดำ
2. สมเด็จพระเพทราชา                                   5. ท้าวศรีสัจจา (พระนมเปรม)                             1. พระองค์เจ้าดำ

อ้างอิง

เชิงอรรถ