พระรัตนธัชมุนี (จู อิสฺสรญาโณ)

พระรัตนธัชมุนี นามเดิม จู ทีปรักษพันธุ์[1] ฉายา อิสฺสรญาโณ เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมฝ่ายธรรมยุติกนิกาย เจ้าอาวาสรูปที่ 9 ของวัดมัชฌิมาวาส (จังหวัดสงขลา)[2] และอดีตเจ้าคณะจังหวัดสงขลา

พระรัตนธัชมุนี

(จู อิสฺสรญาโณ)
ส่วนบุคคล
เกิด19 มกราคม พ.ศ. 2415 (89 ปี 14 วัน ปี)
มรณภาพ2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2505
นิกายธรรมยุติกนิกาย
การศึกษาเปรียญธรรม 7 ประโยค
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
อุปสมบท7 มิถุนายน พ.ศ. 2436
ตำแหน่งเจ้าคณะจังหวัดสงขลา

ประวัติ

แก้

พระรัตนธัชมุนี มีนามเดิมว่า จู ทีปรักษพันธุ์ เกิดเมื่อวันอาทิตย์ แรม 6 ค่ำ เดือนยี่ ปีวอก ตรงกับที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2415 (นับแบบปัจจุบันเป็นปี พ.ศ. 2416) ภูมิลำเนาอยู่ตำบลเกาะยอ อำเภอเมืองสงขลา เป็นบุตรคนที่ 3 ของนายทอนกับนางเซ่งเนียว[1] เรียนหนังสือกับบิดาจนมีอายุได้ 11 ปี จึงเรียนภาษาบาลีกับพระอาจารย์ตุ้ย วัดท้ายยอ พระปาน และพระอธิการรอด[3] อายุ 15 ปี ท่านบวชเป็นสามเณรอยู่ 1 ปี จึงลาสิกขาไปเรียนวิชาแพทย์และพาณิชกับครอบครัว และช่วยครอบครัวทำธุรกิจ ถึงวันที่ 7 มิถุนายน พ.ศ. 2436 ท่านจึงได้อุปสมบทที่วัดมัชฌิมาวาส จังหวัดสงขลา โดยมีพระภัทรธรรมธาดา (แจ้ง ภทฺทิโย) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระวินัยธรรม (หนู  าน าโณ) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ เสร็จพิธีเวลา 17.05 น.[4]

พ.ศ. 2441 ได้เข้ามาถวายตัวเป็นศิษย์ในสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เข้าศึกษาที่มหามกุฏราชวิทยาลัย วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร อยู่ 3 ปี เข้าสอบได้เปรียญเอก (เทียบเท่าเปรียญธรรม 3 ประโยค) แต่นั้นสมเด็จพระมหาสมณเจ้าฯ ก็ทรงฝึกสอนเอง ได้เข้าแปลพระปริยัติธรรมในสนามหลวง ณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม เป็นเปรียญธรรม 4 ประโยค เมื่อ พ.ศ. 2444 และเข้าสอบได้อีกปีละประโยค จนได้เปรียญธรรม 5 ประโยคในปี ร.ศ. 121 (พ.ศ. 2445)[5] ได้เปรียญธรรม 6 ประโยคในปี พ.ศ. 2446[6] ต่อมาถึงปี ร.ศ. 124 (พ.ศ. 2448) เข้าแปลพระปริยัติธรรมอีกครั้งได้เป็นเปรียญธรรม 7 ประโยค[7]

ต่อมาท่านทุพพลภาพและอาพาธด้วยโรคเส้นประสาทพิการ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ลาออกจากตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดมัชฌิมาวาสและเจ้าคณะจังหวัดสงขลาตั้งแต่วันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2472[8] แล้วกลับมาจำพรรษาที่วัดบวรนิเวศวิหาร

สมณศักดิ์

แก้
  • 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2451 ตั้งเป็นพระราชาคณะที่ พระอโนมคุณมุนี มีนิตยภัตเดือนละ 5 ตำลึง ได้รับพัดแฉกพื้นกำมะหยี่ปักทองแล่งหน้าราหูใหญ่เป็นเครื่องยศ[9]
  • 24 กันยายน พ.ศ. 2464 เลื่อนเป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชเมธี ศรีประสาธน์สุตาคม อุดมมติปกร ยติคณิศร บวรสังฆาราม คามวาาสี[10]
  • 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 เลื่อนเป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพเมธี ศรีวิบุลยนายก ตรีปิฎกธาดา มหาคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี[11]
  • 4 ธันวาคม พ.ศ. 2491 เลื่อนเป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระรัตนธัชมุนี ชินสีห์ธรรมสาธก ตรีปิฎกคุณาลังการ เถรธรรมสมาจาร วินัยสุนทร ยติคณิศรบวรสังฆาราม คามวาสี[12]

มรณภาพ

แก้

พระรัตนธัชมุนี อาพาธด้วยโรคมะเร็งต่อมลูกหมาก รับการผ่าตัดที่โรงพยาบาลสงฆ์เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน พ.ศ. 2500 แล้วพักรักษาตัวที่นั่นจนกระทั่งมรณภาพเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2505 เวลา 08.06 น.[13] สิริอายุได้ 89 ปี 14วัน สำนักอยู่ ณ กุฏิลออ หลิมเซ่งพ่าย ข้างพระวิหารพระศาสดา วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร[3]

อ้างอิง

แก้
เชิงอรรถ
  1. 1.0 1.1 จดหมายหลวงอุดมสมบัติฯ, หน้า (5)
  2. ประวัติพระอารามหลวง เล่ม ๒, หน้า 589
  3. 3.0 3.1 "พระเถระวัดบวรนิเวศวิหาร: พระรัตนธัชมุนี (จู อิสฺสรญาโณ)". วัดบวรนิเวศวิหาร. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-01-23. สืบค้นเมื่อ 1 เมษายน 2559. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  4. จดหมายหลวงอุดมสมบัติฯ, หน้า (12)
  5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกสังฆการี เรื่อง พระสงฆ์สามเณรที่สอบไล่พระปริยัติธรรมได้, เล่ม 20, ตอน 4, 26 เมษายน ร.ศ. 122, หน้า 50
  6. ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีพระสงฆ์สามเณร ที่แปลพระปริยัติธรรมได้ใน ศก๑๒๒, เล่ม 21, ตอน 4, 24 เมษายน ร.ศ. 123, หน้า 40
  7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกกรมสังฆการี [เรื่อง ประชุมสอบไล่พระสงฆ์สามเณรแปลพระปริยัติธรรม ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม และรายนาม], เล่ม 23, ตอน 3, 15 เมษายน ร.ศ. 125, หน้า 57
  8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกกรมธรรมการ เรื่อง พระราชาคณะเจ้าอาวาสและเจ้าคณะจังหวัดขอลาออกจากตำแหน่ง, เล่ม 46, ตอน 0 ง, 28 เมษายน 2472, หน้า 282
  9. ราชกิจจานุเบกษา, การตั้งพระราชาคณะและพระครู, เล่ม 25, ตอนที่ 15, 12 กรกฎาคม ร.ศ. 127, หน้า 454
  10. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสถาปนาสมเด็จพระราชาคณะและพระราชาคณะ, เล่ม 38, ตอนที่ 0 ง, 2 ตุลาคม 2464, หน้า 1,833
  11. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาเลื่อนและตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 42, ตอนที่ 0 ก, 15 พฤศจิกายน 2468, หน้า 209-210
  12. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 65, ตอนที่ 71, 7 ธันวาคม 2491, หน้า 3,963
  13. จดหมายหลวงอุดมสมบัติฯ, หน้า (20)
บรรณานุกรม
  • กองพุทธศาสนสถาน สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. ประวัติพระอารามหลวง เล่ม ๒. กรุงเทพฯ : สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ, 2548. 622 หน้า. หน้า 313-314.
  • อุดมสมบัติ (จัน), หลวง ; ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. จดหมายหลวงอุดมสมบัติ พร้อมด้วยอธิบายของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. กรุงเทพฯ : ห้างหุ้นส่วนจำกัดศิวพร, 2548. 396 หน้า. หน้า (5)-(22). [พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลทิฆัมพร โปรดให้พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พระรัตนธัชมุนี (อิสฺสรญาณเถร) ณ เมรุหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2505]