ชิ เป็นคะนะของภาษาญี่ปุ่นตัวหนึ่ง ฮิระงะนะเขียนว่า ち มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 知 และคะตะกะนะเขียนว่า チ มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 千 ออกเสียงว่า [t͡ɕi] แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [t͡ʃi] เมื่อเติมดะกุเต็งจะออกเสียงว่า [d͡ʑi] หรือ [ʑi] แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [d͡ʒi] หรือ [ʒi] (ぢ ออกเสียงเหมือน じ แต่มีที่ใช้น้อยกว่า) เสียงอ่านที่เปลี่ยนไปจากปกติเนื่องจากเหตุผลทางสัทศาสตร์


ฮิรางานะ

คาตากานะ
การถอดอักษร chi, ti
+ดากูเต็ง ji, zi, di
มังโยงานะ
ของฮิรางานะ
มังโยงานะ
ของคาตากานะ
รหัสเรียกขาน 千鳥のチ
(ชิโดะริ โนะ ชิ)
รหัสมอร์ส ・・-・
อักษรเบรลล์ ⠗
ยูนิโคด U+3061, U+30C1
คะนะ
อึง วะ ระ ยะ มะ ฮะ นะ ทะ ซะ คะ อะ
วิ ริ มิ ฮิ นิ ชิ ชิ คิ อิ
รุ ยุ มุ ฟุ นุ สึ ซุ คุ อุ
เวะ เระ เมะ เฮะ เนะ เทะ เซะ เคะ เอะ
โวะ โระ โยะ โมะ โฮะ โนะ โทะ โซะ โคะ โอะ
เคะตัวเล็ก · สึตัวเล็ก · โยะริ · โคะโตะ
ดะกุเต็ง · ฮันดะกุเต็ง · โชอมปุ

チ, ヂ ในบางโอกาสก็ใช้ทับศัพท์ ti, di ตามลำดับ และ ヂ บางครั้งก็ใช้แทนเสียง [d͡ʒ], [ʒ] ที่มาจากภาษาต่างประเทศโดยการแปรเสียงสระ

ち เป็นอักษรลำดับที่ 17 อยู่ระหว่าง た (ทะ) กับ つ (สึ) ในการจัดลำดับอักษรปัจจุบัน ส่วนการจัดลำดับแบบอิโระฮะ ち เป็นอักษรลำดับที่ 8 อยู่ระหว่าง と (โทะ) กับ り (ริ)

รูปแบบ โรมะจิ ฮิระงะนะ คะตะกะนะ เสียงอ่าน รูปแบบ โรมะจิ ฮิระงะนะ คะตะกะนะ เสียงอ่าน
ธรรมดา chi, ti ชิ-จิ ธรรมดา
+ดะกุเต็ง
ji, zi, di จิ-ญิ
chī ちい, ちぃ
ちー, ち~
チイ, チィ
チー, チ~
ชี-จี jī, dī ぢい, ぢぃ
ぢー, ぢ~
ヂイ, ヂィ
ヂー, ヂ~
จี-ญี
ทวิอักษร cha ちゃ チャ ชะ-จะ ทวิอักษร
+ดะกุเต็ง
ja, dya ぢゃ ヂャ จะ-ญะ
chu ちゅ チュ ชุ-จุ ju, dyu ぢゅ ヂュ จุ-ญุ
che ちぇ チェ เชะ-เจะ je ぢぇ ヂェ เจะ-เญะ
cho ちょ チョ โชะ-โจะ jo, dyo ぢょ ヂョ โจะ-โญะ

อักษรแบบอื่น

แก้

ภาษาไอนุออกเสียง チ เป็น [t͡ʃi] นอกจากนี้ก็ใช้ チェ แทนเสียง [t͡se] ซึ่งสามารถเขียนด้วย セ゚ แทนก็ได้

อักขระ ยูนิโคด จิส เอกซ์ 0213[1] ความหมาย
U+3061 1-4-33 ฮิระงะนะ ชิ (ti)
U+3062 1-4-34 ฮิระงะนะ จิ (di)
U+30C1 1-5-33 คะตะกะนะ ชิ (ti)
U+30C2 1-5-34 คะตะกะนะ จิ (di)
U+32E0 1-12-75 คะตะกะนะ ชิ (ti) ในวงกลม
U+FF81 ไม่มี คะตะกะนะ ชิ (ti) ครึ่งความกว้าง

ลำดับขีด

แก้
 
ลำดับขีดในการเขียน ち
 
ลำดับขีดในการเขียน チ

ฮิระงะนะ ち มีลำดับขีด 2 ขีดดังนี้

  1. ขีดเส้นนอนเฉียงขึ้นเล็กน้อยจากซ้ายไปขวา ในตำแหน่งกึ่งบน
  2. ขีดเส้นเฉียงลงด้านซ้ายตัดกับเส้นแรก หักโค้งเวียนขวาที่ตำแหน่งกลางคล้ายเลข 5

คะตะกะนะ チ มีลำดับขีด 3 ขีดดังนี้

  1. ขีดเส้นโค้งลงทางซ้าย ในตำแหน่งบน
  2. ขีดเส้นนอนจากซ้ายไปขวาในตำแหน่งกลาง
  3. ขีดเส้นโค้งลงทางซ้าย เริ่มจากกึ่งกลางของเส้นแรก ตัดกับเส้นที่สอง

คันจิ

แก้

ตัวอย่างคันจิที่อ่านว่าชิ และขึ้นต้นด้วยชิ มีดังนี้

値 知 地 弛 恥 智 池 痴 稚 置 致 蜘 遅 馳 築 畜 竹 筑 蓄 逐
秩 窒 茶 嫡 着 中 仲 宙 忠 抽 昼 柱 注 虫 衷 註 酎 鋳 駐 樗
瀦 猪 苧 著 貯 丁 兆 凋 喋 寵 帖 帳 庁 弔 張 彫 徴 懲 挑 暢
朝 潮 牒 町 眺 聴 脹 腸 蝶 調 諜 超 跳 銚 長 頂 鳥 勅 捗 直
朕 沈 珍 賃 鎮 陳

อ้างอิง

แก้