ผู้กำกับภาพยนตร์

ผู้กำกับภาพยนตร์ คือผู้ที่มีหน้าที่กำกับในขั้นตอนการสร้างภาพยนตร์ โดยผู้กำกับภาพยนตร์มีหน้าที่สร้างจินตนาการจากบทหนัง แล้วถ่ายทอดความคิดทางด้านศิลปะออกมาตามแบบที่ตนเองต้องการ และเป็นคนสั่งฝ่ายอื่น ๆ ในกองถ่าย อย่างเช่น ฝ่ายผู้กำกับภาพ ผู้กำกับการแสดง ฝ่ายเทคนิค นักแสดง ออกมาอยู่ในองค์ประกอบทางศิลป์ที่ตนเองต้องการบนแผ่นฟิล์มหรือในระบบดิจิตอล

วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง ขณะกำกับภาพยนตร์ในกองถ่ายเรื่องเปนชู้กับผี

อย่างไรก็ดี ผู้กำกับภาพยนตร์อาจจะควบคุมทุกอย่างตามที่ตนคิดไว้ไม่ได้เสมอไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเป็นภาพยนตร์ที่ฉายในโรง เพราะผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ จะเป็นคนกำหนดงบประมาณที่จะให้ผู้กำกับใช้จ่ายได้ หรือสั่งตัดต่อหนังในขั้นตอนสุดท้ายก่อนเข้าโรงฉายหากหนังมีความยาวเกินไป หรือเพื่อดึงการจัดเรตหนังให้ต่ำลงมา หรือบางฉากอาจจะมีการเพิ่มโฆษณาเข้าไป ดังนั้นเป็นเรื่องที่ไม่แปลกหากผู้กำกับจะมีปัญหาให้คุยกับผู้อำนวยการสร้างเสมอ ๆ

ความรับผิดชอบ

ผู้กำกับบางคนมีอำนาจในการจ้างคนที่จะต้องร่วมงานด้วยบ่อย ๆ อย่างเช่น ฝ่ายกำกับภาพ ซาวเอ็นจิเนียร์ ฝ่ายจัดแสง ฝ่ายจัดหาโลเคชั่น ฝ่ายคอสตูม ฝ่ายสเปเชียลเอฟเฟกต์ โดยผู้อำนวยการสร้างจะไม่ลงมายุ่งในเรื่องพวกนี้ด้วยมากนัก หากผู้กำกับภาพยนตร์ยังใช้ทุนสร้างอยู่ในเกณฑ์ที่น่าพอใจ

วิธีการกำกับ

วิธีการกำกับของผู้กำกับแต่ละคนอาจจะไม่เหมือนกันเลย ซึ่งตรงจุดนี้เป็นเสน่ห์ของภาพยนตร์ เพราะผลงานที่ได้จะมีความหลากหลาย เนื่องจากศิลปะการกำกับหนังไม่มีทฤษฏีที่ตายตัว แบ่งประเภทออกได้คร่าวๆดังนี้

• ควบคุมทุกสิ่งทุกอย่าง โดยงานในกองถ่ายจะต้องเป็นไปตามที่ผู้กำกับสั่งทุกระเบียดนิ้ว หรือเรียกในภาษาอังกฤษว่า auteurs
• พูดให้แนวทางคร่าวๆกับนักแสดงว่าฉากนี้ต้องการจะออกมาให้อยู่ในอารมณ์แบบไหน และให้นักแสดงไปฝึกซ้อมบทพูดกันเอาเอง หนังบางเรื่องของ โรเบิร์ต อัลแมน กำกับโดยแนวนี้
• แทบไม่สั่งอะไรกับนักแสดงเลย อาจจะบอกเพียงแค่ว่า ให้เดินออกมาจากบ้าน แต่ไม่ยอมบอกว่า ให้เดินออกมาจากบ้านทำไม ผู้กำกับในแนวนี้ อย่างเช่น หลุยส์ บุนเนล
• มีพลอตหนังคร่าวๆ และชอบด้นบทสนทนาของตัวละครในกองถ่ายสดๆ เช่น หว่อง คาไว
• ชอบเขียนบทเองและกำกับเอง โดยอาจจะนำนวนิยายมาดัดแปลงเป็นบทภาพยนตร์ หรือเขียนบทจากจินตนาการของตนเอง เช่น วูดดี อัลเลน, สแตนลีย์ คูบริก, บิลลี ไวลด์เดอร์,เควนติน แทแรนติโน,ริชาร์ด ลิงเลเตอร์
• ร่วมงานกับนักเขียนบทคนใดคนหนึ่งตลอด โดยจะเปลี่ยนนักเขียนบทน้อยมาก อย่างเช่น ยาสุจิโร โอสุ/โคโกะ โนดะ
• ชอบทั้งกำกับเองและแสดงเป็นตัวละครเอกเองด้วย อย่างเช่น เฉินหลง, วูดดี อัลเลน, หม่ำ จ๊กมก, ชาร์ลี แชปลิน, เอ็ด วูด
• กำกับแต่ภาพยนตร์แนวที่ตัวเองถนัดเท่านั้น เช่น จอร์จ ลูคัส, โรเบิร์ต โรดริเกวซ, เดวิด โครเนนเบิร์ก, สองพี่น้องวาโชว์สกี้, เซอร์จิโอ ลีโอเน, อัลเฟรด ฮิตช์ค็อก, เอ็ม. ไนท์ ชยามาลาน

ดูเพิ่ม

• รายนามผู้กำกับภาพยนตร์ไทย

แหล่งข้อมูลอื่น

• Filmmakers - Free Filmmakers Forum เก็บถาวร 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Smooth Negotiating: Making the Director Deal เก็บถาวร 2007-04-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Directors Guild of America
• Directors Guild of Canada
• A comprehensive collection of interviews with a century's worth of European film directors เก็บถาวร 2011-11-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Films101 The best directors picked by critics and filmmakers เก็บถาวร 2011-11-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน