ธงชาติโปรตุเกส มีลักษณะเป็นธงสองสีรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า กว้าง 2 ส่วน ยาว 3 ส่วน ภายในแบ่งเป็นสองแถบตามแนวตั้ง ด้านคันธงเป็นพื้นสีแดง กว้าง 2 ใน 5 แห่งด้านยาว ด้านปลายธงกว้างเป็น 3 ใน 5 ส่วนแห่งด้านยาว พื้นสีเขียว กลางแนวแบ่งแถบสีธงนั้นมีภาพตราแผ่นดินของโปรตุเกสอย่างย่อ ซึ่งเป็นรูป Armillary sphere อันเป็นอุปกรณ์อย่างหนึ่งในทางวิชาดาราศาสตร์ และตราโล่แห่งโปรตุเกสซ้อนทับกัน ประเทศโปรตุเกสได้ประกาศใช้ธงนี้เป็นธงชาติอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2454 โดยเป็นแบบธงที่ได้รับคัดเลือกจากคณะกรรมการสรรหาธงชาติโปรตุเกส เพื่อนำมาใช้แทนที่ธงชาติในระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ

ธงชาติโปรตุเกส
การใช้ธงพลเรือน ธงราชการ และ ธงเรือประจำชาติ
สัดส่วนธง2:3
ประกาศใช้30 มิถุนายน พ.ศ. 2454
ลักษณะธงสี่เหลี่ยมผืนผ้าสัดส่วน 2:3 ภายในแบ่งเป็น 2 ส่วน แถบด้านคันธงสีเขียว กว้าง 2 ใน 5 ส่วนของด้านยาว ด้านปลายธงสีแดง กว้าง 3 ใน 5 ส่วนของด้านยาว ระหว่างรอยต่อของทั้งสองแถบ มีภาพตราแผ่นดินของโปรตุเกส
การใช้ธงกองทัพ
สัดส่วนธง12:13
ประกาศใช้30 มิถุนายน พ.ศ. 2454
ลักษณะพื้นอย่างสีธงชาติ แต่ทั้งสองแถบกว้างเท่ากัน ระหว่างทั้งสองแถบแสดงภาพตราแผ่นดินอย่างเต็ม มีแพรแถบสีขาวข้อความ "Esta é a ditosa pátria minha amada" ("นี่คือมาตุภูมิที่ข้ารักยิ่ง") อยู่เบื้องล่าง

สีของธงอย่างใหม่โดยเฉพาะสีเขียวนั้นไม่ใช่สีอย่างที่เคยใช้ในธงชาติโปรตุเกสในอดีต และเป็นการแสดงออกถีงแรงบันดาลในจากแนวคิดสาธารณรัฐ ซึ่งต้องการทำลายความเชื่อมโยงกับระบอบกษัตริย์ที่อิงกับศาสนจักรของโปรตุเกสในอดีตลง หลังเหตุการณ์จลาจลจากกลุ่มนิยมสาธารณรัฐในวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2434 ล้มเหลวลง สีเขียวและสีแดงก็ได้กลายเป็นสีของพรรคนิยมสาธารณรัฐโปรตุเกส (Portuguese Republican Party) และขบวนการเคลื่อนไหวที่เกี่ยวข้อง ซึ่งคงทำการเคลื่อนไหวทางการเมืองต่อมาจนกระทั่งสามารถก่อการปฏิวัติสำเร็จในวันที่ 5 ตุลาคม พ.ศ. 2454 ในช่วงทศวรรษต่อมา สีทั้งสองสีได้รับการเผยแพร่โดยทั่วไปว่าเป็นสีแห่งความหวังของชาติ (สีเขียว) และสีของเลือดของผู้ที่ยอมตายเพื่อปกป้องชาติ (สีแดง) ในฐานะเป็นเครื่องมือแสดงออกถึงความรักชาติและความหยิ่งในเกียรติของชาวโปรตุเกส

แบบของธงชาติโปรตุเกสในปัจจุบันแสดงถึงการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงในพัฒนาการของธงชาติ ซึ่งเคยเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิดตามการเปลี่ยนแปลงตราประจำราชวงศ์ (royal arms) อยู่เสมอ นับแต่การสถาปนาประเทศแห่งนี้เป็นต้นมา ธงชาตินั้นมีพัฒนาการจากธงรูปกางเขนสีฟ้าบนพื้นสี่เหลี่ยมจตุรัสสีขาวของพระเจ้าอฟองโซที่ 1 แห่งโปรตุเกส มาสู่ธงตราอาร์มบนธงสี่เหลี่ยมพื้นสีฟ้า-ขาว ของกษัตริย์โปรตุเกสเสรีนิยม ในช่วงเวลาดังกล่าว การเปลี่ยนแปลงลักษณะธงโดยหลักซึ่งจะมีความเกี่ยวโยงกับเหตุการณ์สำคัญทางการเมืองอยู่เสมอ ล้วนมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงรูปตราแผ่นดินมาจนถึงรูปแบบปัจจุบันด้วย

แบบธง

แก้

กฎหมายซึ่งระบุให้ธงชาติโปรตุเกสแบบปัจจุบันใช้แทนธงชาติในระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญอย่างถูกกฎหมายนั้น ได้รับความเห็นชอบจากสภาร่างรัฐธรรมนูญแห่งโปรตุเกสและตีพิมพ์ในรัฐกิจจานุเบกษาโปรตุเกส (โปรตุเกส: Diário do Governo) ฉบับที่ 141 ในวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2454 และประกาศใช้ข้อบังคับเรื่องธงชาติอย่างเป็นทางการในรัฐกิจจานุเบกษาเลขที่ 150 เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน ปีเดียวกัน

การสร้างธงชาติ

แก้
 
แบบการสร้างธงชาติโปรตุเกสที่ถูกต้อง

สัดส่วนของธงชาติโปรตุเกสโดยตลอดนั้น กว้าง 2 ส่วน ยาว 3 ส่วน พื้นธงแบ่งตามแนวตั้งออกเป็น 2 สีหลัก คือ สีเขียวเข้มที่ด้านคันธง และสีแดง (scarlet red) ที่ฝั่งชายธง การแบ่งพื้นสีธงนั้น พื้นสีเขียวกินพื้นที่ประมาณ 2 ใน 5 ส่วนของความยาวธงทั้งหมด ส่วนพื้นที่เหลือ 3 ใน 5 ส่วนของด้านยาวธงเป็นสีแดง ตราแผ่นดินอย่างย่อของโปรตุเกส อันประกอบด้วยตราโล่แห่งโปรตุเกสขอบสีขาว ซ้อนทับบนอุปกรณ์ armillary sphere สีเหลืองขอบเส้นสีดำ โดยไม่มีช่อลอเรลประกอบด้วยนั้น ตั้งอยู่กึ่งกลางแนวแบ่งพื้นธงทั้งสองสี

ในกฎหมายธงของโปรตุเกสสีของธงชาติ แต่ตารางสีธงชาติโดยประมาณนั้นแสดงไว้ในตารางเบื้องล่าง ดังนี้

ระบบสี แดง เขียว เหลือง น้ำเงิน ขาว ดำ
แพนโทน 485 349 803 288 Black
RGB 255-0-0 0-102-0 255-255-0 0-51-153 255-255-255 0-0-0
CMYK 0-100-100-0 100-35-100-30 0-0-100-0 100-100-25-10 0-0-0-0 0-0-0-100
สีเว็บ #FF0000 #006600 #FFFF00 #003399 #FFFFFF #000000

ภูมิหลัง

แก้
 
โจอาว ชากาส (João Chagas) หนึ่งในคณะกรรมการสรรหาธงชาติโปรตุเกส
 
อนุสาวรีย์ผู้ฟื้นฟู (Monument to the Restorers (Restauradores) ) กรุงลิสบอน สถานที่ทำพิธีเชิญธงชาติแบบใหม่ครั้งแรก

สัญลักษณ์

แก้

ธงชาติโปรตุเกสมีข้อสังเกตท้งสามที่เห็นได้ชัดเจนคือ: พื้นธงสองสี ธงแบบสี่เหลี่ยมผืนผ้า และ ตราโล่ราชวงศ์ (มีลักษณะเหมือนกันกับตราแผ่นดิน)

สีของธงชาติ

แก้

เครื่องมือเดินเรือในสมัยโบราณ

แก้
 
อนุสาวรีย์ในเมือง คอนสตราเซีย ที่ส่วนบนของอนุสาวรีย์มีรูปเครื่องมือเดินเรือในสมัยโบราณ

ตราโล่แห่งโปรตุเกส

แก้
 
ตราโล่แห่งโปรตุเกสในปัจจุบัน เริ่มใช้บนธงชาติเมื่อ พ.ศ. 1686 แต่แบบที่เริ่มใช้นั้นแตกต่างจากในปัจจุบันมาก

พัฒนาการของธงชาติ

แก้

พ.ศ. 1095 – 1248

แก้

พ.ศ. 1791 – 2028

แก้

พ.ศ. 2038 – 2193

แก้

พ.ศ. 2210 – 2359

แก้

พ.ศ. 2373 – 2453

แก้

กฎหมายว่าด้วยธงชาติ

แก้

การใช้ ชัก หรือแสดงธงชาติ

แก้
 
ธงชาติโปรตุเกสที่อาคารรัฐสภาโปรตุเกส กรุงลิสบอน

บทกำหนดโทษ

แก้

ธงอื่น ๆ

แก้

นอกจากธงชาติสำหรับพลเรือนและราชการแล้ว ประเทศโปรตุเกสยังมีการใช้ธงกองทัพสำหรับใช้เป็นเครื่องหมายแห่งกองทัพสาธารณรัฐโปรตุเกสโดยเฉพาะ (แต่สำหรับธงประจำอาคารที่ทำการของกองทัพนั้นจะชักธงชาติขึ้นแทน ไม่ใช่ธงประจำกองทัพโปรตุเกสซึ่งโดยมากใช้ในพิธีสวนสนาม) นอกจากนี้ ยังมีธงอย่างอื่นสำหรับข้าราชการในระดับสูงของรัฐบาลและกองทัพสาธารณรัฐโปรตุเกสด้วย

ธงกองทัพ

แก้
 
ธงประจำกองทัพ (ตั้งแต่ พ.ศ. 2454)

ธงฉาน

แก้
 
ธงฉาน (ตั้งแต่ พ.ศ. 2454)

ธงในราชการ

แก้

อ้างอิง

แก้
  • Coelho, Trindade (1908). Manual político do cidadão portuguêz (ภาษาโปรตุเกส) (2nd ed.). Porto: Emprésa Litteraria e Typographica. OCLC 6129820.
  • Pinheiro, Columbano Bordalo. Bandeira Nacional: Modelo approvado pelo Governo Provisorio da Republica Portuguesa (ภาษาโปรตุเกส) (1st ed.). Lisbon: Imprensa Nacional. OCLC 24780919.

ดูเพิ่ม

แก้

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้