พระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร)

พระธรรมปัญญาบดี นามเดิม ถาวร เจริญพานิช ฉายา ติสฺสานุกโร (27 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 - 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2557) เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองฝ่ายมหานิกาย อดีตเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร และอดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะเขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร ปธ.๔)
ส่วนบุคคล
เกิด	27 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 (98 ปี 61 วัน ปี)
มรณภาพ	27 กรกฎาคม พ.ศ. 2557
นิกาย	มหานิกาย
การศึกษา	เปรียญธรรม 4 ประโยค นักธรรมชั้นเอก
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
บรรพชา	24 เมษายน พ.ศ. 2474
อุปสมบท	5 มิถุนายน พ.ศ. 2479
พรรษา	78
ตำแหน่ง	อดีตเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร อดีตที่ปรึกษาเจ้าคณะเขตพระนคร กรุงเทพมหานคร อดีตเจ้าคณะเขตพระนคร

ประวัติ

ชาติภูมิ

พระธรรมปัญญาบดี นามเดิมว่า ถาวร เจริญพานิช เกิดเมื่อวันเสาร์ที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 แรม 11 ค่ำ เดือน 6 ปีมะโรง ที่บ้านเลขที่ 5 ตำบลบ้านหม้อ อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี บิดาชื่อนายจรัญ เจริญพานิช มารดาชื่อนางพุ่ม เจริญพานิช

อุปสมบท

บรรพชาเป็นสามเณร เมื่อวันเสาร์ที่ 24 เมษายน พ.ศ. 2474 ณ วัดตราชู ตำบลบ้านหม้อ อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี โดยมีพระครูพรหมจริยคุณ (ดี) ภายหลังเป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ ที่ พระพรหมนคราจารย์ วัดแจ้งพรหมนคร อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี เป็นพระอุปัชฌายาจารย์

ต่อมาได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่อวันศุกร์ที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2479 ณ วัดตราชู ตำบลบ้านหม้อ อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี โดยมีพระธรรมปิฎก (เผื่อน ติสฺสทตฺโต ป.ธ.9) ภายหลังได้รับสมณศักดิ์ที่สมเด็จพระวันรัต วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เป็นพระอุปัชฌาจารย์ พระครูพรหมจริยคุณ (ดี ธมฺมปญฺโญ) ภายหลังเป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่พระพรหมนคราจารย์ วัดแจ้งพรหมนคร อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระครูปลัดปิฎกวัฑฒน์ (ฟุ้ง ปุณฺณโก ป.ธ.3) ภายหลังเป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่พระธรรมเสนานี วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาว่า "ติสฺสานุกโร"

วิทยฐานะ

• พ.ศ. 2473 - สำเร็จการศึกษาชั้นประถมปีที่ 4 โรงเรียนชุมชนวัดตราชู ตำบลบ้านหม้อ อำเภอพรหมบุรี จังหวัดสิงห์บุรี
• พ.ศ. 2476 - สอบได้นักธรรมชั้นโท (น.ธ.โท) สำนักเรียนวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2480 - สอบได้เปรียญธรรม 4 ประโยค (ป.ธ.4) สำนักเรียนวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม กรุงเทพมหานคร

ตำแหน่ง

ฝ่ายปกครอง

• พ.ศ. 2495 - เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
• พ.ศ. 2515 - เป็นเจ้าคณะแขวงพระบรมมหาราชวัง
• พ.ศ. 2516 - เป็นพระอุปัชฌาย์
• พ.ศ. 2528 - เป็นรองเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
• พ.ศ. 2533 - เป็นประธานกรรมการมูลนิธิพระราชปัญญาสุธี (ถาวร ติสฺสานุกโร)
• พ.ศ. 2536 - เป็นเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม และประธานกรรมการมูลนิธิ "ทุนพระพุทธยอดฟ้า" ในพระบรมราชูปถัมภ์
• พ.ศ. 2537 - เป็นเจ้าคณะเขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2541 - เป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะเขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

การศึกษา

• พ.ศ. 2481 - เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกธรรม สำนักเรียนวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
• พ.ศ. 2482 - เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม แผนกบาลี สำนักเรียนวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
• พ.ศ. 2536 - เป็นเจ้าสำนักเรียนวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม

เกียรติคุณ

• พ.ศ. 2547 - ได้รับปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ สาขาวิชาจริยศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สมณศักดิ์

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดสถาปนาสมณศักดิ์ พระธรรมเสนานี เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรอง ชั้นหิรัญบัฏ ที่ พระธรรมปัญญาบดี เมื่อ พ.ศ. 2543

• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2495 - ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตร ผู้ชวยเจ้าอาวาสพระอารามหลวง ชั้นเอก ในพระอัฐิสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ที่ พระครูทักษิณคณิศร
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2507 - ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะปลัดขวาในพระอัฐิสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส ที่ พระทักษิณคณิสสร บวรสังฆสิทธิการ วิจารณกิจโกศล สกลมหาคณาธิบดี ตรีปิฎกธรรมรักขิต
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2526 - ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชปัญญาสุธี ศรีปริยัติธาดา มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2536 - ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพวรมุนี ศรีปริยัติวิสิฐ สิกขกิจวโรปกร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 10 มิถุนายน พ.ศ. 2539 - ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมเสนานี ศีลาจารวัตรวิมล มงคลธรรมวินิฐ สิกขกิจวโรปกร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2543 - ได้รับพระราชทานสถาปนาสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองที่ พระธรรมปัญญาบดี ศรีวิสุทธิคุณ สุนทรวรนายก ดิลกธรรมานุสิฐ กิจจานุกิจจาทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี

มรณภาพ

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานโกศไม้สิบสอง และฉัตรเบญจาตั้งประดับเป็นเกียรติยศประกอบศพ

พระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร) ถึงแก่มรณภาพด้วยโรคชรา ณ กุฏิคณะ ต.34 วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เมื่อวันอาทิตย์ที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 เวลา 06.00 น.

พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานน้ำหลวงสรงศพ ณ ตึกสุขุมาล โรงเรียนสุขุมาลธัมมุทิส ภายในวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม เขตพระนคร เมื่อวันอังคารที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 เวลา 17.00 น. ทั้งยังทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานโกศไม้สิบสอง (เทียบเท่าสมเด็จพระราชาคณะ) พร้อมฉัตรเบญจาตั้งประดับเป็นเกียรติยศ เป็นกรณีพิเศษ และพระราชทานพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมศพ มีกำหนด 7 คืน ตั้งแต่วันที่ 29 กรกฎาคม ถึง 4 สิงหาคม พ.ศ. 2557 เวลา 19.00 น. ทั้งนี้ ยังทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานพวงมาลาหลวง และพวงมาลาของพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์ตั้งเป็นเกียรติยศด้วย

วันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2557 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ องคมนตรี เป็นผู้แทนพระองค์ไปยังโรงเรียนสุขุมาลธัมมุทิส วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในการบำเพ็ญพระราชกุศล 7 วัน พระราชทานศพพระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร)

วันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2557 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ นายศุภชัย ภู่งาม องคมนตรี เป็นผู้แทนพระองค์ไปยังโรงเรียนสุขุมาลธัมมุทิส วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในการบำเพ็ญพระราชกุศล 50 วัน พระราชทานศพพระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร)

วันที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2557 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ นายศุภชัย ภู่งาม องคมนตรี เป็นผู้แทนพระองค์ไปยังโรงเรียนสุขุมาลธัมมุทิส วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ในการบำเพ็ญพระราชกุศล 100 วัน พระราชทานศพพระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร)

วันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2558 พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดพระราชทานพระบรมราชานุเคราะห์ในการพระราชทานเพลิงศพ ในการนี้ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพพระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร) ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร

อ้างอิง

• สนติ์ แสวงบุญ และ สมบูรณ์ บุญครอบ. ทำเนียบสมณศักดิ์. นครปฐม : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2556. 122 หน้า.

• พระธรรมคุณาภรณ์ (พิมพ์ ญาณวีโร). ทำเนียบพระราชาคณะ ฉบับสมบูรณ์ พุทธศักราช 2556. กาญจนบุรี : ธรรมเมธี - สหายพัฒนาการพิมพ์, 2556. 340 หน้า. ISBN 978-616-348-356-0

ก่อนหน้า		พระธรรมปัญญาบดี (ถาวร ติสฺสานุกโร)		ถัดไป
พระวิสุทธาธิบดี (สง่า ปภสฺสโร)		เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (พ.ศ. 2534 — พ.ศ. 2557)		พระธรรมรัตนากร (สีนวล ปญฺญาวชิโร)