ประเทศไทยใน พ.ศ. 2436

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นใน พ.ศ. 2436 (ค.ศ. 1893) ในประเทศไทย เป็นปีที่ 112 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ และเป็นปีที่ 26 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และนับเป็นปี ร.ศ. 111 (1 มกราคม - 31 มีนาคม) และ 112 (1 เมษายน - 31 ธันวาคม) ในแบบปัจจุบัน

ผู้นำ

พระมหากษัตริย์: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
สยามมกุฎราชกุมาร: สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร
สมุหพระกลาโหม: เจ้าพระยาพลเทพ

เหตุการณ์

เมษายน

11 เมษายน - รัชกาลที่ 5 เสด็จเปิดทางรถไฟสายปากน้ำซึ่งป็นทางรถไฟสายแรกของสยาม
20 เมษายน - ส่งทหารไปเมืองลาวกาว (อุบลราชธานี) 34 นายเพราะฝรั่งเศสล้ำแดนด้านนั้นอยู่
26 เมษายน – พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้จัดตั้ง สภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยาม ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็นสภากาชาดไทย

พฤษภาคม

22 พฤษภาคม - ทหารฝรั่งเศสยกพลขึ้นบกทางฝั่งขวาของแม่น้ำโขง ยึดแก่งหลี่ผีได้

มิถุนายน

5 มิถุนายน - พระยอดเมืองขวาง เจ้าเมืองคำม่วนได้ต่อสู้รักษาเมืองฆ่าทหารญวนและฝรั่งเศสตาย 19 คนกลายเป็นจุดเริ่มต้นคดีพระยอดเมืองขวาง
19 มิถุนายน - ตั้งกองพระยาฤทธิรณวรเฉทที่ปราจีนบุรีเพื่อรักษาพระราชอาณาเขตด้านทิศตะวันออก
21 มิถุนายน - เรือรบฝรั่งเศสทุกลำเดินทางถึงไซ่ง่อนเตรียมพร้อมสำหรับกรณี ร.ศ. 112
23 มิถุนายน - สยามเรียกทหารอาสาสมัคร 1,000 คน
29 มิถุนายน - มีการประชุมในรัฐสภาอังกฤษเกี่ยวกับเรื่องฝรั่งเศส-สยาม

กรกฎาคม

12 กรกฎาคม - รัฐบาลสยามห้ามไม่ให้เรือรบของต่างชาติล่องขึ้นมาตามแม่น้ำเจ้าพระยาโดยเด็ดขาด
13 กรกฎาคม – วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 : เรือรบฝรั่งเศส 2 ลำ รุกเข้าแม่น้ำเจ้าพระยา เกิดการยิงต่อสู้กัน และนำไปสู่การสูญเสียดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง
14 กรกฎาคม - ฝรั่งเศสรุกเข้ายึดเกาะดงสมในแม่น้ำโขง
17 กรกฎาคม - วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 :กองกำลังสยามที่แม่น้ำโขงยอมยกธงขาวขอเจรจาตามคำสั่งจากกรุงเทพฯ
20 กรกฎาคม - วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 :ฝรั่งเศสยื่นคำขาดให้สยามชดใช้ค่าเสียหายภายใน 48 ชั่วโมง
29 กรกฎาคม - วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 :นายพลเรือฮือมานต์เข้ายึดเกาะสีชัง ปิดปากน้ำจันทบุรี

สิงหาคม

3 สิงหาคม - วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 : นายพลเรือฮือมานต์ ยกเลิกการปิดปากอ่าวไทย
23 สิงหาคม - วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 :สยามถอนกำลังออกจากเมืองสี่พันดอน

กันยายน

15 กันยายน - ฝรั่งเศสเข้ายึดครองสี่พันดอน

ตุลาคม

3 ตุลาคม - วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 : ฝรั่งเศสบังคับให้สยามลงนามในสนธิสัญญาซึ่งทำให้เสียทั้งเงิน กำลังคน และดินแดน

ธันวาคม

5 ธันวาคม - งานฉลองการครองราชย์ครบ 25 ปีของรัชกาลที่ 5
24 ธันวาคม - เริ่มพิจารณาคดีพระยอดเมืองขวาง

ผู้เกิด

มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์

พระยาอนิรุทธเทวา (หม่อมหลวงฟื้น พึ่งบุญ)

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

มกราคม

9 มกราคม – พระพิจารณ์พลกิจ (ยู่เซ็ก ดุละลัมพะ) อธิบดีกรมตำรวจคนที่ 12 (อนิจกรรม พ.ศ. 2502)
12 มกราคม – พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเหมวดี พระบรมวงศ์ (สิ้นพระชนม์ พ.ศ. 2515)
28 มกราคม – เพียร สฤษฎ์ยุทธศิลป์ พิริยะโยธิน (หลวงสฤษฎ์ยุทธศิลป์) อธิบดีกรมป่าไม้คนที่ 6 (อนิจกรรม พ.ศ. 2534)

กุมภาพันธ์

13 กุมภาพันธ์ – พระครูอุดมวิชชากร (เหมือน อินฺทโชโต) เจ้าคณะตำบลบางปลาสร้อยเขต 2 (มรณภาพ พ.ศ. 2527)

มีนาคม

5 มีนาคม – ยี่สุ่น สนิทวงศ์ ณ อยุธยา ชนชั้นสูง (เสียชีวิต พ.ศ. 2529)
14 มีนาคม – พระยาลัดพลีธรรมประคัลภ์ (วงศ์ ลัดพลี) ประธานศาลฎีกาคนที่ 10 (อสัญกรรม พ.ศ. 2511)
19 มีนาคม – สุรชัย คัมภีรญาณนนท์ อดีตนายกเทศมนตรีเมืองชลบุรี (อนิจกรรม พ.ศ. 2533)
29 มีนาคม – มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ (พระเวชยันตรังสฤษฏ์) รองนายกรัฐมนตรีคนที่ 7 (อสัญกรรม พ.ศ. 2527)

เมษายน

5 เมษายน – หม่อมเจ้านิตยากร วรวรรณ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2514)

พฤษภาคม

23 พฤษภาคม – พระยาอนิรุทธเทวา (หม่อมหลวงฟื้น พึ่งบุญ) อดีตผู้บัญชาการกรมมหรสพ (อนิจกรรม พ.ศ. 2494)
30 พฤษภาคม – พระประยุทธชลธี (แป๊ะ วีราสา) ผู้ว่าราชการจังหวัดตราดคนที่ 9 (อนิจกรรม พ.ศ. 2524)

สิงหาคม

3 สิงหาคม – หม่อมเจ้าปรีดิเทพย์พงษ์ เทวกุล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศคนที่ 14 (สิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2513)

ตุลาคม

15 ตุลาคม – พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุรุพงษ์รัชสมโภช พระบรมวงศ์ (สิ้นพระชนม์ พ.ศ. 2452)
19 ตุลาคม – หลวงยุทธศาสตร์โกศล (ประยูร ยุทธศาสตร์โกศล) รองนายกรัฐมนตรีคนที่ 10 (อนิจกรรม พ.ศ. 2518)

พฤศจิกายน

8 พฤศจิกายน – พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์สยามพระองค์ที่ 7 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ (สวรรคต พ.ศ. 2484)
10 พฤศจิกายน – เภา เพียรเลิศ บริภัณฑ์ยุทธกิจ (พระบริภัณฑ์ยุทธกิจ) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังคนที่ 7 (อนิจกรรม พ.ศ. 2513)